آشنايي با ورمي كمپوست

 آشنايي با ورمي كمپوست

تعريف كرم پوسال (ورمي‌کمپوست):

کلمه Verm از لغت لاتين Vermis گرفته شده است که به معني کرم مي‌باشد و توليد كرم پوسال (ورمي‌کمپوست) نيز اصولا تهيه کمپوست توسط کرمها است. كرم پوسال (ورمي‌کمپوست) عبارت است از کود آلي بيولوژيک که در اثر عبور مداوم و آرام مواد آلي در حال پوسيدگي از دستگاه گوارش گونه‌هاي از کرم‌هاي خاکي و دفع اين مواد از بدن کرم حاصل مي‌شود. اين مواد هنگام عبور از بدن کرم، آغشته به مخاط دستگاه گوارش، ويتامين‌ها و آنزيمها مي‌شود. فرآورده‌اي که كرم پوسال (ورمي‌کمپوست) خوانده مي‌شود از لحاظ کيفي، ماده‌اي آلي با ph تنظيم شده، سرشار از مواد هوميک و عناصر غذايي به شكل قابل جذب براي گياه، داراي انواع ويتامينها، هورمونهاي محرک رشد و آنزيمهاي مختلف است. از لحاظ ظاهري، بصورت دانه‌اي شکل با رنگ تيره، بدون بوي نامطبوع و داراي قابليت عرضه تجاري است. که در نهايت بعنوان يک کود آلي غني شده و بسيار مفيد براي ساختمان و بهبود عناصر غذايي خاک توليد و مورد مصرف واقع مي‌گردد. کرمهاي خاکي مقدار بسيار زيادي آب مصرف مي‌نمايند و روزانه معادل شصت درصد از وزن خود ادرار دفع مي‌کنند، ادرار کرم حاوي مقدار زيادي نيتروژن بوده و کود آلي محسوب مي‌شود؛ بنابراين كرم پوسال (ورمي‌کمپوست) عبارت است از فضولات کرم به همراه درصدي از مواد آلي و غذايي بستر و لاشه کرمها.

فرآيند توليد كرم پوسال (ورمي‌کمپوست):

هنگامي كه كرم‌هاي خاكي به بسترهاي پرورشي اضافه مي‌شوند با خوردن محتويات زائدات آلي، آنها را تجزيه و دگرگون مي‌نمايند. فرآيند هضم اين كرم‌ها به تغيير سريعتر مواد منتهي شده و كمپوست تثبيت مي‌شود. اين فرآيند را مي‌توان به چهار مرحله تقسيم نمود. در مرحلة اول ميزان انواع باكتري‌ها بسيار زياد است در مرحلة دوم انواع قارچ‌ها شروع به رويش مي‌نمايند و در مرحلة سوم انواع حشرات خاكزي در بستر رو به افزايش مي‌نمايند و در پايان جمعيت كرم‌هاي خاكي غالب شده در اين مرحله كمپوست عاري از هرگونه عامل پاتوژن، بذر علف هرز و يا حشره‌اي مي‌باشد به عبارت ديگر كرم‌هاي خاكي همانند يك پالايشگاه بيولوژيك، كود اوليه را تصفيه نموده و در حين اين عمل بر جمعيت باكتري‌هاي تثبيت كنندة ازت و فسفر افزوده مي‌شود. نتيجه اين عمل دستيابي به كرمي كمپوستي با كيفيت بالايي است كه با بالاترين استانداردهاي جهاني برابري مي‌كند.

مزاياي ورمي‌كمپوست:

افزايش مقاومت گياهان بر استرس تنشهاي محيط و عوامل بيماري‌زاي خاك

افزايش رنگ، گلها و طعم و مزه در محصولات كشاورزي

تامين‌كننده عناصر ريز مغزي مورد نياز انواع گياهان

بهبود جوانه زني بذرها و تشديد ريشه زائي قلمه‌ها

افزايش دوام گلهاي شاخه بريده و تداوم گلدهي گونه‌هاي مختلف

مزاياي استفاده از كرم پوسال (ورمي‌کمپوست) بجاي کود شيميايي:

1- سبك و فاقد هرگونه بو

2- عاري از تخم علفهاي هرز

3- حاوي ميكروارگانيسم‌هاي هوازي مفيد مانند ازتوباكتري‌ها

4- بالا بودن ميزان عناصر اصلي غذايي در مقايسه با ساير كودهاي آلي

5- دارا بودن عناصر ميكرو مانند آهن، روي، مس و منگنز

6- دارا بودن مواد محركه رشد گياهي نظير ويتامين‌ها بويژه ويتامينB12

7- قابليت بالاي نگهداري آب و مواد غذايي

8- عاري از باكتري‌هاي غيرهوازي، قارچ‌ها و ميكروارگانيسم‌هاي پاتوژن

9- اصلاح كنندة خصوصيات فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي خاك

10- انطباق كامل با الزامات قوانين و مقررات محيط‌زيست

11- توليد در داخل کشور (صد درصد)

12- قابل مصرف در پرورش كليه محصولات كشاورزي

13- هوادهي خاك با ايجاد خلل و فرج و ايجاد پوكي در خاكهاي متراكم

14- استفاده از اين نوع كود، كيفيت و کميت محصولات كشاورزي را نسبت به كود شيميايي افزايش مي­دهد؛ و مشکلات مربوط به باقي ماندن کود شيميايي در مواد غذايي را ندارد.

برتري كرم پوسال (ورمي‌کمپوست) به کمپوست معمولي:

1- كرم پوسال (ورمي‌کمپوست) ماده‌اي شبيه به پيت (PEAT) است که ساختار تخلخل، تهويه، زهکشي و ظرفيت نگهداري آب در آن در حد عالي و ميزان عناصر غذايي آن بيشتر مي‌باشد.

2- تعداد موجودات بيماري‌زاي گياهي (پاتوژنها) در كرم پوسال (ورمي‌کمپوست) بسيار کمتر است. 

3- به علت بالا بودن نسبت کربن به ازت فاقد بوي نامطبوع و فعاليت حشرات مزاحم است.

4- فاقد بذر علفهاي هرز مي‌باشد

روش توليد كرم پوسال (ورمي‌کمپوست):

ساده‌ترين روش توليدكرم پوسال (ورمي‌کمپوست) به شرح زير است:

1- بستر سازي: هر نوع موادي که به عنوان زيستگاه نسبتا پايدار کرم باشد بستر ناميده مي‌شود.

بستر کرمها بايد بر روي سطح صاف و شيبدار بتني و در سالن يا پوشش گلخانه‌اي ايجاد شود، بنابراينزمين مسطح بدون سنگ و کلوخ و خرده شيشه را مرطوب نموده و کاملا مي‌کوبند تا سفت شود و يا آن را با بتون به ارتفاع 15 سانتيمتر پوشش مي‌دهند.يک شيب %1 تا %2 مطلوب است به دليل اينکه فرايند شستشو آسان­تر مي­شود و تهيه آب کرم ياwormwashامکانپذير مي‌گردد.

 دلايل صاف و شيبدار بودن بستر موارد زير است:

الف- جدا شدن آب مازاد و شيرابه يا پساب از بستر جهت جلوگيري از فاسد شدن بستر.

ب- جمع‌آوري شيرابه از طريق کانالهاي مخصوص در مخزن (septing tanke) و مصرف بخشي از آن ضمن مخلوط نمودن با آب و مصرف بقيه بعنوان کود مايع.

ج- خارج کردن مواد ناشي از شستشوي کودهاي مرغي يا کودهاي حيواني تازه که حاوي مقدار زيادي اوره بوده و براي کرمها سمي و کشنده مي‌باشند و يا خارج کردن ساير مواد سمي و مضر.

 بستر کرم بايد داراي شرايط زير باشد:

- قابليت جذب بالا: کرم توسط پوست تنفس مي‌کند در نتيجه مواد بستر بايد قابليت جذب آب بالايي داشته باشند.