شیر پروانه ای

شیر پروانه ای
(Butterfly Valve) 

شیر پروانه ای با حرکت چرخشی برای قطع و وصل کردن جریان و همچنین تنظیم جریان مورد استفاده قرار می گیرد. شیر پروانه ای دارای عملکرد آسان و سریع می باشند. چون 90 درجه چرخش دستگیره، مجرابند را از حالت کاملاً بسته به حالت کاملاً باز تغییر وضعیت می دهد. شیرهای پروانه ای بزرگتر دارای عملگرهایی مختلفی بصورت دستی، پنوماتیک، و هیدرولیک می باشد. این شیرها مزیت های فراوانی نسبت به سایر شیرها دارند. خصوصاً در سایزهای بزرگ از این نمونه شیرها استفاده می گردد. 

این شیر بر روی خطوط انتقال گاز و مایع در فشار های کم و جریان های Slurry مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از این شیر در فشارهای بالا به دلیل نشتی توصیه نمی شود. 
شیر پروانه ای در سایزهای مختلف 2/1-1 الی 200 اینچ ساخته و تعمیرات آنها ساده است ولی باید مرتب گریس کاری شود. در بعضی از مواقع و در موارد خاص بوسیله فلکه دستی که به میله گرداننده صفحه وصـل می باشد
و مکانیزم آن در یک جعبه چرخ دنده قرار دارد. مجهز می کنند تا چنانـچه اگر گرداننده اصلی که هوا یا هیدرولیک باشد از کار بیفتد، بتواند با آزاد کردن آن از دنـده با اهـرم یا فلکه دستی مجرابند را در هر حالت که باشد نگه داشت .
ویژگی دیگر این شیرها به حداکثر رساندن سرعت جریان سیال در حداقل زمان و حرکت شیر میباشد. مخصوصاً در مورد کنترل فشار سیالات در مخازن یا برجهای تحت فشار، همچنین این نوع شیرها در حجم زیاد انتقال سیالات مورد استفاده قرار میگیرد.

از مزایای شیر پروانه ای سبکی وزن، ارزانی قیمت، نداشتن قطعات لغزنده و کشویی، قابلیت کنترل، ساخت صفحه مجرابند از موارد مختلف فلزی و غیر فلزی میباشد. و از دیگر مزایای این شیرها نداشتن محفظه ای برای به دام انداختن سیال و در نتیجه جلوگیری از خوردگی میتوان اشاره کرد.
عمل آببندی در شیرهای پروانه ای بصورت Metal-Soft Seat میباشد.