نورپردازی موزه 2
اصول و تعاریف نورپردازی موزه ها
توضیحات خدمت
مقیاس CRI منابع نور((Color Rendering Index
بیش از 40 سال CRI مقیاسی برای مقایسه نور طبیعی منابع فلورسنتی و هالوژنی بر اجسام بوده است اما با پیشرفت تکنولوژی LED و نور سفید، بنا به توصیه سازمان CIE ، مقیاسCRI برای نور LED مناسب نیست و سازمان در حال تحقیقات بر روی واحد جدیدی برای سنجش نور می باشد.
در حال حاضر مقیاس جدیدی به نام Color Quality Scale (CQS) در مرحله آزمایشگاهی برای این مقایسه مورد استفاده است.
در مقیاس CRI نور مستقیم آفتاب 100 واحد در نظر گرفته می شود که کلیه طیف های نور قابل دید را در بر دارد و باقی منابع نوری نسبت به آن سنجیده می شوند . نحوه مشخص کردن این مقادیر با تاباندن نور مورد نظر بر روی یک مجموعه از رنگ و اجسام طبیعی می باشد.
CRI تعریف شده برای هالوژن با فیلتر 45 تا 99 واحد و برای LED 25 تا 95 واحد ( برای محصولات موجود در بازار تجهیزات نورپردازی) است که اختلاف تا 5 رقم عملاً قابل رویت نیست.
بدون در نظر گرفتن بازده پائین انرژی و اختلاف فاکتور نسبی تخریب ، IR و UV هالوژن ، به لحاظ نور طبیعی منابع هالوژنی بهترین منابع نوری می باشند و منابع نوری LED دارای بازدهی بالاتر و فاقد اشعه های مضر IR و UV و مصرف انرژی بسیار اندک می باشند.
مشکل اصلی هالوژن وضوح پائین نمایش رنگ های طیف آبی می باشد ؛ یعنی هالوژن با CRI بالا، دمای رنگی مناسبی برای استفاده در هر محیطی نیست.
در ضمن بر خلاف تصور عمومی استفاده از هالوژن با دیمر تنها شدت نور آن را کاهش می دهد به عبارتی صرفاً انرژی تابیده کاهش پیدا می کند ولی اشعه های مضر آن را حذف نمی کند.
محصولات LEDاشعه UV و IR منتشر نمی کنند و با وجود بازده بالای انرژی ، مقادیری از انرژی دریافتی را به حرارت تبدیل می کنند که از پشت منبع نوری قابل دفع می باشد و این بدین معناست که منابع نوری LED به شرط اتصال به بدنه خارجی جهت دفع مختصر حرارت موجود، به راحتی در داخل ویترین های موزه ای قابل استفاده هستند.
علاوه بر موارد فوق مصرف کم انرژی و عمر بسیار طولانیLED در مقایسه با هالوژن و رنگ های گرم و شدت نور پائین توصیه شده در موزه های حساس به نور (80-40 lux) و امکان طراحی و استفاده وقابل انعطاف بودن LED ، این محصول را به محصولی محبوب و به روز در موزه های دنیا تبدیل کرده است.
از طرفی در ویترین های با ارزش که ملزم به استفاده از شیشه محافظ هستیم، باید نور محیط کمتر از نور داخل ویترین باشد و نورهای تابیده از سقف در ویترین های با ارتفاع کلی کمتر از 250 cm بدون شیشه های آنتی رفلکس کاری بیهوده و حتی مخل دید بازدید کننده خواهد بود. در این موارد استفاده از منابع نوری در داخل ویترین باعث تمرکز بیشتر بازدیدکنندگان و جلوگیری از خستگی چشم می شود .
ذکر این نکته ضروری است که مطلوب ترین نور برای موزه استفاده از فیبر نوری است البته به شرطی که فضای مورد نیاز تجهیزات فیبر نوری نهایتاً در پنج متری ویترین پیش بینی شده باشد.
نوع طراحی نور در سیستم های فیبرنوری بسیار انعطاف پذیر می باشد.
جدول مقایسه ای خواص منابع نوری LED سفید و هالوژن
|
منبع نور |
طول عمر (ساعت) |
Lm/w |
UV |
IR |
درصد تولید نور مرئی |
|
هالوژن |
حداکثر 3000 |
25-8 |
نا محسوس |
دارد |
8-6 % |
|
LED سفید |
حداقل 50,000 |
130 - 80 |
ندارد |
ندارد |
60-40 % |
هر چند هزینه اولیه سیستم LED به مراتب بیشتر از هالوژن می باشد ولی هالوژن خوب، با سیستم فیلتراسیون مناسب چندان تفاوت چشمگیری را در هزینه ها نشان نمی دهد.
مصرف انرژی اندک محصولات LED امکان پشتیبانی سیستم روشنایی اضطراری را سهولت می بخشد و نیز گامی است به سوی استفاده از منابع انرژی سبز و به تبع آن کاهش هزینه های انرژی و هزینه های جایگزینی منابع نوری.
اشیاء با ارزش در شرایط ایده آل با حداقل امکان تخریب نگهداری شوند با این حال پیشنهاد می گردد مدت زمان روشنایی اشیاء حدالامکان به زمان حضور بازدیدکنندگان با استفاده از سنسور های حرکتی محدود گردد و این روند با استفاده از کلیدهای خاموش و روشن تدریجی صورت گیرد.
موزه های مطرح نورپردازی شده با تکنولوژی LED :
موزه علم و تکنولوژی اسلامی لندن
Glasgow Museum
موزه تاریخ هنر استانبول ، موزه نظامی ترکیه ، موزه مجلس حیدر علی اف – باکو ، موزه فرهنگ ترکمنستان ، موزه تاریخ آنتالیا ، موزه فرهنگ و هنر Ege ، بخشی از موزه لوور پاریس ، موزه ملی کره جنوبی ، موزه مرکزی نیویورک ، موزه طبیعت استرالیا ، موزه تاریخ طبیعی شیکاگو ،موزه سلطنتی جنگ بریتانیا ، موزه Rahmi Koç – استانبول.
منابع:
Museums association
CIE
LED Professional
NO UVIR Researches
US Department of Energy
Getty Institution
Seoul Semiconductors
www.leds.ir
