گرمایش از کف
گرمایش از کف مزایا ومعایب آن با نگرشی دیگر :
علی ماهوتیان :
سیستم حرارتی گرمایش از کف که انتقال حرارت آب را به صورت تشعشعی (تابشی) منتقل میکند سهم زیادی در فرآیند گرمایشی دارد و درمقایسه با سایر سیستمهای حرارتی نه تنها در صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی بلکه در مقوله رفاه و آسایش ساکنان ساختمان ها دارای نقاط قوت بسیاری نیز می باشد. این روش گرمایش سابقه ای بس طولانی دارد .بطوریکه ازاین روش رومیان باستان نیز بهره میبردند . اکنون نیز با نوجه به بهینه سازی مصرف سوخت این سیستم گرمایشی کف در کشورهای اروپائی و آمریکا بسیار متداول شده است و دلیل این گسترش روزافزون بهینه بودن مصرف انرژی، توزیع یکسان گرما در تمامی سطح و فضا و دوری از مشکلات موجود در سایر روش ها ، به عنوان مثال سیاه شدن دیوارها، و… می باشد. .
به طور کلی سه نوع روش گرمایش از کف موجود است : 1-گرمایش با هوای گرم 2-گرمایش با جریان الکتریسیته 3-گرمایش با آب گرم به دلیل اینکه هوا نمی تواند گرمای زیادی را درخود نگاه دارد روش هوای گرم در موارد مسکونی چندان به صرفه نیست و روش الکتریکی نیز فقط زمانی مقرون به صرفه است که قیمت انرژی الکتریکی کم باشد.در مقایسه با دو روش ذکر شده، سیستم گرمایش با آب گرم مقرون به صرفه تر و خوشایندتر می باشد. بدین خاطر سالهای متوالی در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفته است. روش گرمایش از کف به عنوان راحت ترین، سالم ترین و طبیعی ترین روش برای گرمایش شناخته شده است. همانطور که افراد دریک روز سرد زمستانی توسط تشعشع خورشید احساس گرما می نمایند دراین روش نیز گرما را بوسیله انتقال حرارت از کف دریافت می کنند و یقیناً احساس آسایش بیشتری خواهند نمود. در این سیستم گرمایشی معمولاً دمای آب گرم موجود در لوله های کف خواب بین 30 تا60 درجه سانتی گراد می باشد که درمقایسه با سایر روشهای موجود، که دمای آب بین 50 تا 70 درجه سانتی گراد است، 20 تا40 درصد در مصرف انرژی صرفه جوئی می شود. در ساختمان هائی که دارای سقف بلند می باشند استفاده از سیستم گرمایش از کف باعث کاهش مصرف انرژی و صرفه جوئی در مصرف سوخت می شود، به این خاطر که در سایر روشها (مانند رادیاتور ) هوای گرم در اثر کاهش چگالی سبک شده و به سمت سقف می رود و اولین جائی را که گرم می کند سقف می باشد به علت بالا بودن دمای هوا در کنار سقف میزان انتقال حرارت آن به سقف از هرجای دیگر بیشتر است و این عامل باعث اتلاف مقدار زیادی انرژی می شود. در روش گرمایش از کف ابتدا قسمت پائین که مورد نیاز ساکنین است گرم می شود و هوا با دمای کمتری به سقف می رسد، که این یکی از مزایای اصلی این سیستم می باشد. یکی دیگر از مزایای استفاده از روش گرمایش از کف که امروزه بسیار مورد توجه واقع می شود آسایش و راحتی افراد می باشد، به طوریکه آسایش و راحتی فرد در محل سکونتش بدون اینکه از هر بابت دارای محدودیت باشد فراهم می شود. در نظر بگیرید که بدن شما در یک اتاق بگونه ای گرم شود که شما در هنگام استراحت هیچگونه هوای گرمی را استنشاق نکنید و تنفس شما بسیار ملایم صورت گیرد، این بهترین روش گرم کردن در یک آپارتمان و یا یک منطقه صنعتی است. همه اعضای بدن شما بخصوص پا که بیشترین فاصله را با قلب دارد همیشه گرم خواهد ماند و این برای انسان بسیار مطلوب خواهد بود. همانگونه که قبلاً اشاره شد در گرمایش بوسیله رادیاتور یا بخاری دمای قسمت پائین اتاق سردتر از بالای آن می باشد که این حالت برای کودکان که دارای اندام کوچکی هستند ناخوشایند است، بطوریکه افزایش البسه آنها برای جلوگیری ازبیماری، آزادی کودکانه آنها را محدود می کند. سیستم گرمایش از کف برخلاف رادیاتور که هوای محل سکونت را به دلیل گرمای بیش ازحد خشک می کند،رطوبت را درحد
همچون آشپزخانه و حمام که کف آنها معمولاً خیس و مرطوب است مناسب بوده و باعث خشک شدن کف می شود. مسئله مهم دیگر اینکه در این روش رطوبت زمین که دربعضی ازمنازل منجر به بروز بیماریهای مفصلی می شود از بین رفته و باعث کاهش درد بیماران مبتلا به ناراحتی هایی از قبیل رماتیسم خواهد شد. همچنین از رطوبت دیوارها و کپک زدن آن که شکل خوشایندی ندارد جلوگیری می شود و دیگر اینکه در این سیستم جایی برای رشد و تکثیر حشرات موزی وجود ندارد. یکی دیگر از فواید سیستم گرمایش از کف این است که دیگر فضای منزل یا محل کار توسط دستگاههای متعادل نگه می دارد. همانطور که می دانید بیشتر افراد از کثیف شدن دیوارها و محیط زندگی در اثر استفاده ازمنابع گرمایی همچون بخاری و رادیاتور احساس نارضایتی می کنند. از آنجا که درسیستم گرمایش از کف جریان هوا به آرامی از پایین به بالا می باشد بنابراین دیوار ها پاکیزه می مانند. همین امر در مورد افرادی که دارای آلرژی (حساسیت) هستند بسیار مورد اهمیت است زیرا که محیط زندگی عاری ازهرگونه محرک خواهد شد. استفاده از این سیستم در مکانهایی رادیاتور و اشغال نمی شود و به همین منظور آزادی بیشتری در تغییر دکوراسیون محل زندگی خواهید داشت. شاید به نظر آید که به هنگام نصب سیستم کف خواب دیگر نمی توانید پوشش مورد علاقه تان را برای کف انتخاب کنید! ولی این طور نیست. مطمئن باشید که شما می توانید برای پوشش کف منزل خود از هر نوع مصالحی ازجمله سنگ، سرامیک، کاشی پارکت چوب و فرش نیز استفاده کنید بدون اینکه تأثیری درگرمای مطلوب محیط شما بگذارد. یکی دیگر از مزایای استفاده از سیستم گرمایش از کف در روشهای ذوب برف می باشد بطوریکه از این روش برای ذوب یخ یا برف موجود در پیاده روها، لنگرگاههای بارگیری، جاده ها، ورودی ساختمانها و بیمارستانها، باند فرود هواپیما و زمینهای ورزشی از جمله زمین فوتبال وغیره که دسترسی آسان و سریع به محل الزامی است می توان استفاده کرد. بطوریکه این روش علاوه برکاهش هزینه های برف روبی و نمک پاشی، در حفظ ساختار موارد گفته شده بسیار موثر خواهد بود. اگر چه ممکن است بلحاظ صرف هزینه به اینگونه موارد توجهی نشود ولی ذکر موارد برای شناخت موارد مصرف گرمایش ازکف سود مند خواهد بود .
در سال 1389 سایت معماری نیوز عنوان کرد که در اثر گرمای کف ساختمان، پرزهای قالی بارور می شوند و به سمت بالا حرکت کرده و باعث ورود به ریه انسان و ایجاد سرطان می شوند. که البته این موضوع توسط مرکز تحقیقات مسکن بلافاصله تکذیب شد .واستدلال آنها این بود که :
گرمایش تابشی از طریق گرمای تابشی یک ساختمان را بجای روشهای مرسوم از قبیل رادیاتور (عمدتاً گرمایش همرفتی) گرم میکند. این تکنولوژی از زمان روم که از Hypocaust [سیستم حرارت مرکزی] استفاده می‌کردند وجود داشته است. گرمایش تابشی از کف به مدت طولانی در چین و کره متداول بوده است. مثال دیگر اتریشی/آلمانی، kochelofen یا بخاری سنگی است. انرژی گرمایی، بجای مستقیماً هوا را گرم کردن، از یک عنصر گرم از قبیل کف، دیوار یا پانل سقف تابیده می‌شود و افراد و دیگر اشیاء در اتاق را گرم میکند. دمای فضای داخلی برای ساختمان با گرمایش تابشی ممکن است پایین‌تر از ساختمان گرمایش مرسوم، برای رسیدن به یک سطح یکسان از آسایش بدن باشد، اما هنگامی که مطابقت داده شد دمای احساس شده درواقع یکسان بود. یکی از مزایای کلیدی سیستمهای گرمایش تابشی کاهش بسیار گردش هوا در داخل اتاق است که با گسترش ذرات معلق در هوا همراه است. و همانطوریک اشاره شد .
سیستمهای گرمایش تابشی را می‌توان به انواع زیر تقسیم کرد:
سیستم گرمایش کف الکتریکی یا هیدرولیک و دیواری و تابشی سقفی
سیستمهای گرمایشی کف و دیوار اغلب سیستمهای دما پایین نامیده می‌شود. از آنجایی که سطح گرمایشی آنها خیلی بزرگتر از دیگر سیستم‌ها هست، حرارت بسیار کمتری برای رسیدن به درجه یکسان انتقال حرارت مورد نیاز هست. این سیستم یک شرایط بهبود یافته هوای اتاق با درجه رطوبت سالمتر فراهم میکند. حداکثر درجه حرارت از سطح گرمایش می‌تواند متغیر بین 24– 30 درجه سانتیگراد بسته به نوع اتاق باشد. پنل‌های تابشی سقفی عمدتاً در تجهیزات تولید و انبارداری یا مراکز ورزشی استفاده می‌شود؛ آنها چند متر بالاتر از سطح زمین آویخته می‌شوند و درجه حرارت صفحاتشان بسیار بالاتر است.
