اصطلاحات تخصصی متالورژی - قسمت دوم

Hot Finishing
تكمیل كاری داغ (آماده سازی) عملیاتی است كه مثلا ً در نوردكاری برای تولید ورق انجام می دهند

Hot Quenching
سردكردن داغ خنك كردن در درجه حرارت بیش از درجه حرارت محیط است .

Induction Hrdening
سخت كاری القایی یك فرآیند بسیار متداول برای سخت كاری سطح فولاد است . در این فرآیند بوسیله جریانهای الكتریكی القایی و حرارت ایجاد شده و بعد از سردكردن ، سختی مورد نظر حاصل می گردد.

Kaldo Process
فرآیند كالدو روشی است برای تولید فولاد از آهن مذاب ، با استفاده از یك كنورتر گردان مورب و یك لانس اكسیژنی كه با آب خنك شده و وارد دهانه كنورتر می شود . این روش تولید فولاد ابتدا در سوئد بكار گرفته شده است و یك روش قدیمی است و دیگر در انگلستان مورد استفاده قرار نمی گیرد.


Killed Steel
فولاد آرام یا كشته شده این اصطلاح برای این نوع فولاد نشان می دهد كه فولاد مذكور بطور كامل با اضافه نمودن عاملی نظیر سیلسیم یا آلومینیوم قبل از ریخته گری اكسیدزدایی شده است . بنابراین عملاً در مدت جامد شدن هیچ گازی تشكیل نمی شود . فولادهای آرام از درجه بالای تجانس شیمیایی برخوردار هستند و بدون تخلخل است .

L – D Process
فرآیند ال . دی . فرآیند فولادسازی اكسیژنی به نام فرآیند ال . دی مشهور شد بعد ازاینكه این فرآیند در شهرهای لینتس و دوتاویتس اتریش جاییكه این فرآیند اولین بار ایجاد و توسعه داده شد. این فرآیند در واقع فرآیند اصلاح شده بسمر است كه فولاد در یك كنورتر با دمش اكسیژن داخل حمام آهن مذاب بوسیله لانس وارد شده به دهانه كنورتر تولید می شود. در حال حاضر كارخانجات فولادسازی اكسیژنی (BOS) فرآیندهای توسعه یافته فرآیندهای ال . دی . هستند.

Liquid Carburising
سخت كاری مایع یكی از روشهای سخت كاری فولاد است كه بطور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد و پوسته شدن و گرایش به كربن زدایی را از بین می برد . این كار از طریق غوطه ور ساختن فولاد در حمام مذاب سیانور یا سایر نمكها بدست می آید.

Media Hardening
حمام سخت كاری حمام محتوی مایعاتی است كه فولاد برای آبدادن در آنها فرو برده می شود و مانند آب سرد و انواع ‍روغن و آب محتوی كلرورسدیم یا هیدروكسید سدیم برای افزایش قدرت سردكنندگی آن است .

Novmalizing
نرمال سازی فرآیند عملیات حرارتی است كه هدف از آن ، از بین بردن تنش های درونی فولاد ، اصلاح ریز ساختار در فولاد و بهبود خواص مكانیكی آن است . فولاد براساس آنالیز تا 800 الی 900 درجه سانتی گراد گرم می شود و سپس در هوا سرد می شود.

Parkerising
پاركریزه عملیاتی شیمیایی است كه بر روی محصولات فولادی برای بهبود مقاومت آنها در مقابل خوردگی استفاده می شود. این فرآیند در محلولی از فسفات منگنز انجام می شود كه پوشش نسبتاً ضخیمی بر روی فولاد ایجاد می كند . با این كار فولاد مذكور در ادامه می تواند رنگ یا روغن زده شود.

Precipitation Hardening (PH)
رسوب سختی یك گروه كوچك از فولادهای زنگ نزن و انواع دیگر فولاد ها به دلیل رسوب كاربونیتریه ها در زمینه سفتی و استحكام زیادی ایجاد می كنند عملیات حرارتی موجب استحكام بسیار بالا و سختی آن می گردد. كاربردهای فولاد زنگ نزن پیرسختی (PH) شامل ساخت محور پمپ ها و شیرها و همچنین قطعات هواپیما كه بخواهیم به مرور زمان سفتی فولاد افزایش یابد.

Pre-Heating
پیش گرم كردن عملیات حرارتی اولیه قبل از نورد تختال در واحد نوردگرم است.

Quenching
سرد كردن سریع - سردكرد سریع در آب یا مایعات برای سخت كردن فولاد وحفظ ریزساختار در حرارت زیاد است .

Silicon Electrical Steel
فولاد الكتریكی سیلیسیمی - نوعی فولاد مخصوص است كه با وارد كردن سیلیسیم در فرآیند فولادسازی ایجاد می شود. فولاد الكتریكی خواص مغناطیسی خاصی را نشان می دهد كه برای كاربردهایی همچون ترانسفورمرها ، ژنراتورهای برق و موتورهای الكتریكی بسیار مناسب است .

Softening
نرم سازی فولاد - این عمل با بازپخت یا تاب كاری بر روی فولاد به منظور كاهش سختی برای تسهیل در عملیات ماشین كاری آن صورت می گیرد.
Softening Anneal
بازپخت برای نرم سازی فولاد - كاهش سختی فولاد و به عبارتی تردی یا شكنندگی آن با گرم كردن تا نقطه دگرگونی و سپس سردكردن و خنك سازی آن به تدریج .

Stainless Steel
فولاد زنگ نزن - واژه ای برای گریدهای فولادی است كه دارای درصد كرم است و عناصر چدن Ni و MO می باشد . فولاد زنگ نزن در مقابل خوردگی مقاوم است و استحكام خود را در درجه حرارت های بالا حفظ می كند. به همین دلایل ، فولاد زنگ نزن به میزان قابل توجهی در صنعت اتومبیل سازی و محصولات تولید مواد غذایی ، و همچنین تجهیزات پزشكی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند. بیشترین انواع معمول گریدها فولاد زنگ نزن عبارتند از : نوع 304 ، بیشترین نوع فولاد زنگ نزن استنیتی (گرو ه فولاد زنگ نزن با كرم و نیكل ) است كه بیش از نیمی از فولاد زنگ نزن تولید شده در جهان را تشكیل می دهند. این گرید فولاد زنگ نزن در مقابل خوردگی رایج در طراحی مقاومت می كند و در زمینه های تولید مواد غذایی و به اغلب مواد شیمیایی مقاوم است . نوع 316 ، از نوع فولاد زنگ نزن استنیتی است كه حاوی 2 تا 3 درصد مولیبدون است كه آنرا در مقابل انواع مختلف پوسیدگی و خوردگی مقاومتر می سازد. نوع 409 ، از نوع فولاد زنگ نزن فریتی است كه برای درجه حرارت های بالا مناسب است . این گرید فولاد زنگ نزن كمترین كرم را در تمام فولادهای زنگ نزن دارد و بنابراین گران نیست . نوع 410 ، بیشترین نوع فولاد زنگ نزن مارتنزیتی است و از ویژگی مقاومت بسیار بالا به دلیل مارتنزیت است ، این نوع فولاد دارای هزینه كم و عملیات حرارتی است و مناسب برای كاربردهای با خوردگی نه چندان شدید. نوع 430 ، بیشترین نوع فولاد زنگ نزن فریتی است و دارای جنبه های مقاوم در برابر خوردگی به طور كلی است و اغلب برای كاربردهای تزئینی مورد استفاده قرار می گیرد.

Strain Aging
پیركرنش - نفوذ عناصر C , N بر روی تغییرات خواص مكانیكی فولاد نابجایی را با تغییر شكل مومسان ایجاد می كنند.

Subcritical Annealing
تابكاری فرآیندی – بازپخت فرآیندی- گرم كردن و نگهداشتن در درجه حرارتی كمتر از دامنه دگرگونی و متعاقباً سردكردن با سرعتی مناسب تابكاری یا بازپخت فولاد است .

Sub-Zero Treatment
عملیات سرمایی- منجمدكردن فولاد خاص برای تسریع در دگرگونی استنیتی است .

Surface Hrdening
سخت گردانی سطحی - ایجاد سطحی سخت بر روی فولادها است كه با گرم و سردكردن موضعی سطح آنها .

Surface Roughness
زبری سطح - ناهمواریهایی هستند كه به صورت پستی و بلندی های ریز بر روی سطح فولاد به وجود می آیند.

Swealing
گرماشویی ،‌ اكسید شویی- حرارت دادن زیاد شمش در فضای اكسیدكننده و تبدیل قشر یا لایه ای از آن به اكسید مذاب و جریان پیدا كردن و شسته شدن آن از روی شمش است بطوری كه عیوب سطحی آن از بین برود.

Tempering Bath
حمام بازپخت - حمامی است برای بازپخت بعضی از فولادهای نیكل و كرم دار كه سردكردن آنها باید به آهستگی انجام گیرد.

Vaccum Oxygen Decarburization (VOD)
كربن زدایی اكسیژنی در خلاء - فرآیندی است برای تصفیه بیشتر فولاد زنگ نزن كه از طریق كاهش میزان كربن انجام می شود. میزان كربن در فولاد زنگ نزن بایستی كمتر از فولاد كربن دار یا كمتر از فولاد آلیاژی باشد ( برای مثال فولاد با محتوی عنصر آلیاژی كمتراز 5 درصد است). در حالیكه كوره های قوس الكتریكی (EAF) ابزارهای متداول برای ذوب و تصفیه فولاد زنگ نزن هستند ، كربن زدایی اكسیژنی در خلاء یك مكمل اقتصادی است بطوری كه مدت عملیات را كاهش می دهد و درجه حرارت ها در فولادسازی به روش EAF كمتر هستند . علاوه بر این ،‌ استفاده از كربن زدایی اكسیژن در خلاء برای تصفیه فولاد زنگ نزن استفاده بهتر از كوره های قوس الكتریكی را برای اهداف ذوب افزایش می دهد. نحوه كار بدین صورت است كه فولاد مذاب و تصفیه نشده از كوره قوس الكتریكی به داخل ظرف جداگانه ای منتقل می شود و سپس حرارت داده می شود و پس از به هم زدن با یك جریان الكتریكی ، اكسیژن از بالای ظرف مذكور وارد می شود . مقادیر قابل توجهی از گازهای نامطلوب از فولاد دفع می شوند و توسط یك پمپ خلاء كشیده می شوند. آلیاژها و سایر افزودنیها برای تصفیه بیشتر فولاد مذاب با آن مخلوط می شوند.

Vacuum Casting
ریخته گری مكشی ،‌ ریخته گری در خلاء

Vacuum Coating
اندودكاری در خلاء- ملكولها هنگام تبخیر در خلاء زیاد ،‌ در یك مسیر خطی به جسم برخورد می كنند و روی آن نشسته و تشكیل اندود فلزی با ضخامت بسیار كم می دهند.

Vacuum Degassing
گاززدایی در خلاء- دفع گازهای محلول از قبیل اكسیژن ، هیدورژن و نیتروژن با یك وسیله پیشرفته تصفیه فولاد در فشارهای پایین یا كمتر از فشار متعارف جوی ( در خلاء) است كه تولید فولاد فوق العاده كم كربن را میسر می سازد و مصرف آن در كاربردهای اتومبیل سازی و صنایع الكتریكی است. معمولاً این كار در پاتیل انجام می شود و گازهای محلول دفع می شودو فولاد خالص تر با كیفیت عالی تر و تمیزتر حاصل می شود.

Walterization
والتریزاسیون- فرآیند پوشش جانشینی بر روی فولاد و روی است .

Wash Heating
گرماشویی – اكسیدشویی

Water Hardening
سخت گردانی با آب - فرآیندی است برای بالابردن سختی فولادهای با آلیاژ كم كه ابتدا فولاد را تا درجه حرارت دگرگونی یا بیش از آن گرم نموده و سپس با فروبردن در آب سریعاً‌ خنك می كنند.

Zincate Treatment
عملیات روی كاری - ایجاد لایه ای از اكسید روی بر روی جسم فولادی است .

 گرداوری رامین سعیدی

منبعhttp://smsm.ir