دستگاهها و روش های آنالیز موادشیمیایی

امروزه اطلاعات وسیعی راجع به روش ها و دستگاههای آنالیزی در کتابها و منابع مختلف یافت می شود. برای آناليز مواد مختلف بسته به ساختار ماده روش های متفاوتی وجود دارد. معمولاً یک شناسایی اولیه برای طراحی آزمایش های بعدی مورد نیاز است. روش های اولیه شناسایی مواد شامل IR و ICP و XRF و XRD است که هر کدام نیاز به آماده سازی اولیه نمونه مخصوص به خود دارد. مواد آلی و پلیمری معمولا با IR و NMR و مواد معدنی با ICP و XRD و XRF مورد ارزیابی اولیه قرار می گیرند. همچنین از SEM می توان برای تعیین برخی عناصر موجود در نمونه استفاده کرد که روش تقريباً گرانقیمتی به حساب می آید.

آماده سازی نمونه معمولاً وقت گیرترین قسمت کار است. به هر میزان که این قسمت با دقت انجام شده و نمونه خالصتری برای شناسایی فرستاده شود جوابهای قابل اطمینانتری به دست خواهد آمد. برای روش های کروماتوگرافی مثل GC و GC/MS نمونه بايد فاقد آب باشد. برای این کار ماده آلی در حلال آلی حل شده (استخراج مایع مایع) و برای آنالیز فرستاده می شود. برای ICP نمونه محلول در آب تهیه می شود و برای XRF و XRD از پودر جامد استفاده می شود. مواد معدنی موجود در نمونه را که با روش های استخراج قابل جداسازی نیست می توان با قرار دادن نمونه در کوره در دمای بالا به دست آورد.

برای تعیین وزن مولکولی مواد پلیمری از روش GPC استفاده می شود. لازم است نوع ماده پلیمری هم مشخص شود که برای این کار علاوه بر IR می توان از روش های حرارتی مثل TGA و DSC استفاده کرد.

برای تعیین یونهای موجود در نمونه می توان از IC بهره جست که شناسایی و اندازه گیری را به همراه جداسازی انجام می دهد. همچنین جذب اتمی و طیف سنج نشر شعله را می توان برای اندازه گیری یونها بدون نیاز به جداسازی به کار برد.

مواد آلی با HPLC و  GC قابل جداسازی هستند ولی برای انجام کار کیفی باید از دتکتورهای MS و  NMR استفاده کرد.

مراکز خدمات آزمایشگاهی

مراکز آزمایشگاهی زیادی در ايران وجود دارد که قادر به ارائه خدمات آناليز نمونه می باشند. لیست تعداد زیادی از این مراکز را در سایت شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو می توان یافت. آزمایشگاهها بر اساس نوع دستگاه موجود دسته بندی شده اند. مراکز دانشگاهی هم از جمله دارندگان تجهیزات آزمایشگاهی هستند که می توان برای آنالیز مواد به آنها مراجعه کرد.