پیش تصفیه چیست و چه اهمیتی دارد؟
تا چند سال پیش اینطور تصور می‌شد که دستگاه تصفیه آب فقط برای برخی استان‌های کشور مانند قم و خوزستان که از آب با کیفیتی برخوردار نیستند، کاربرد دارد. اما با گذر زمان و آشکار شدن اثر آب آلوده بر شیوع بیماری‌های پوستی ضرورت سالم‌سازی آب آشامیدنی بیش از پیش موضوعیت پیدا کرد. با این حال بسیاری از افراد هنوز از کیفیت آبی که مصرف می‌کنند، هیچ اطلاعی ندارند و با این تصور که آب لوله‌کشی آب سالم محسوب میشود، زندگی می‌کنند.
در این مقاله‌ی حاضر قصد داریم نکاتی را درباره‌ی تصفیه آب خانگی توضیح دهیم.
1- آب سالم چه آبی است؟
قبل از اینکه بخواهیم از ضرورت تصفیه آب آشامیدنی صحبت کنیم، ابتدا باید بدانیم که منظورمان از آب سالم و غیر سالم دقیقاً چیست؟ بسیاری از افراد تصور می‌کنند که همین که آب عاری از میکروب‌ها باشد، برای آشامیدن سالم است. در واقع تعریف آن‌ها از آب آلوده به آبی بر می‌گردد که یا گل‌آلود باشد و یا در آن آشغال و میکروب وجود داشته باشد. اما حقیقت آن است که آب آلوده تعریف وسیع‌تری را در بر می‌گیرد. در واقع علاوه بر میکروب‌ها و ذرات درشت نامطلوبی که در آب وجود دارند، آلودگی‌های دیگری نیز به نام املاح هستند که می‌توانند برای بدن انسان خطرناک و حتی کشنده باشند. عده‌ای تصور می‌کنند که املاح موجود در آب، همگی برای بدن مفید هستند؛ اما باید گفت که فقط بخشی از املاح که آن هم در آب‌های طبیعی مانند آب چشمه یا رودخانه‌ها وجود دارند، خواص درمانی دارند. اما املاحی که در آب‌های تصفیه شده‌ی شهری وجود دارند، معمولاً ترکیبات نامطلوبی از مس، روی، منیزیم، جیوه، سرب و عناصری از این دست هستند.
این عناصر در میان مدت و بلندمدت در بدن انسان ته‌نشین می‌شوند و از خود واکنش‌های شیمیایی آزاد می‌کنند. همچنین بخش دیگری از املاح نامطلوب در آب مربوط به موادی مانند شن‌های بسیار ریز و گچ است که این مواد کم کم سبب گرفتگی عروق و رگ‌های بدن شده و خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها از جمله بیماری قلبی و عروقی را افزایش می‌دهند. بنابراین تصفیه آب ورودی ساختمان و یا به عبارتی پیش فیلتراسیون آب آشامیدنی امری ضروری به نظر می‌رسد.
2- آیا آب‌های تصفیه‌ی شهری سالم است؟
با توجه به مقدماتی که در بالا گفته شد، باید بدانیم که سالم بودن آب در سطوح مختلفی مرحله‌بندی میشود. در مرحله‌ی اول مواد فیزیکی و آشغال‌های موجود در آب که اندازه‌های بزرگی دارند، از آن جدا می‌شوند. در مرحله‌ی دوم مواد فیزیکی ریزتر مانند شن، ماسه، ریگ‌ها و موادی از این دست از طریق صافی‌های ریزتر از آب جدا می‌شوند. در مرحله‌ی سوم تصفیه شهری از گندزداهای قوی مانند کلر برای کشتن میکروب‌ها و از بین بردن بیماری‌ها استفاده میشود و در نهایت آب پاکسازی شده به شبکه‌ی آبرسانی شهری تزریق و در بین منازل توزیع میشود. با توجه به این فرآیند باید گفت که در این آب تصفیه شده، املاح نامطلوب و فلزهای خطرناکی که در بالا توضیح داده شد، همچنان وجود دارند و وارد بدن ما می‌شوند. برای پی بردن به این حقیقت کافیست نگاهی به داخل کتری یا سماور خود بیندازید و رسوب‌هایی را که در بدنه‌ی آن ایجاد شده، ببینید.
این رسوب‌ها در واقع همان املاح نامطلوب هستند که طی فرآیند جوشیدن از آب جدا می‌شوند و به بدنه‌ی ظرف می‌چسبند. اما معمولاً هیچ خانواده‌ای آب آشامیدنی را قبل از مصرف نمی‌جوشاند و در نتیجه حجم قابل توجهی از این املاح وارد بدن ما میشود و به مرور زمان به دیواره‌های رگ‌ها می‌چسبد. بنابراین می‌توان گفت که بر روی آب‌های تصفیه شهری فقط حداقلی از عمل سالم‌سازی انجام میشود و شهروندان باید آب منازل خود را پیش تصفیه کنند و عمل پیش تصفیه ورودی ساختمان را انجام دهند.
3- پیش تصفیه چیست؟
منظور از عمل تصفیه آب که در ورودی ساختمان نصب میشود که اصطلاحاً پیش فیلتراسیون نامیده میشود، عملیاتی است که توسط دستگاه تصفیه آب خانگی انجام می‌گیرد. این دستگاه‌ها آب تصفیه شده شهری را که هنوز برای مصرف نیاز به پاکسازی بیشتر دارد، تصفیه می‌کنند و از طریق فیلترهای جذب قوی عناصر خطرناک و املاح نامطلوب آب را از بین می‌برند. این فیلترها از جنس الیاف گیاهی مخصوص هستند که از قدرت جاذبه بالایی برخوردارند. از آنجایی که استفاده از چنین الیافی در سطح بسیار بزرگ برای تصفیه آب خانه‌های شهری هزینه‌ی بسیاری دارد، این مرحله معمولاً در این سازمان‌ها صورت نمی‌گیرد.
4- چرا باید عمل پیش تصفیه را انجام داد؟
بر حداقلی بودن عملیات تصفیه آب در سازمان‌های تصفیه شهری، عامل دیگری وجود دارد که منجر به آلودگی آب میشود و آن فرسودگی شبکه‌ی آبرسانی شهری است. لوله‌های فلزی معمولاً پیش از مدتی دچار رسوبات و زنگ زدگی‌هایی می‌شوند که این زنگ زدگی‌ها آبی را که از داخل آن‌ها عبور می‌کند، آلوده می‌کنند. در نتیجه استفاده از دستگاه تصفیه آب خانگی برای تصفیه آب ورودی ساختمان باعث از بین بردن آلودگی‌های آب آشامیدنی میشود.
پیش تصفیه ورودی ساختمان برای مجتمع‌های آپارتمانی نیز ضرورت دارد؛ چرا که رسوبات آب تصفیه شده شهری به تدریج در سیستم لوله‌کشی مجتمع‌های مسکونی ته‌نشین شده و باعث گرفتگی لوله‌ها میشود که در بلند مدت علاوه بر ناسالم کردن آب، باعث افزایش هزینه‌های سرویس و نگهداری لوله‌ها میشود. معمولاً در مجتمع‌های مسکونی به منظور تصفیه آب ورودی ساختمان دستگاه تصفیه آب خانگی پیش فیلتراسیون را در ابتدای مسیر ورودی آب کل مجتمع قرار می‌دهند تا آب آشامیدنی تمام واحدها از همان ابتدای ورود به ساختمان، سالم‌سازی شده باشد.
یکی از مهم‌ترین کارهایی که دستگاه پیش تصفیه ساختمان انجام می‌دهند، حذف ماده‌ی شیمیایی و مضر کلر است. کلر اگرچه یک گندزدای قوی است که برای از بین بردن میکروب‌ها استفاده میشود، اما ورود آن به بدن انسان اگر از میزان معینی فراتر رود، بسیار خطرناک خواهد بود. کلر نه تنها از طریق آشامیدن که از طریق منافذ پوستی در مواقع استحمام نیز می‌تواند وارد بدن انسان شود؛ بنابراین استفاده از دستگاه پیش تصفیه ساختمان نه تنها برای آب آشامیدنی که برای کل آب مصرفی ساختمان امری ضروری به نظر می‌رسد.
