عیب یابی و تعمیر دستگاه تصفیه آب خانگی
دستگاه تصفیه آب خانگی کم‌کم جای خود را در خانه‌ها باز کرده و این روزها بسیاری از خانواده‌ها از این دستگاه در خانه خود استفاده می‌کنند. دستگاه‌های تصفیه آب هم همانند سایر لوازم خانگی ممکن است به هر دلیل دچار مشکلات و عیب‌هایی بشوند و بر اثر کارکرد زیاد و یا به دلیل اشتباهات کاربران دچار خرابی شوند.
خوشبختانه در ایران هم همانند اغلب کشورهای دیگر بیشتر تولیدکنندگان دستگاه تصفیه آب خانگی پشتیبانی و خدمات پس از فروش و تعمیر دستگاه تصفیه آب برند خودشان را در نظر گرفته‌اند و این خدمات به خوبی ارائه می‌شود.
بصورت کلی یک دستگاه تصفیه آب خانگی از قطعات و اجزای زیر تشکیل شده است. شناخت این قطعات و کارکرد آن‌ها در عیب‌یابی و تعمیر دستگاه تصفیه آب اهمیت زیادی دارد.
معرفی قطعات دستگاه تصفیه آب
هرچند در این قسمت در تلاش هستیم که به معرفی قطعات دستگاه تصفیه آب بپردازیم ولی ذکر این نکته اهمیت زیادی دارد که ساختار و تولید دستگاه تصفیه آب بر اساس دستورالعمل و نقشه‌ی تصفیه آب خاص هر شرکت متفاوت است؛ از این رو ممکن است همه‌ی این قطعات در یک دستگاه کاربرد نداشته باشند و یا برخی از آن‌ها با برخی قطعات دیگر جایگزین شده باشند.
سه راهی استیل یا تبدیل 1.4×1.2×1.2
این تبدیل برای اتصال شیر ورودی دستگاه به لوله‌کشی شهری استفاده می‌شود.
شیر 1.4 ورودی دستگاه
این شیر پس از تبدیل بر سر مسیر ورودی دستگاه نصب می‌شود تا در صورت نیاز بتوانید جریان ورودی آب را قطع کنید.
هوزینگ فیلتر الیافی 5 میکرون
این هوزینگ که در داخل خود یک فیلتر الیافی 5 میکرونی دارد، در ابتدایی‌ترین منطقه‌ی فیلتراسیون آب قرار دارد. هوزینگ 5 میکرون دارای یک ورودی و خروجی است که در ورودی خود یک سه راهی دارد که این سه راهی به هوزینگ وصل می‌شود، سر دیگر سه راهی به شیلنگ آب ورودی و راه سوم سه راهی به سوئیچ قطع فشار پایین وصل شده است.
سوئیچ قطع فشار پایین
هرگاه فشار ورودی آب به دستگاه کم شود، به منظور حفاظت از موتور دستگاه این سوئیچ دستگاه و یا پمپ را از کار می‌اندازد.
شیر برقی
شیر برقی هرگاه سوئیچ قطع فشار پایین پمپ دستگاه را خاموش کند و یا اگر پمپ به هر دلیل دیگری از مدار خارج شود، وظیفه دارد ورودی آب به دستگاه را مسدود کند.
پمپ دستگاه
پمپ دستگاه تصفیه آب در همه‌ی مدل‌ها یکسان نیست. این پمپ معمولاً از نوع 24 ولت انتخاب می‌شود و وظیفه‌ی آن افزایش راندمان دستگاه و دبی آب به منظور تأمین فشار لازم در دستگاه تصفیه آب بخصوص از نوع اسمز معکوس می‌باشد.
هوزینگ فیلتر کربن فعال
هوزینگی مشابه هوزینگ فیلتر الیافی است که بر خلاف فیلتر الیافی که معمولاً شفاف است، از نوع شفاف نمی‌باشد. در درون این هوزینگ فیلتر کربن فعال قرار دارد و در اغلب دستگاه‌های تصفیه آب دیده شده است و کار حذف بو و از بین بردن برخی از مواد شیمیایی مانند کلر را عهده‌دار است.
هوزینگ فیلتر کربن بلاک
این هوزینگ نیز تا حدود زیادی مشابه هوزینگ مرحله‌ی قبل فعالیت می‌کند. در برخی از دستگاه‌ها این هوزینگ در مرحله‌ی سوم و در برخی دیگر این هوزینگ یا فیلتر در مرحله‌ی پنجم قرار گرفته است.
هوزینگ ممبران یا RO یا همان اسمز معکوس
این هوزینگ در واقع محل قرارگیری فیلتر ممبران یا اسمز معکوس است. آب پس از گذشتن از هوزینگ‌های قبلی در این مرحله تحت فشار از غشای اسمز معکوس عبور می‌کند و تصفیه می‌شود. در این مرحله آب به دو قسمت تقسیم می‌شود. آب تصفیه شده که از یک قطعه‌ی زانویی شکل وارد مخزن تصفیه آب می‌شود و آب آلوده که به سمت فاضلاب هدایت می‌شود.
سوئیچ قطع فشار بالا
سوئیچ قطع فشار بالا وظیفه دارد تا در زمانی که مخزن تصفیه آب پر شده است، اجازه‌ی روشن شدن پمپ را در راستای صرفه‌جویی در مصرف آب و همچنین کمک به عدم فشار زیاد به پمپ نمی‌دهد.
فیلتر کربن فعال یا پست کربن
پس از تصفیه آب در هوزینگ RO آب در مرحله‌ی بعد به فیلتر پست کربن می‌رسد. این فیلتر در صورتی که بو و مواد شیمیایی در آب باقی مانده باشد را از بین خواهد برد.
فیلتر UV
یک محفظه‌ی شفاف که در پشت آن چراغ مادون قرمزی تعبیه شده تا در صورت وجود میکروب و یا ویروس در آب این اشعه آن‌ها را از بین ببرد. این اشعه در همه‌ی دستگاه‌ها تعبیه نمی‌شود.
فیلتر مینرال
مرحله‌ی دیگری از تصفیه آب که در همه‌ی دستگاه‌ها وجود ندارد. این فیلتر وظیفه‌ی کنترل و تنظیمPH و یا مواد معدنی آب را دارد.
فیلتر الکالین یا قیلیایی کننده آب
به منظور قلیایی شدن و بالا رفتن کیفیت آب در آخرین مرحله‌ی برخی از دستگاه‌های تصفیه آب تعبیه می‌شود.
شیر مصرف
شیری که برای برداشت آب تصفیه شده استفاده می‌شود و معمولا روی سینک آشپزخانه نصب می‌شود.
شیر منبع ذخیره آب دستگاه
شیری که در ورودی آب منبع نصب می‌شود تا بتوانید بصورت دستی ورودی آب تصفیه شده به دستگاه را ببندید.
مخزن تحت فشار دستگاه تصفیه آب
معمولاً تنها در دستگاه‌های دارای فیلتر اسمز معکوس از این مخزن استفاده می‌شود. معمولاً این مخازن برای تأمین فشار مورد نیاز برای خروجی آب در نظر گرفته می‌شوند
شیر تنظیم فشار هوا
این شیر در راستای تنظیم باید مخزن تحت فشار دستگاه تصفیه آب می‌باشد و هر از چند گاهی باید باد آن با دستگاه فشارسنج اندازه‌گیری و در صورت نیاز باد آن تنظیم شود.
خروجی پساب
معمولاً یک اتصال زانویی شکل است که اضافات آب تصفیه شده و یا همان آب آلوده از این قسمت به سمت فاضلاب هدایت می‌شود.
محدودکننده‌ی آب خروجی به فاضلاب
یک اتصال است که در مجرای فاضلاب کار گذاشته می‌شود تا آب کمتر وارد فاضلاب شود. دلیل استفاده از این قطعه این است که به دلیل فشاری که برای تصفیه به آب وارد می‌شود آب تمایل به خروج به سمت فاضلاب نداشته باشد.
بست فاضلاب
این بست کار اتصال قسمت خروجی یا همان شلنگ فاضلاب دستگاه به مجرای فاضلاب را بر عهده دارد.
تنظیم‌کننده‌ی TDS آب
این قطعه شیر مانند کار تنظیم TDS دستگاه را بر عهده دارد تا آب بیش از اندازه مواد معدنی و طبیعی خود را از دست ندهد و تلخ مزه هم نشود.
فشارسنج
فشارسنج‌های روغنی در دستگاه تصفیه آب برای اندازه‌گیری فشار آب خروجی از پمپ دستگاه می‌باشند. اهمیت این فشارسنج برای تعویض فیلترها در زمان افت فشار می‌باشد.
ترانس تبدیل برق
اغلب دستگاه‌های تصفیه آب تنها به 24 ولت برق نیاز دارند ولی برق شهری 220 ولت دارد. از این رو تعبیه‌ی این ترانس برای کاهش میزان برق ورودی دستگاه می‌باشد.
پس از معرفی قطعات دستگاه تصفیه آب بهتر است به نمونه نقشه تصفیه آب خانگی و نقشه نصب آن در شکل‌های زیر توجه کنید:
نقشه مدار نصب دستگاه تصفیه آب
عمده عیب‌های دستگاه تصفیه آب و راهنمایی بررسی و تعمیر دستگاه
عموماً به غیر از موضوع تعویض فیلتر تصفیه آب که باید در زمان‌های تعریف شده انجام شود، ممکن است گاهاً مشکلاتی برای دستگاه به وجود بیاید. در زیر به عمده مشکلاتی که می‌تواند برای دستگاه تصفیه آب بوجود بیاید و نحوه‌ی عیب‌یابی و تعمیر آن اشاره‌ای گذرا خواهیم داشت:
دستگاه روشن نمی‌شود و کار نمی‌کند
این مشکل احتمالاً برقی باشد و یا سوئیچ کنترل فشار پایین و یا سوئیچ کنترل فشار بالا خراب است. برای اطمینان باید ضمن بررسی برق دستگاه عواملی همچون ترانس تبدیل برق، برق پمپ دستگاه، فشار ورودی دستگاه و سوئیچ‌های کنترل فشار بالا و پایین باید بررسی شوند
با اینکه دستگاه روشن می‌شود ولی مرتبا خاموش و روشن می‌شود
معمولاً در این مواقع احتمال قوی‌تر نوسان در فشار آب و یا خرابی قطعات وابسته به کنترل آب می‌باشد. برای عیب‌یابی این مشکل باید به ترتیب قطعاتی همچون سوئیچ کنترل فشار پایین، سوئیچ کنترل فشار بالا، فشار ورودی آب به دستگاه، زانویی‌های سوپاپ‌دار هوزینگ‌ها، شیر برقی، شیر یک طرفه و شیر چهار طرفه تست شود.
دستگاه تصفیه آب بدون وقفه کار می‌کند
معمولاً دستگاه در زمانی که بخصوص منبع ذخیره آب آن پر شد، باید متوقف شود. به همین دلیل عوامل دخیل در فشار آب باید کنترل شوند. دو عامل اصلی این عیب می‌توانند سوئیچ کنترل فشار بالا و خود پمپ باشند اما اگر این دو مشکل نداشت باید از وجود نشتی در مخزن و یا خراب نبودن مخزن تحت فشار دستگاه هم اطمینان حاصل کنید.
