ظروف گیاهی از نظر سازمانهای مختلف

ظروف يكبار مصرف زيست تخريب پذير
ظروف يكبارمصرف يكي از دغدغه هاي دوستداران محيط زيست است . اين ظروف به واسطه تركيبات
پلاستيكي تجزيه ناپذير هرگز قابل بازيافت و تجزيه توسط چرخه طبيعت نيستند و بر پايه همين از جمله
تهديدات بزرگ براي محيط زيست به شمار مي روند . متأسفانه استفاده از اين ظروف در كشور ما بسيار رايج
شده و از حد استاندارد بسيار بالاتر است . با توجه به روند روزافزون استفاده مردم دنيا از ظروف يكبار مصرف
پلاستيكي و كلاً پلاستيك هاي ساخته شده از مواد نفتي و عمر 300 ساله اين مواد پس از دفن در خاك ،
آنها متوجه شدند بعد از مدت كوتاهي كره زمين را يك پوسته پلاستيكي احاطه خواهد كرد و تأثيرات
كوتاه مدتي چون سرطان زايي و بلند مدتي چون تغييرات ژني براي نسل هاي بعدي به همراه خواهد داشت.
كار روي پليمرهاي گياهي در جهان از سال 1970 و در زمان بحران نفت آغاز شد . در آن زمان كشورهاي
پيشرفته به فكر استفاده از موادي براي بسته بندي افتادند كه وابسته به نفت و مشتقات آن نباشد ، بنابراين
پليمرهاي گياهي ساخته شده با تركيباتي مانند سيب زميني ، ذرت و گندم مورد آزمايش قرار گرفت . اين
پليمرهاي هيدروكربني داراي خواص ضعيف پليمري است ك ه با تغيير و اصلاح آنها مي توان به ويژگي هاي
پليمر نفتي رسيد . شكل و ظاهر اين ظروف كاملاً مشابه ظروف پلاستيكي است با اين تفاوت كه
زيست تخريب پذير است.
در بهمن ماه سال 1384 واحد توليد ظروف يكبار مصرف گياهي با حضور وزير بهداشت افتتتاح شد . ايران
پس از كشورهاي آمريكا ، انگليس ، آلمان و ايتاليا پنجمين كشور جهان و اولين كشور آسيايي در كسب اين
موفقيت و ورود به عرصه انقلاب سبز جهاني محسوب مي شود.
توليد ظروف قابل بازيافت از پليمرهاي زيست تخريب پذير بر دو پايه طبيعي و سنتزي مي باشد. پليمرهاي بر
پايه مواد طبيعي، بر اساس پليمرهاي با منشأ حيواني يا گياهي مي باشند . عمده ترين و شاخص ترين مواد
اوليه طبيعي كه در دنيا براي توليد پليمرهاي زيست تخريب پذير مورد استفاده قرار مي گير ند، پلي ساكاريد ها
و بخصوص انواع نشاسته ها مي باشند . نشاسته نيز از گندم ، ذرت ، سي ب زميني ، برنج و غيره قابل حصول
مي باشد . تنها براي استفاده از اين پليمرها در صنعت بسته بندي كه نياز به مواد مقاوم به محيط هاي آبي
دارد، مي بايد ماهيت اين تركيبات از آب دوست (هيدروفيل) به آب گريز (هيدروذوب) تغيير يابد.
مواد تشكيل دهنده پليمرهاي گياهي در نقاط مختلف دنيا بر اساس فراواني مواد گياهي فرق مي كند . به طور
مثال در اروپا از نشاسته سيب زميني و در آمريكا از نشاسته ذرت و در استراليا از نشاسته گندم استفاده
مي شود . هر چند نشاسته سيب زميني از لحاظ پليمري داراي بيشترين خاصيت است ؛ اما در ايران از ن شاسته
ذرت استفاده مي شود ؛ چون توليد آن زياد است.
در استفاده از اين ظروف هيچ محدوديتي وجود ندارد و تمام انواع ظروفي كه با پلاستيك هاي معمول ساخته
مي شو ند با پليمرهاي گياهي هم قابل توليد است . قيمت ظروف يكبار مصرف گياهي تقريباً به اندازه بهاي
ظروف يكبار مصرف پلاستيكي است ولي در صورتي كه جامعه به سمت استفاده از اين ظروف گام بردارد
بدون ترديد قيمت آن بسيار كاهش مي يابد.
مضرات ظروف يكبار مصرف پلاستيكي
- اثر بر روي سلامتي
به طور كلي پلاستيك ها ، پل يمرهايي هستند كه از سنتز مواد اوليه به نام مونومر تهيه مي شوند . مونومرها
مواد سمي و براي سلامت انسان مضر هستند ؛ در حالي كه پليمرها خنثي هستند و خطري براي سلامتي
انسان ندارند ؛ اما اشكال كار اينجاست كه معمولاً در فرايند تهيه پليمر مقداري مونومر باقي مي ماند. محققان
به اين نتيجه رسيده اند كه استفاده از ظروف پلي استايرن براي مواد غذايي گرم و داغ از نظر بهداشتي به
هيچ عنوان مناسب نيست . چون ظروف پلي استايرني فوم و غير فوم هميشه مقداري استايرن آزاد در تركيبات
پليمري خود دارند كه فوق العاده سرطان زاست . زماني كه ظروف پلي استايرن با مواد غذايي گرم و داغ و به
ويژه چرب تماس پيدا مي كن ند ، استايرن آزاد آن وارد ماده غذايي مي شود و افرادي كه به طور مستمر از
غذاهاي درون اين ظروف استفاده مي كنند ، دچار بيماري هاي خطرناكي از جمله سرطان مي شوند.
در هنگام استفاده از ظروف يكب ار مصرف بايد به علامت اختصاري كه در كف ظر وف حك شده است ، توجه
كه به رنگ سفيد مي باشند و عمدتاً براي (PP) و پروپيلني (PE) كرد. استفاده از ظروف پلي اتيلني
بسته بندي و نگهداري محصولات لبني ، روغن و سركه به كار مي روند ، براي مواد غذايي گرم و مرطوب
بلامانع است.
براي مواد غذايي (HIPS) و ظروف پلي استايرني سفيدرنگ (EPS) استفاده از ظروف پلي استايرني فوم دار
گرم و مرطوب مشكلي ايجاد نمي كند ولي براي نگهداري مواد غذايي داغ مثلاً با دماي 140 درجه
سانتي گراد نامناسب است.
تنها براي ن وشيدني هاي سرد مناسب است و براي مواد (GPPS) استفاده از ظروف پلي استايرني شفاف
غذايي مثل چاي و قهوه مناسب نمي باشد.
- تخريب محيط زيست
پلاستيك ها از نفت كه منبع انرژي تجديد ناپذير است ، تهيه مي شوند . مصرف روزافزون پلاستيك ها به
معني اتلاف اين منبع انرژي است . از طرفي وقتي كه مواد پلاستيكي را دور مي ريزيم و در فضاي باز رها
مي كنيم آنها جزيي از منظره طبيعي آن ناحيه مي شوند ؛ زيرا 250 الي 500 سال طول مي كشد تا
پلاستيك ها تجزيه شوند . پلاستيك هاي مدفون از رشد ريشه هاي گياهان جلوگيري مي كنند . اين در حالي
است كه پلاستيكي شدن خاك موجب خفگي گياهان مي شود.
فوايد استفاده از ظروف يكبار مصرف گياهي
پليمرهاي گياهي نسبت به ظروفي كه با پلاستيك هاي معمول ساخته مي شوند از انعطاف پذيري
بيشتري برخوردارند . در مايكروفر قابل استفاده اند . بر خلاف پلي استايرن كه استفاده از آن در دماي
بالاتر از 65 درجه مجاز نيست ، دماي 90 تا 100 درجه سانتي گراد را به راحتي تحمل مي كنند.
سازگاري با محيط زيست و تجزيه پذيري در خاك حداكثر پس از 6 ماه
تجزيه در خاك بدون آثار تخريبي بر محيط زيست
عاري بودن از هرگونه آثار مضر پلاستيك هاي نفتي پس از تماس با مواد غذايي داغ
وابسته نبودن به مواد اوليه نفتي و تقويت و توسعه صنايع كشاورزي
مصرف كم انرژي در فرايند توليد محصول و امكان استفاده در صنايع بسته بندي غذايي
منابع :
-1 پايگاه اطلاع رساني بهداشت ، ايمني و محيط زيست شركت ملي گاز ايران
www.hse.nigc.ir
-2 سايت اخبار ايرانيان
www.Topiranian.com
-3 سايت خبرنگار
www.Reporter.ir
-4 وبلاگ فدراسيون محيط زيست
www.Fedrasion blogfa.com