شناسایی فیوز های مینیاتوری
بر روی فیوز های مینیاتوری متناسب با منحنی عملکرد زمان - جریان حروفی قرار می دهند که نشان دهنده تیپ خاصی است. این استانداردها نشان می دهد چه جريانی با توجه به جدول زمانيش میتواند تحمل کند.این حروف عبارتند از: تیپ A : تندکار -تیپ B : تقریبا تندکار -تیپ C : متوسط -تیپ D : کند کار بنابراین در این شکل c به معنی متوسط کارکردن فیوز نسبت به دو فیوز قبلی است
توضيحات بيشتر را ميتوانيد در صفحه اطلاعات در پيرامون برق در صفحه نخست كسب نمائيد
مطالب مرتبط پيرامون فيوز ها:
فيوز ها قديمي ترين وسيله هاي حفاظتي ميباشند كه از ابتداي عمر شبكه هاي برق تا كنون مورد استفاده قرار گرفته اند.اين ماندگاري ميتواند به سادگي قابل توجه آنها برگردد.فيوز در عبور جريان عادي شبكه واكنشي نشان نمي دهد اما وقتي جريان بيش از حد عادي عبور كند در زمان مشخص ذوب خواهد شد و مدار عبور جريان قطع خواهد شد.اين اضافه جريان داراي دو نوع است ،يكي اضافه جريان بر اساس اتصال كوتاه و ديگري اضافه جريان بر اساس اضافه بار است.
فيوز تركيب توابع تشخيص،مقايسه و قطع را به همراه دارد.فيوز ها جهت محافظت از كابل ها،ترانسفورماتور ها،الكترو موتورها،خازن ها ،كنتاكتورها،تجهيزات الكترونيكي صنعتي و رله هاي الكترونيكي و محافظت شبكه هاي ولتاژ پايين و ولتاژ بالا مورد استفاده هستند كه اين نشان از پر كاربرد بودن فيوزها دارد.
از ديگر مواردي كه از مزايا و حسن هاي فيوزها در صنعت بكار ميرود مكانيزم ساده آنها،قدرت قطع بالاي آنها،سرعت عملكرد و مشخصه Current limiting خوب آنها،اطمينان در عملكرد آنها،تعويض سريع آنها در سيستم آسيب ديده ،قيمت خوب و شرايط اقتصادي خوب،كاهش چشمگير در تلفات سيستم الكتريكي ما و انواع كاربرد آنها در صنعت امروزي است .
در طراحي فيوزها،برخي از فيوزها كه به عنوان فيوز پشتيبان طراحي شده اند كه بايد به همراه وسيله حفاظتي ديگري مورد استفاده قرار بگيرند اين فيوزها قابليت ايجاد وقفه را ندارند و در مقابل اضافه جريان هيچ واكنشي نشان نمي دهند و فيوز فورا" آسيب ديده و ميسوزد.
استاندارد مورد استفاده در فيوزها كه استاندارد كاربردي انها است،استاندارد IEC 60269 است كه داراي چهار بخش ميباشد:
IEC 60269-1:Low voltage fuses,general requirement:
اين استاندارد مربوط به فيوز هاي ولتاژ پايين با استفاده هاي كلي يا عمومي است ،كه از نظر كلاس بندي شامل دو دسته ميشود:
-فيوز هايي كه براي حفاظت كابل و خط بكار ميرود،به اين فيوز ها كلاس gG ميگويند.
-فيوزهايي كه براي حفاظت دستگاه ها الكتريكي بكار ميروند،اين فيوز ها داراي سه كلاس،aM,gTr,gB هستند.
*حرف اول كه بصورت حروف كوچك انگليسي بكار ميرود، a ,g است وبراي تشخيص حالت قطع كنندگي آنها است:
g:براي كاربرد هاي عمومي و جنرال بكار ميرود و از نظر حفاظتی دارای محدوده و رنج کاملی است.
a:براي كاربرد هاي خاص است و از نظر حفاظتي داراي رنج و محدوده خاصي است ،از اين فيوز ها به عنوان فيوز هاي پشتيبان استفاده ميشود و حالت قطع كنندگي آن از يك جرياني بالاتر است.
*حرف دوم كه بصورت حروف بزرگ انگليسي بكار ميرود و براي تشخيص نوع كاربرد آنها است و انواع مختلفي به شرح زيل دارد:
براي حفاظت كامل ،براي فيوزها با حالت قطع كنندگيg:
G:براي كار برد هاي معمول و عمومي است ،كه فيوزهاي مصارف عمومي، مخصوصا"رساناهاي معمولي از جمله كاربرد هاي اين دسته است (gG).مشخصه سابق اين فيوز ها gL, gF بود.
M: از جمله كاربرد هاي اين دسته با اين مشخصه، حفاظت هاي موتوري است(gM).
N:فيوزهاي سريع و بدون تاخير هستند كه مطابق با استاندارد آمريكاي شمالي است و براي مصارف عموي بكار ميرود(gN).
D:فيوزهاي تاخيري هستند كه مطابق با استاندارد آمريكاي شمالي است و براي مصارف عمومي بكار ميرود(gD).
R:براي حفاظت از نيمه هادي ها است (gR).
Tr:از جمله كاربرد هاي اين دسته با اين مشخصه، حفاظت هاي ترانسفورماتور ها است(gTr).
B:براي حفاظت ايستگاه هاي زير زميني بكار ميرود(gB).
براي رنج هاي خاص حفاظتي ،براي فيوزها با حالت قطع كنندگيa:
M:حفاظت الكترو موتورها فقط در برابر جريان هاي اتصال كوتاه (aM).
R:حفاظت نيمه هادي ها فقط در برابر جريان هاي اتصال كوتاه (aR).
*فيوز هاي aM سريع و مطمئن براي حفاظت موتورها و همين طور كابل ها فقط در برابر اتصال كوتاه، با قدرت قطع100kA هستند.اگر از اين فيوز ها جايي استفاده كرديد كه حفاظت اضافه بار براي موتورها مد نظر است اين نكته را در نظر بگيريد كه همراه اين فيوز بايد رله اضافه بار بي متال و كنتاكتور هم در نظر بگيريد چون اين نوع فيوز ها فقط مخصوص اتصال كوتاه است.
*نکات خاص جهت انتخاب فیوز:
[فیوزهای تاخیری] بسته به کارکرد فیوز ، مشخصات مختلفی موجود و قابل انتخاب است. فیوزهای با مشخصه عملکرد سریع برای حفاظت در برابر اتصال کوتاه و همچنین در کاربردهای محدود سازی جریان مناسب هستند در حالیکه اضافه بارهای گذرای کوتاه مدت هم سبب فعال شدن آنها میگردد. بنابراین در مواردی که عملکرد مدار با اضافه بار کوتاه مدت همراه است معمولا از فیوزهای کندکار استفاده میشود.(فیوز هایی که در راه اندازی الکترو موتورها به کار می روند ،برای زمان کوتاه (زمان راه اندازی موتور)تحمل عبور جریان بیشتری را دارند به همین علت به آنها فیوز تاخیری ،موتوری یا کند سوز می گویند.فیوز های تاخیری معمولا با علامت حلزون و یا واژه trageبر روی آنهامشخص می شوند )
تفاوت مشخصه این فیوزها، به لحاظ تکنولوژی ساخت در نوع تیغه یا نوار فلزی بکار رفته در فیوز است. به صورتیکه حرارت تولید شده توسط جریان خطا در زمان طولانی تری سبب ذوب شدن تیغه می گردد.در جريان هاي زياد اتصال كوتاه اين فيوز aM است كه سرعت عمل سريع و زمان لازم براي قطع كم است ، كه به آن به نوعي فيوز تند كار ميگويند.فيوزهاي gG در جريان هاي راه اندازي(اضافه جريان معمولي) موتور ها و براي راه اندازي الكترو موتورها مورد استفاده قرار ميگيرد كه فيوز زمان بيشتري اضافه جريان را تحمل كند و بي جهت مدار را قطع نكند .( اين قسمت برگرفته شده از وبلاگ profuse است).
طبقه بندي فيوزهاي فشار ضعيف براي مصارف و احتياجات عمومي طبق استاندارد IEC 60269-1،بخش اول آن،براي حالت هاي قطع كنندگي آنها دو كلاس a , g را به شما معرفي كرديم ،حال در اينجا ميخواهيم براي نوع ساختار و نوع طراحي فيزيكي آنها ،اين دو كلاس را طبقه بندي كنيم:
NH System/فيوز ها و پايه فيوز هاي كاردي فيوز هاي با ولتاژ پايين اما توان بالا:در شبكه هاي فشار ضعيف با توان زياد از فيوز هاي فوق الذكر استفاده ميشود كه اين فيوز ها داخل پايه فيوزهايي قرار گرفته كه مجموعا" بنام كليد فيوز يا فيوز ديسكانكتور ميباشد.اين فيوز ها داراي دسته اي مي باشد كه توسط آن فيوز ها را در جاي خود جا مي اندازند و يا خارج ميكند كه به آن فيوز كش ميگويند.
Diazed System /فيوز ها و پايه فيوز هاي معمولي موسوم به فيوز فشنگي:اين فيوز ها شبيه به استوانه ميباشند و داخل استوانه فيوز يك فشنگ استوانه اي كوچك است كه سيم ويژه فيوز داخل مواد حرارت گير(سراميك يا خاك نرم كوارتز همراه با ماسه)قرار دارد،اين فيوز ها داراي كلاهكي هستند كه در پايه فيوز پيچ ميشود ،در كلاهك فشنگ فيوز پولك رنگي وجود دارد كه موقع ذوب شدن سيم پولك رنگين به طرف خارج باز ميشود و نشان دهنده آن است كه فيوز سوخته است.علامت اين فيوزها D است.
Neozed System/فيوز ها و پايه فيوز كامپكت:علامت اين فيوز ها DO است.
Cylindrical System/فيوز ها و پايه فيوز هاي استوانه اي:شكل ظاهري اين فيوزها استوانه اي يا لوله اي است كه به اين فيوزها فيوز سيگاري هم ميگويند كه داخل پايه ديسكانكتور يا فيوز كرير قرار ميگيرد.
Bs System/فيوز هاي موسوم به شاخكدار مطابق با استاندارد انگليسي.
پس استاندارد IEC 60269-1 براي كاربرد هاي عمومي يا معمول ، استانداردIEC 60269-2 براي سيستم هاي صنعتي كه افرادي مجاز به استفاده از سيستم هستند،استاندارد IEC 60269-3 براي سيستم هاي خانگي كه افراد غير متخصص با آن سر و كار دارند، استاندارد IEC 60269-4 براي حفاظت وسايل نيمه هادي.
*فیوزهای با ولتاژ متوسط(HRC-high rupture capacity):
فیوزهای با ولتاژ متوسط 3.6 تا 36 کیلو ولت جهت حفاظت از وسایل و تجهیزات توزیع و پستها نظیر سکسیونر ها ،دیژنکتور ها و ترانسفور مر ها در مقابل اثرات دینامیکی و حرارتی اتصال کوتاه یا اضافه بار مورد استفاده قرار می گیرند این فیوز ها قابل استفاده در محیط سربسته و باز می باشند و ظرفيت قطع بالايي دارند. بعدا" در پستي جداگانه به بررسي فيوز هاي ولتاژ متوسط خواهيم پرداخت.در ضمن كليه فيوزها در مدار بصورت سري نصب ميشوندواصل مكانيزم بنيادي آنهاپيرامون عبور جريان است.
فيوز هاي مينياتوري امنيت شبكه هاي برق را تامين ميكند
با در نظر گرفتن نسبت درست جريان مصرفي با ميزان جريان مجاز فيوز به بهره وري اين محصول در امنيت شبكه كمك كنيم.
نكته مهم اينك اتصال محكم و بدون نشتي در سر و ته فيوز به طول عمر فيوز و ... كمك خواهد كرد
به محل اتصالات برق بيشتر بيشتر توجه كنيم
مطالب پيرامون فيوز:
فيوز چيست ؟
مقاومت الكتريكي و جريان در مدار
جريان الكتريكي در رساناي متصل به مدار بنابر قانون اهم از روي مقاومت رسانا و ولتاژ دو سر آن معين مي شود. براي يك ولتاژ معين ، هر چه مقاومت رساناي داده شده بيشتر باشد جريان كمتر است. مثلاً مقاومت لامپ هاي التهابي معمولي نسبتاًزياد است ( صدها اهم ). و از اين رو جرياني كه از آنها مي گذرد كم است (چند دهم آمپر) .
كوتاه شدگي مدار
اگر سيم ها را با اتصال فرعي به لامپ متصل كنيم. مدار فرعي با مقاومت بسيار كم بدست مي آيد. و جريان خيلي شديد مي شود. در اين مورد گفته مي شود كه مدار كوتاه بوجود آمده است. مدار كوتاه بطور عام هر اتصال كم مقاومتي در دو سر منبع جريان الكتريكي است. جريان هاي شديدي كه در مدار كوتاه ظاهر مي شود فوق العاده خطرناك هستند و به علت آنكه سيم ها شديداً گرم مي شوند براي منبع جريان بسيار زيان آورند.
محافظت سيم ها از كوتاه شدگي مدار
براي محافظت سيم ها از كوتاه شدگي مدار ، فيوز استفاده مي شود فيوز ها سيم هاي نازك مسي اند يا سيم هايي كه از فلزات زود گداخت مثل سرب ساخته شده اند. كه به طور سري به مدار حامل جريان متصل مي شوند. و طوري در نظرگرفته مي شوند كه اگر جريان از مقدار مشخص شده بيشتر شود ذوب مي شود. نمودار طرح وار زير طرز كار فيوز را شرح مي دهد وقتي كه سيم ها توسط تكه سيم مسي متصل شوند مدار كوتاه فيوز بطور سريع ذوب شده و مدار قطع مي شود.
ساختمان فيوز فشنگي با توپي پيچي
اين فيوز رايجترين نوع از فيوزهاست كه به كار برده مي شود. منشا اصلاح فيوزي به توپي چيني كه در سطح بيروني فيوز قراردارد، مربوط است، كه سيم با نقطه ذوب پايين در آن قراردارد. توپي مانند سرپيچ لامپ در سر پيچ پيچانده مي شود و پس در هر كوتاه شدن مدار تعويض مي شود.
معمولا ، يك فيوز يا دسته فيوزهايي به اتصال هاي تامين كننده جريان در يك ساختمان يا هر آپارتماني متصل مي شود. گاهي فيوزها را در جعبه مستقلي قرارمي دهند. فيوزپريزي در ساختمان جعبه فيوز وجود دارد كه بايد با عبور جريان 3تا 5A ذوب مي شود، فيوز آپارتمان با عبور جريان 15تا 20A ذوب مي شود. در حاليكه فيوز يك ساختمان براي جريانهاي خيلي شديدتر چند صد آمپر تنظيم مي شود.
ساختمان فيوز با توپي پيچي
1. توپي چيني
2. سيم با نقطه ذوب پائين
3. جاي فيوز
