تعيين اندازه سيستم هاي لوله كشي گاز
كليات
قبل از اقدام به نصب سيستم لوله كشي بايد قرارداد اشتراك گاز طبيعي با شركت ملي گاز ايران بسته شود .
قبل از اخذ تصميم نهائي در مورد نقشه هاي لولهكشي و همچنين مشخصات لوله و اتصالات آن بايد با شركت ملي گاز ايران مشورت بعمل آيد .
ابتدا بايد نقشه هائيكه براي بررسي لازماست مانند نقشه ايزومتريك نقشه پلان اشل دار و نقشه هاي جزئيات ساختماني , كانال , حوضچه , تكيه گاه , غلاف , سيستمهاي تقليل فشارثانويه و غيره تهيه گردد .
در نقشه ايزومتريك بايد محل ايستگاه گاز , نام دستگاهاي گاز سوز وحداكثر مصرف بر حسب مترمكعب در ساعت , اندازه اسمي لوله بر حسب اينچ طول لوله بر حسب متر و محل تبديل وشيرهاي دستي مشخص گردد . اين نقشه ها جهت بررسي به شركت ملي گاز ارائه گردد .
هنگام اتصال وسايل گاز سوز اضافي به سيستم لولهكشي موجود بايد قبلا " از اين سيستم بازرسي بعمل آيد تا اطمينان حاصل شود كه داراي ظرفيت كافي براي گاز اضافي ميباشد. در صورتيكه ظرفيت سيستم موجود كافي نباشد بايد سيستم فعلي به ظرفيت مورد نياز توسعه يابد و يك لوله با ظرفيت كافي از قسمت خروجي ايستگاهتقليل فشار و اندازهگيري گاز به محل دستگاه جديد گاز سوز كشيده شود .
ظرفيت
اندازه صحيح
سيستم لولهكشي از نظر اندازه و نحوه نصب بايد طوري باشدكه بتواند گاز را به ميزان مورد نياز و با فشار لازم به نقطه مصرف برساند .
حداكثر مصرف گاز
مقدار گاز لازم براي مصرف را ( بر حسب متر مكعب در ساعت ) بايد از ظرفيت حرارتي كه سازندگان وسايل گازسوز براي آنهامشخص كردهاند با درنظر گرفتن ارزش حرارتي گاز طبيعي برآورد كرده يا از مقدار مصرف سوخت قبلي دستگاه محاسبه نمود .
يادآوري - حداكثر مصرف بايد با حداكثري كه در قرارداد مربوطه نوشته شدهاست مطابقت نمايد .
افت فشار مجاز
افت فشار طراحي شده در سيستم لولهكشي در شرايط حداكثر جريان گاز در هيچيك از نقاط مصرف نبايد از 10 درصد فشار اوليه تجاوز نمايد .
يادآوري - منظور از نقطه مصرف براي لوازم گاز سوز كه مجهزبه رگولاتور هستند تا شير قبل از رگولاتور و در ساير موارد تا شير قبل از دستگاه گاز سوز ميباشد .
حداكثر مجاز سرعت گاز
سرعت گاز در سيستم لولهكشي محوطه نبايد از 20 متر در ثانيه تجاوز نمايد .
تعيين اندازه قطر لوله ها
براي تعيين اندازه قطر لوله ها با توجه به افت فشار و حداكثر سرعت مجاز گاز ميتوان از فرمول هاي جريان گاز با در نظر گرفتن كليه شرايط مربوط استفاده نموده بمنظور راهنمائي فرمول ذيل ارائه ميگردد :
فرمول وايموت
يادآوري - فرمول فوق براي جريان گاز در لوله هاي با اندازه اسمي 12 اينچ يا كمتر و همچنين فشار بيشتر از 0/35 كيلو گرم بر سانتيمتر مربع (5 پوند بر اينچ مربع ) بكار ميرود .
در فرمول فوق
Q= مقدار جريان , متر مكعب در ساعت در شرايط استاندارد ( فشار 1/033 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع و دماي 15/6 درجه سلسيوس .)
T0 = دماي پايه (273/2+15/6) كلوين .
P0 = فشار پايه 1/033 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع
P1 = فشار ابتداي خط لوله , كيلوگرم بر سانتيمتر مربع مطلق
P2 = فشار انتهاي خط لوله در نقطه مصرف كيلو گرم بر سانيمتر مربع مطلق .
P2) بر اساس ده درصد افت فشار اوليه خوانده شده بر روي فشار سنج محاسبه ميگردد .)
d= قطر داخلي سانتيمتر
G= چگالي گاز
T= دماي مطلق گاز t+273/2
t= دماي قابل اندازهگيري گاز ( سلسيوس )
l= طول خط لوله كيلومتر
اگر 288/8K=T
1/033kg/cm2=P0
288/8ºk=T
0/65=G
بر حسب متر L =
باشد فرمول
در جداول شماره 3-2 تا 3-8- ظرفيتهاي مختلف لوله براي فشار قطر و طولهاي مختلف لوله داده شدهاست . در صورتيكه طول لولهكشي و يا قطر لوله هابالاتر از ارقام مندرج در جداول ميباشد ميتوان ظرفيت هاي لازم را با استفاده از فرمول ذكر شده محاسبه نمود .
در صورتيكه چگالي گاز غير از 0/65 باشد براي بدست آوردن ظرفيت لوله بايد ظرفيتهاي بدست آمده از جداول فوق الذكر را در ضرائب داده شده در جدول 2-1 ضرب نمود .
جدول شماره 1-2
يادآوري 1- فرمول فوق الذكر براي جداول 2-4 تا 2-8 مورد استفاده قرار ميگيرد .
يادآوري 2- براي محاسبه سرعت گاز در لوله و اطمينان از اينكه مقدارآن از 20 متر در ثانيه تجاوز نكند ميتوان از فرمول زير استفاده نممود .
در فرمول فوق :
V= سرعت جريان گاز ( متر بر ثانيه )
Q= ميزان جريان متر مكعب استاندارد در ساعت
P1= فشار اوليه ( كيلو گرم بر سانتيمتر مربع مطلق )
d= قطر داخلي لوله ( سانتيمتر )
انشعابات جديد
براي محاسبه اندازه انشعابات جديديكه از سيستمهاي لولهكشي موجود گرفته ميشود نيز بايد تمام عواملي كه در بند 2-2- شرح داده شدهاست در نظرگرفته شود .
شيرها
الف : در نقاط مناسبي از لوله هاي اصلي سيستم لولهكشي داخلي و همچنين روي هر يك از دستگاههاي گاز سوز در سر انشعابات طولاني بايد يك شير دستي قطع كننده جريان نصب نمود .
ب : يك شير قطع كننده جريان گاز بايد در ابتداي سيستم لولهكشي و خارج از حصار ايستگاه تقليل فشار واندازهگيري گاز نصب گردد تا در موارد ضروري و فوري بتوان جريان گاز را قطع نمود .
ج : در مسير لولهگاز ورودي به هر ساختمان بايد يك شير قطع جريان گاز در خارج از ساختمان نصب شود .
جدول شماره 2 – 2 ظرفيت لوله ها با قطر و طول مختلف بر حسب متر مكعب در ساعت براي گاز طبيعي با چگالي 0/65 و فشار اوليه 178 ميليمتر ،( 7 اينچ ) ستون آب و حداكثر افت فشار 12/5 ميليمتر ( 0/5 اينچ ) آب
