چگونه آلودگی هوا می تواند موجب کاهش هوش شود؟
آلودگی هوا علاوه بر مضر بودن برای ریه ها و قلب می تواند از میزان هوش انسان هم بکاهد. پژوهشی که به تازگی انجام شده نشان می دهد عملکرد شناختی (منظور اموری مانند توانایی در توجه کردن، تولید اطلاعات و یادآوری دانش قدیمی) افراد مسن ساکن چین که برای مدتی طولانی در معرض آلودگی هوا قرار گرفته اند در آزمون های شفاهی و ریاضیات رو به ضعف رفته است.
بر مبنای این پژوهش با افزایش سن، رابطه میان آلودگی هوا و ضعف حافظه نیز بیشتر می شود. همچنین مشخص شده که مردان و افراد کم سوادتر بیشتر از سایرین در معرض این خطر هستند هرچند دلیل این مساله هنوز مشخص نشده است.
البته شواهدی جالب از قبل موجود است که نشان می دهند آلودگی هوا خصوصا ریزترین ذرات موجود در آلودگی باعث آسیب رسیدن به مغز هم در انسان و هم حیوانات می شود. آلودگی ناشی از حمل و نقل پیامدهایی نظیر رفتار مجرمانه در بزرگسالان و عقب ماندگی ذهنی در کودکانی و زوال عقل را در پی دارد.
در حیوانات هم موش هایی که برای مدت چهارماه در معرض آلودگی هوا قرار گرفته بودند دچار ضعف کارکردهای مغزی و تورم در بخش های مهم مغزی خود شدند. این موضوع نشانگر آن است که بافت های مغزی در پاسخ به محرک های مضر ناشی از آلودگی هوا دستخوش تغییرات می شوند.
شایان ذکر است که هنوز مشخص نیست که دقیقا کدام ذرات موجود در هوای آلوده بیشترین نقش را در ایجاد آسیب های مغزی دارند. با این حال اما شواهد نشان می دهد ذرات آلودگی در مقیاس نانو می توانند ازعلل اصلی باشند. این ذرات که می توانند از طریق جریان خون به بخش های مختلف بدن راه پیدا کنند حدودا ۲۰۰۰ برابر کوچک تر از قطر موی انسان هستند. آنها حتی ممکن است از طریق اعصاب بویایی مستقیما خود را به مغز برسانند.
نمونه مغز مردگانی که پیش تر در برخی شهرهای آلوده جهان نظیر مکزیکو سیتی زندگی کرده بودند نیز نشانه های آلزایمر را نشان می داد. نانوذرات حاوی فلزات که در این نمونه ها یافت شد بسیار شبیه به ذراتی است که دانشمندان در هوای آلوده شهرها پیدا کردند و معمولا از سوختن سوخت های فسیلی و بنزین ایجاد می شوند.
طبق اعلام دانشمندان در انتهای این تحقیق، استنشاق مداوم نانو ذرات موجود در هوای آلوده می تواند اثرات منفی متعددی از جمله تورم مزمن سلول های عصبی را در افراد به دنبال داشته باشد. با تنفس آلودگی هوا ممکن است سلول های ایمنی مغز را با این کار فعال نماییم و در صورتی که این کار تکرار شود سلول های ایمنی بدن نیز به صورت مستمر وارد فرایند واکنش دهی می شوند و در نهایت مولکول های خطرناکی در بدن ایجاد می شوند که گونه های فعال اکسیژن نام دارند. سطح بالا از این مولکول ها می تواند باعث مرگ سلول های بدن و آسیب مغزی شود و در نهایت کاهش هوش به همراه آورد.
