رنگرزی مخلوط الیاف اکریلیک و پشم

الیاف اکریلیک و پشم اغلب در پارچه های تاری پودی با نسبت مساوی با یکدیگر مخلوط می شوند ولی در پارچه های حلقوی نسبت اکریلیک به پشم 80 به 20 می باشد. جهت رنگرزی بخش اکریلیکی مخلوط از مواد رنگزای بازیک یا دیسپرس مخصوص که بر روی پشم حداقل لکه گذاری دارند، استفاده می شود. بخش پشمی کالای مخلوط نیز با رنگزا های اسیدی و مثال کمپلکس رنگرزی می شود.مواد رنگزای بازیک مخصوص نسبت به پشم، تمایل به جذب دارند ولی با پیشرفت رنگرزی، رنگزای بازیکی که جذب پشم شده اند به تدریج به اکریلیک منتقل می شوند به طوری که پشم نقش یک یکنواخت کننده را بازی می کند.

رنگرزی بخش پشمی ابتدا در حضور اسید استیک انجام می شود ولی بعد از مدتی PH حمام با افزودن اسید سولفوریک کاهش می یابد و شرایط  برای مهاجرت رنگزای بازیک بر روی اکریلیک فراهم می شود.

برای ایجاد زمینه های تیره تر روی مخلوطی که نسبت اکریلیک کمتر می باشد، روش رنگرزی دو حمامی بهتر می باشد به طوری که بخش اکریلیکی با رنگزای دیسپرس مخصوص در دمای جوش و مخلوط رنگرزی می شود و بعد از رنگرزی، لکه هایی که روی پشم باقی مانده است، شستشو می شود. در ادامه با استفاده با رنگزای اسیدی که کمترین لکه گذاری را روی اکریلیک دارد، قسمت پشمی رنگرزی می گردد.

بهتر است در رنگرزی بخش پشمی به جای اسید سولفوریک از اسید فرمیک و استات آمونیوم استفاده شود. شستشوی نهایی کالای مخلوط با محلول 1 گرم در لیتر دیسپرس کننده و 3 درصد اسید استیک در دمای 90 درجه ی سانتی گراد به مدت 20 دقیقه انجام می شود. چنانچه لکه های عمیق تری موجود باشد از اسید استیک و فرموزول استفاده می شود.

رنگرزی مخلوط آکریلیک با الیاف سلولزی (پنبه، ویسکوز)

الیاف سلولزی نظیر پنبه و ویسکوز به میزان 10 تا 90 درصد نسبت به وزن مخلوط با الیاف اکریلیک مخلوط می شوند و مورد استفاده قرار می گیرند. اغلب جهت رنگرزی مخلوط اکریلیک با الیاف سلولزی پنبه یا ویسکوز، ابتدا درصد اجزای مخلوط را مشخص می کنند تا بر اساس وزن هر جزء مخلوط، میزان رنگزا و مواد کمکی برای هر جزء به طور جداگانه محاسبه شود.

جهت رنگرزی مخلوط آکریلیک با الیاف سلولزی پنبه یا ویسکوز، ابتدا جزء اکریلیک با مواد رنگزای بازیک یا دیسپرس بر اساس وزن اکریلیک در مخلوط، رنگرزی می شود. پس از رنگرزی بخش اکریلیک در مخلوط، بخش سلولزی مخلوط در یک حمام جداگانه ی دیگری با مواد رنگزای مستقیم یا خمی رنگرزی می شود.

رنگرزی کالای مخلوط اکریلیک با الیاف سلولزی در یک حمام با مواد رنگزای مستقیم و دیسپرس در شرایط دمای جوش نیز امکان پذیر می باشد. جهت ایجاد رنگ زمینه ی متوسط تا تیره رنگ بهتر است بخش اکریلیک با مواد رنگزای بازیک و بخش سلولزی با مواد رنگزای مستقیم مخصوص در دو مرحله ی جداگانه رنگرزی شوند.

رنگرزی مخلوط اکریلیک با الیاف سلولزی به روش مداوم

جهت رنگرزی مخلوط اکریلیک با الیاف سلولزی قبل از رنگرزی عملیات پرزسوزی، آهار گیری و شستشو در صورت نیاز بر روی پارچه انجام می شود. بعد از مرحله ی شستشو و آبگیری پارچه ی مخلوط تحت کشش ملایم در ماشین استنترخشک می شود تا چروک های آن برطرف شود.

جهت ایجاد رنگ زمینه ی روشن بر روی مخلوط آکریلیک/ الیاف سلولزی با نسبت (20/80 درصد) به روش مداوم، ابتدا بخش آکریلیک مخلوط با مواد رنگزای بازیک یا دیسپرس کننده که اثر لکه گذاری کمتری بر روی جزء سلولزی دارند، رنگرزی می شود. در صورت رنگرزی بخش اکریلیکی با مواد رنگزای دیسپرس از مواد دیسپرس کننده ی مخصوص رنگزای اکریلیک استفاده می شود.

کالای مخلوط ابتدا از یک حمام حاوی ماده ی رنگزای دیسپرس و دیسپرس کننده در دمای 70 درجه ی سانتی گراد وارد ظرف مخصوص پد کردن می شود. میزان PH محلول داخل ظرف توسط اسید سیتریک در عدد 5 تنظیم می گردد. بعد از آغشته و پد شدن کالای مخلوط به رنگزای داخل ظرف، بر حسب پیک آپ یا برداشت مورد نیاز پارچه از جفت غلتک های فولارد عبور می کند. پس از عبور کالا از منطقه ی فولارد، رنگ دیسپرس روی جزء اکریلیک پارچه ی مخلوط به مدت 30 تا 45 ثانیه با بخار 102 درجه ی سانتی گراد تثبیت می گردد.

جهت ایجاد زمینه های متوسط و تیره بر روی جزء اکریلیک با مواد رنگزای بازیک ابتدا عمل پد یا آغشته کردن کالا در حمام 70 درجه ی سانتی گراد که PH آن توسط اسید سیتریک در عدد 5 تنظیم شده است انجام می شود و پس از آنکه کالا از فولارد با برداشت معینی عبور کرد به مدت 30 تا 45 ثانیه در دمای 105 درجه ی سانتی گراد، بخار داده می شود.

در ادامه ی رنگرزی بخش سلولزی مخلوط دو کالا با مواد رنگزای خمی به روش پد – ژیگر در دمای 50 درجه ی سانتی گراد رنگرزی می شود. در خاتمه ی رنگرزی، کالای مخلوط در دمای 80 درجه ی سانتی گراد، شستشو می شود. بعد از مرحله ی شستشو کالا با عبور از روی آبگیر مکنده، آبگیری می شود. در صورت نیاز پارچه بعد از مرحله ی آبگیری به مواد ضد چروک و نرم کننده آغشته یا پد می شود و خشک می گردد. جهت بر طرف کردن چروک ها و تا خوردگی ها به پارچه بخار می دهند و درصورت نیاز تحت عمل کالندر سرد قرار می گیرند.

در رنگرزی مخلوط نخ اکریلیک با پنبه، ابتدا کالا را با آب جوش و مقدار 0.5 گرم بر لیتر صابون به مدت 20 دقیقه شستشو می دهند. پس از شستشوی کالای مخلوط جزء اکریلیک مخلوط رنگرزی می گردد.

جهت رنگرزی بخش اکریلیکی مخلوط آکریلیک و سلولز، تمامی مواد به جز رنگزای بازیک به حمام رنگرزی اضافه می شود. دمای حمام طوری افزایش می یابد که ظرف مدت 20 دقیقه دمای حمام به 60 درجه ی سانتی گراد برسد. در دمای 60 درجه ی سانتی گراد محلول ماده ی رنگزای بازیک به حمام رنگرزی افزوده می شود. درجه ی حرارت حمام رنگرزی با شیب یک درجه ی سانتی گراد در دقیقه به آرامی به دمای 102 درجه ی سانتی گراد می رسد. بر حسب شید رنگ، جهت شید های روشن حدود 20 دقیقه و برای شید های تیره تا 90 دقیقه رنگرزی در دمای 102 درجه ی سانتی گراد ادامه می یابد.

پس از پایان زمان رنگرزی، حمام رنگرزی تا دمای 60 درجه ی سانتی گراد سرد و تخلیه می گردد جهت حذف رنگزا های سطحی و حذف آثار لکه بر روی کالای سلولزی، از یک حمام شستشویی در دمای 60 درجه ی سانتی گراد به مدت 30 دقیقه با مقدار 1 گرم بر لیتر صابون استفاده کنید.