رنگرزی مخلوط پلی آمید با پشم
الیاف پلی آمید به نسبت 5 تا 50 درصد وزن مخلوط با الیاف پشم مخلوط می شوند و اغلب در تهیه ی کالا های کشباف نظیر جوراب استفاده می گردد. رنگرزی مخلوط پلی آمید با پشم دارای اشکالات و مشکلاتی می باشد که با دقت کافی و بهره گیری از مواد کمکی مناسب در زمان های معین، یک رنگرزی مطلوب ویکنواخت حاصل می شود.
در ساختار مولکولی الیاف پشم و پلی آمید گروه های آمینوی مثبت می باشد که این گروه ها در الیاف پشم حدود 30 برابر بیشتر از الیاف پلی آمید می باشد به طوری که تعداد این گروه ها در الیاف پشم حدود 0.8 تا 0.9 در هر گرم پشم و در الیاف نایلون حدود 0.03 تا 0.04 در هر گرم نایلون می باشد.
تحقیقات نشان می دهد که در رنگرزی مخلوط پلی آمید با پشم هرگاه درصد ماده ی رنگرزی مصرفی کمتر از 1.5 درصد نسبت به وزن کالا باشد، بخش پلی آمیدی مخلوط پلی آمید و پشم، تیره تر رنگرزی می شود. درصد رنگزای مصرفی در حدود 1.5 درصد بالاترین تطابق رنگ را در رنگرزی این دو جزء ایجاد خواهد کرد. در رنگرزی مخلوط پشم و نایلون با مواد رنگزای اسیدی، مقدار 1 تا 2 درصد ماده کمکی آنیونیکی به همراه سایر مواد کمکی مورد نیاز در دمای 40 درجه ی سانتی گراد به حمام رنگرزی افزوده می شود.
رنگرزی مخلوط پلی آمید با پنبه
مخلوط پلی آمید و پنبه به علت دوام و استحکام زیادی که دارد بیشتر برای تولید پارچه ی مقاوم لباس کار استفاده می شود. رنگرزی مخلوط پلی آمید و پنبه همانند مخلوط پلی آمید و پشم با مشکلات و سختی هایی در کسب رنگرزی مطلوب و یکنواخت مواجه می باشد. جهت حصول رنگرزی مخلوط پلی آمید و پنبه، بخش سلولزی مخلوط دو لیف با مواد رنگزای خمی نامحلول یا راکتیو رنگرزی می شود و بخش پلی آمیدی آن بیشتر با مواد رنگزای اسیدی متال کمپلکس 1:2 رنگرزی می گردد. در رنگرزی مخلوط نایلون و پنبه چند نکته حائز اهمیت می باشد که عبارتند از:
مواد رنگزای اسیدی مصرفی جهت رنگرزی بخش نایلونی لازم است دارای درصد حلالیت بالایی باشند.
راندمان رنگی رنگزا ها در محیط بخار اسیدی بالا باشد و رنگزا در برابر رزین های ترموست یا ترموپلاست مقاوم باشند.
اثر لکه گذاری مواد رنگزای اسیدی متال کمپلکس 1:2 بر روی الیاف سلولزی کم باشد.
مواد رنگزای خمی باید در زمان دادن بخار اسیدی به رنگزا دارای حداقل مهاجرت و جابه جایی باشد.
رنگرزی دو مرحله ای پارچه پلی آمید – پنبه
از آنجایی که شرایط رنگرزی برای دو رنگزای اسیدی و راکتیو متفاوت می باشد به طوری که رنگرزی فاز نایلونی مخلوط با مواد رنگزای اسیدی در یک محیط اسیدی ضعیف یا خنثی و فاز پنبه ای مخلوط با مواد رنگزای راکتیو در یک محیط قلیایی انجام می شود رنگرزی این دو جزء در یک حمام رنگرزی امکان پذیر نمی باشد.
رنگرزی پارچه ی مخلوط نایلون و پنبه
یک تکه پارچه ی مخلوط نایلون و پنبه که نسبت مخلوط آن مشخص است آماده کنید و محاسبات را بر اساس وزن هر قسمت انجام دهید در روش رنگرزی دو حمامی از رنگزای راکتیو با نام تجاری لوافیکس جهت رنگرزی جزء پنبه ای و از رنگزای اسیدی با نام تجاری تلون جهت رنگرزی جزء نایلونی استفاده می شود.
مرحله ی اول، رنگرزی جزء پنبه ای مخلوط :
قسمت سلولزی مخلوط پلی آمید و پنبه با مواد رنگزای راکتیو لوافیکس و مواد کمکی انجام می شود.
رنگرزی جزء پنبه ای در دمای 40 تا 50 درجه ی سانتی گراد با رنگزای راکتیو لوافیکس، آبخورکننده و الکترولیت سولفات سدیم شروع می شود و همین درجه حرارت در کل رنگرزی ثابت می باشد بعد از 30 دقیقه از شروع رنگرزی قلیایی کربنات سدیم (سودا) و بعد از 30 دقیقه ی دیگر قلیایی سود سوزآور به حمام اضافه می شود. رنگرزی به مدت 45 تا 60 دقیقه در دمای 40 تا 50 درجه ی سانتی گراد ادامه می یابد. بعد از پایان رنگرزی و تخلیه ی حمام عملیات شستشو به ترتیب با آب گرم و سرد، آب داغ و شوینده، آب گرم و سرد آبکشی می شود. رنگرزی جزء پلی آمید در مرحله ی دوم انجام می شود.
مرحله ی دوم، رنگرزی جزء نایلونی مخلوط
قسمت نایلونی مخلوط پلی آمید و پنبه با مواد رنگزای اسیدی تلون و مواد کمکی مصرفی انجام می شود.
مرحله ی جزء نایلونی مخلوط پنبه و نایلون با رنگزا مواد کمکی مصرفی در دمای 40 تا 50 درجه ی سانتی گراد شروع می شود و درجه حرارت حمام رنگرزی ظرف مدت 30 تا 45 دقیقه به دمای جوش رسانده می شود. رنگرزی در دمای جوش به مدت 45 تا 60 دقیقه ادامه پیدا می کند.
در پایان رنگرزی دمای حمام رنگرزی تا 70 درجه ی سانتی گراد خنک می شود، بعد از تخلیه ی حمام، کالا در دمای 60 درجه ی سانتی گراد شستشو و آبکشی می گردد.
رنگرزی مخلوط پشم و پنبه
رنگرزی مخلوط پشم و الیاف سلولزی اغلب به یکی از روش های زیر انجام می شود:
رنگرزی به روش یک حمامه با رنگزا های اسیدی و مستقیم
رنگرزی به روش دو حمامی با رنگزا های مخصوص به هر جزء مخلوط
رنگرزی با رنگزا های ترکیبی و آماده شده ی متحد یا یونیون
در رنگرزی پشم و الیاف سلولزی اغلب رنگزا های اسیدی به کمک اسید استیک در حرارت بالا جذب پشم می شود و جزء سلولزی با رنگزای مستقیم به کمک نمک در دمای 70 تا 95 درجه ی سانتی گراد جذب الیاف سلولزی می شوند.
قبل از رنگرزی کالای مخلوط پشم و پنبه جهت تعیین وزن هر جزء کالای مخلوط از روش حلالیت اجزاء استفاده می شود. با توجه به درصد و وزن هریک از اجزای مخلوط پشم و پنبه، مقدار رنگزا و مواد مصرفی دیگر محاسبه می شود.