سندرم آسیت
سندرم آسیت
مقدمه و اهمیت اقتصادی
سندرم افزایش فشار خون ریوی (PHS) یا سندرم آسیت در جوجه‌های گوشتی پرورشی در سراسر جهان به وقوع می‌پیوندد. برروز تلفات ۲۵% درماکیان گوشتی ومعدوم سازی لاشه‌ها به میزان ۵ الی ۷ درصد به وقوع PHS نسبت داده شده است. این سندرم برای اولین بار در ارتفاعات بولیوی توصیف شد ولی پس از آن در نواحی مرتفع و غیر مرتفع سایر نقاط جهان نیز گزارش گردیده است.
سبب شناسی
تعامل بین فاکتورهای متعدد مدیریتی، محیطی و ژنتیکی نقش برجسته‌ای در شکل‌گیری این سندرم بر عهده دارد، ولی ظاهراً هیپوکسی اصلی ترین عامل بروز آن است.
یافته‌های بالینی
بروز آسیت در هفته‌های پنجم و ششم دورة پرورش به اوج می‌رسد. جوجه‌های تحت تأثیر، معمولاً کوچک‌جثه‌تر از جوجه‌های نرمال هستند و بی‌حالی، ژولیدگی پرها و رنگ‌پریدگی و چروکیدگی تاج را نشان می‌دهند. پرندگان شدیداً درگیر، دچار اتساع محوطة بطنی هستند که در نتیجة تجمع مایعات آسیتی، همراه یا بدون لخته‌های فیبرینی در محوطة بطنی بروز می‌یابد. عدم تمایل به حرکت، دیس‌پنه و سیانوز هم مشاهده می‌شود. برخی از پرندگان قبل از توسعة آسیت شاید به‌طور ناگهانی تلف شوند.
یافته‌های کالبدگشایی
آسیت، بزرگ‌شدگی سمت راست قلب، اتساع بطن چپ قلب (در اغلب موارد) و تغییرات متغیر کبدی شاید مشاهده شود. اتساع دهلیز راست، سینوس وریدی و ورید وناکاوا هم علاوه بر اتساع بطن راست مشاهده می‌شود. هایپرتروفی بطن راست و دریچۀ ماهیچه‌ای بطنی- شریانی راست نیز مشاهده می‌شود. نسبت وزن بطن راست به مجموع بطن‌ها افزایش می‌یابد. هیدروپریکارد شاید دیده شود. شریان‌ها الاستیسیتۀ خود را از دست می‌دهند و وارفته به‌نظر می‌رسند. تغییرات متنوع کبدی از قبیل احتقان، دانه‌دانه شدن تا چروکیدگی همراه با خاکستری رنگ شدن کسپول و نامنظم بودن سطح آن شاید مشاهده شود. ریه‌ها محتقن و اِدِماتوز هستند. هماتوکریت، میزان هموگلوبین و تعداد سلول‌های قرمز و سفید خون افزایش می‌یابد. هتروفیل‌ها و مونوسیت‌ها افزایش می‌یابند ولی لنفوسیت‌ها دچار کاهش می‌شوند.
جراحات میکروسکوپیک
قرارگیری نامنظم فیبرهای عضلانی قلب، کلسیفیکاسیون و تحلیل نادر میوکارد، خونریزی‌های کانونی و نفوذ هتروفیل‌ها در بافت قلب، نازک شدن دیوارة عروق و از دست دادن اجزای الاستیک خود، نکروز هپاتوسیت‌ها، اتساع سینوزوئیدهای کبدی و فیبروزکسپول کبدی و حضور کانون‌هایی از لنفوسیت‌ها و هتروفیل‌ها در کبد متداول است. پرخونی، خونریزی، اِدِم، هایپرتروفی ماهیچه‌های صاف اطراف پارابرونش‌ها و کُلاپس دهلیزها و مویرگ‌های هوایی در ریه‌ها دیده می‌شود . ندول‌های غضروفی و استخوانی شاید در بافت ریه مشاهده شوند.
کنترل
مدیریت کاهش سرعت رشد اولیه در پرندگان حساس به‌عنوان کارآمدترین راه حل در نظر گرفته می‌شود. کاهش طول روشنایی و اعمال محدودیت خوراکی نیز در این راستا متداول هستند. اعمال برنامه‌های نوری متناوب نیز در اوایل دورة پرورش بسیار مؤثر بوده‌اند. کاربرد خوراک آردی در مقایسه با پلت بروز PHS را کاهش خواهد داد. به‌ویژه در شرایطی که آسیب‌های کبدی به بروز اولیة آسیت منجر شده‌اند، تجویز ترکیباتی از قبیل کیمیا لویت – ای® (حاوی ال-کارنیتین، ویتامین‌های B12 و E، سوربیتول، منیزیوم و کلسیم) و کیمیاهپاتیشو® در بهبود شرایط بسیار مؤثر خواهد بود. از آنجایی‌که عملکرد مؤثر ترکیبات آنتی‌اُکسیدان از جمله ویتامین‌های E و C و سلنیوم در پیشگیری از بروز و بهبود جراحات ناشی از سندرم آسیت به اثبات رسیده است از فرآورده‌هایی همچون کیمیا ای- سلن® و کیمیا ویت – ث – فورت® نیز می‌توان به‌شکل موفق در پیشگیری و کنترل آسیت بهره برد.
