استانبول بزرگترین شهر کشور ترکیه
استانبول بزرگترین شهر کشور ترکیه و مرکز فرهنگی و اقتصادی آن است. این شهر در کنار تنگه بسفر و دریای مرمره قرار دارد. تنگه بسفر دو قاره آسیا و اروپا را جدا میکند و استانبول تنها شهر بزرگ جهان است که در دو قاره قرار دارد. بندر طبیعی شاخ طلایی یا خلیج در این شهر واقع است.این کلان شهر به عنوان شهر فرهنگی اروپا برای سال ۲۰۱۰ انتخاب شدهاست.
استانبول همیشه مرکز زندگی اقتصادی کشور بودهاست که این به خاطر موقعیت اتصالی بینالمللی راههای مرزی زمینی و دریایی میباشد. آن تقریباً ۲۰ درصد از کار صنعتی ترکیه و ۳۸ درصد از فضای کاری صنعتی ترکیه را شامل میشود. بعلاوه ۵۵ درصد از تولیدات شهر ترکیه از تجارت و دادوستد و ۴۵ درصد از دادوستد کشور از عمده فروشی و ۲/۲۱ درصد تولیدات ترکیه از فرآوردههای انبوه ملی بدست میآید. ۴۰ درصد از مالیاتهای جمع آوری شده در ترکیه و ۵/۲۷ درصد از محصولات ملی ترکیهاست. تا سال ۱۹۸۰، تولید ناخالص ملی استانبول بطور میانگین در یک سال ۵ درصد رشد داشتهاست. امروزه استانبول مرکز صنعتی ترکیه است. بسیاری از نقشه ها و طرح های تولیدی اصلی در شهر متمرکز شده است. استانبول و ایالات اطراف آن کتان، میوه، روغن زیتون، ابریشم و تنباکو تولید میکنند. فرآوردههای غذایی، تولید منسوجات، محصولات روغنی، مواد لاستیکی و فلزی، چرم، مواد شیمیایی، الکترونیکی، شیشه ای، ماشینی، کاغذ و محصولات کاغذی از تولیدات صنعتی مهم شهر میباشند. چشم انداز اصلی دیگر از اقتصاد استانبول گردشگری و جهانگردی است. هزاران هتل و صنعتهای دیگر مرتبط با جهانگردی در استانبول وجود دارد که به گردشگران و بازدیدکنندگان به طور حرفهای خدمت میکنند.
این شهر در ابتدا با نام بیزانتیوم شناخته میشد در سال ۱۹۶ میلادی سپتیموس سوِروس امپراطور روم با حمله به بیزانتیوم آن را اشغال کرد و رومیان زیادی به این شهر مهاجرت کردند.تلاش امپراطور برای نامیدن این شهر به نام فرزندش آگوستا آنتونینا موفق نبود و مردم تا زمان تغییر نام شهر به شهر کنستانتین (قسطنطنیه) ، نام رم جدید (Nova Roma) را برای آن بکار میبردند. از سال ۱۹۳۰ رسما استانبول نامیده شد.نام استانبول که تا قبل از فتح آن به دست ترکان به رواج داشت، برگرفته از نام ایستیم پولی که در زبان یونانی به معنی شهر یا مرکز شهر میباشد، است. در سال ۱۷۷۰ میلادی سلطان مصطفی سوم با ضرب سکههایی که روی آن نام استانبول نقش بسته بود ، به این نام رسمیت بخشید و جایگزین قسطنطنیه شد. در دوره جمهوریت و از روز ۲۸ مارس سال ۱۹۳۰ اداره پست ترکیه از تمامی کشورهای جهان خواست تا از نام استانبول در مکاتبات خود استفاده نمایند.
بسیاری ایرانی ها استانبول را به قصد خرید انتخاب می کنند به ویژه خرید پوشاک و البسه با پارچه های ترک که یکی از بهترین دوخت ها را در دنیا دارند. از این رو باید گفت استانبول گزینه خوبی برای خرید است. استانبول با دارا بودن مراکز خرید زیاد محبوبیت میان همه علاقه مندان به خرید در دنیا دارد. یکی از مراکر خرید مرکز خرید آکمرکز است. این مرکز خرید شامل فروشگاه های پوشاک زنانه مردانه بچه گانه انواع اسباب بازی عینک و وسائل الکترونیک و اصولاً هرچه که شما بخوهید را در این فروشگاه خواهید یافت. یکی از بازارهای خوب استانبول جهت خرید بازاری سقف دار است به نام بازار کاپالی چارشی. در این بازار بیش از چهار هزار مغازه و بوتیک وجود دارد. کوچه فراشان و فرش فروشان ، کوچه زرگرها کوچه پارچه فروش ها و بخش های مختلف که خرید در استانبول را متنوع می کند. بر اساس نظر کارشناسان بازار کاپالی چارشی یکی از مراکز مهم خرید در شهر استانبول است. جالب است بدانید یکی از سوغاتی های ترکیه که به همه نقاط دنیا صادر می شود قلیان است. قلیان که در کشورهای اروپایی به شیشه معروف است از ترکیه به صورت سوغاتی و یا به گونه های مختلف صادر می شود. هنرهای دستی ، قالیچه ، ظروف سرامیکی برنجی و بسیاری دیگر از این دست از جمله خرید استانبول را شامل می شود. در قسمت غربی این بازار که همان دربدستان قدیمی است انواع اشیاء عتیقه نیز به فروش می رسد. خرید استانبول بازار دیگری به نام می سر چارشی نیز در استانبول می باشد. این بازار به طور تخصصی به فروش و ادویه جات می پردازد. فضای این بازار پر است از ادویه جات مختلف كه بوي آنها به مشام می رسد. در بازار هنرهای استانبول همانند مدرسه محمد افندی که در قرن هجدهم بنا شده و یا مدرسه جعفر آقا که مربوط به قرن شانزدهم است نیز شما می توانید از صنایع دستی هنرمندان بزرگ بهره گیرید. اما شاید مهمترین خرید استانبول پارچه و پوشاک و البسه است. برای خرید پوشاک و پارچه بهترین نقطه خیابان استقلال ، خیابان جمهوریت و خیابان روملی است. خیابان استقلال از جمله معروف ترین خیابان های شهر استانبول است که یک سر آن به میدان تقسیم یا تکسیم می رسد. آخرین دست آوردهای صنعت پوشاک و کیف و کفش به چشم می خورد. مرکز خرید آتاکوی گالریا در منطقه آتاکوی آک مرکز و مرکز خرید کاروسل در منطقه کیرکوی را نیز نباید از قلم بیاندازید. اما خرید در استانبول به اینجا ختم نمی شود. مراکز خرید از جمله پاساژ اطلس ، مرکز خرید کاپیتول در بخش آسیایی استانبول ، خیابان بغداد و خیابان بهاریه نیز برای خرید حائز اهمیت هستند. بازار صحاف ها که ترک ها با آن صحالفلار و چنیار آلتی در منطقه بیازیت از جمله مراکز خرید دیگر است. بازار هرهر مرکز خرید مبلمان و دکوراسیون خانه است. از بازارهای دیگر می توان به بازار روز کوچه چوکورجوما در منطقه جهانگیر کوچه بوبوک حمام در منطقه اسکودار نام برد.
نواحی استانبول به ۳ قسمت اصلی تقسیم میشود: 1- شبه جزیره تاریخی استانبول قدیمی بخشها و نواحی امین اونو و فاتح را در بر میگیرد. این مناطق در سواحل شمالی شاخ طلایی يا خلیج واقع شدهاند که مرکز قدیمی شهر را از قسمتهای شمالی و جوانتر سمت اروپایی جدا و متمرکز میکند. شبه جزیره تاریخی با دیوارههای قسطنطنیه در غرب به انتها میرسد. شبه جزیره توسط دریای مرمره در جنوب و بسفر در شرق احاطه شدهاست. 2- شمال شاخ طلایی، مناطق تاریخی بَی اوغلو و بشیکتاش هستند که محل اسکان آخرین سلطان بوده و زنجیرهای از روستاهای سابق مانند اورتاکوی و ببک در میان سواحل بسفر ادامه مییابد. در بخشهای اروپایی و آسیایی بسفر، استانبولیهای ثروتمند عمارتهای بزرگ چوبی زیبایی را ساختهاند که این عمارت و ساختمانها یالی نامیده میشوند که به عنوان اقامتگاه تابستانی مورد استفاده قرار میگیرد. 3- کویهای اوسکودر و کادیکوی که در سمت آسیایی قرار گرفتهاند ،در واقع شهرهای مستقلی هستند و امروزه مناطق تجاری و مسکونی مدرنی در آنها ایجاد شده و حدودیک سوم از جمعیت استانبول در خود جای دادهاست. افزایش رشد اداره و ساختمانهای مسکونی بطور غالب در مناطق شمالی سمت اروپایی متمرکز گشتهاست و بخصوص در زمینه تجارت و مراکز خرید ماسلاک ,لونت و اتیلَر که بین پل بسفر و پل سلطان احمد فاتح قرار گرفتهاند، اشتهار خاصی دارند. رشد اقماری استانبول در طول نیمه دوم قرن بیستم بوقوع پیوست، در این سالها بخش مهمی از شهر تحت تاثیر ساخت و سازهای غیرقانونی گسترش یافت اما در سالهای اخیر این مناطق تخریب و توسط ساختمان سازیهای انبوه ماننددنیای من, دادگاه علیا و پروژههای مشابه که توسط شرکتهای دولتی هدایت میشوند،جایگزین شدند.
بیشتر مکانهای عمومی برای شنا کردن در شهر در باکرکوی ، کوجوک جکمجه سارییی و بوسفروس میباشند. در بیرون شهر جزایر پرینسس دریای مرمر، سیلیوری و توزلا مانند کیلیوس و سیله در دریای سیاه وجود دارد. جزایر پرینسس، آدالاری، پرنس گروهی از جزایر دریای مرمر، جنوب کارتال و پندیک هستند. کاج و سبک نئوکلاسیک کاج سنگی و هنر عصر جدید روش عمارتهای بزرگ تابستانی عصر عثمانی از قرنهای نوزدهم و بیستم، کالسکههای اسبی و رستورانهای ماهی یک هدف عمومی را تشکیل میدهند. آنها میتوانند توسط معبر قایقها و معبرهای پر سرعت دنیز اوتوبوسو از امینونو و کارتال برسند. ۹ جزیره، در ۴ منطقه قرار گرفتهاست. سیله یک منطقه و پناهگاه ساحلی ساخته شده و مشهور ترکیه در دریای سیاه، در ۵۰ کیلومتری استانبول است. کیلیوس یک پناهگاه ساحلی آرام است که از درب شمالی اروپایی بوسفروس در دریای سیاه دور نیست. محل خوبی برای شنا کردن است و در سالهای گذشته در میان ساکنین استانبول به عنوان مکانی برای گردش عمومی بودهاست. کیلیوس یک پارک ساحلی همراه با رستورانها میباشد. مجله نیوزویک اخیراً استانبول را شهر متصل کننده اروپا نامیدهاست. بعد از چند دهه از سعی در رسیدن شرقی، افتخارات استانبول در کشف مجدد از یک شناخت مدرن و جدید بود، قسمت اروپایی آن از سردترین شهرها در دنیا بودهاست. زیباییهای زیادی وجود دارد، هنوزه شهر هوای ابری همراه با بازارها، کلیساهای روم شرقی و عمارات عثمانی را دارا میباشد.
استانبول ۲ فرودگاه بینالمللی دارد بزرگترین فرودگاه، فرودگاه بینالمللی آتاترک در یسیلکوی، ۲۴ کیلومتری مرکز شهر میباشد که از طرف و قسمت اروپاییی استفاده میشود اما در حال حاضر درون شهر است، فرودگاه جدید، فرودگاه سابیها جوکین در ۲۰ کیلومتری شرقی از طرف آسیایی و ۴۵ کیلومتری شرقی اروپایی مرکز شهر قرار گرفته است. حمل و نقل عمومي در اين شهر مبتني بر تاكسي اختصاصي، تاكسيهاي ون اشتراكي، ميني بوس، اتوبوس، تراموا، قطار سبك شهري، قطار كابلي و انواع قايق و كشتي هاي مسافربري مي باشد. تاكسيهاي اين شهر تماما به رنگ زرد بوده و محاسبه نرخ كرايه با استفاده از تاكسي متر انجام مي گيرد. با اين وجود كرايه تاكسي در اين شهر نسبتا گران مي باشد. نرخ اوليه تاكسي متر در بدو ورود به وسيله در حدود 2 دلار مي باشد و پس از طي يك مسير 10 كيلومتري در حدود 20 الي 30 دلار با توجه به وضعيت ترافيك مي بايست پرداخت نمود. اين تاكسيها فقط به صورت اختصاصي اقدام به سوار نمودن مسافر مي نمايند. تاكسيهاي ديگر تاكسيهاي ون هستند كه در شهر استانبول به نام "دل موش" ناميده ميشوند آنها نيز زرد رنگ بوده و ظرفيت 10 سرنشين را دارا بوده و به صورت اشتراكي مورد استفاده مسافران قرار مي گيرند. اين تاكسيها در خطوط مشخصي حركت مي نمايند و كرايه آنها ثابت بوده و براي هر نفر در 1.5 لير جديد (در حدود 1 دلار) مي باشد. اين خودروها در طي مسير خود داراي ايستگاه نمي باشند و بنابه در خواست مسافر توقف مي نمايند.ميني بوسهاي فعال در شهر استانبول داراي ظرفيتي در حدود 15 نفر ميباشند و در مسيرهاي مشخصي حركت مي نمايند. اين خودروها نيز مانند ونها در طي مسير داراي ايستگاه مشخصي نمي باشند و بنا به درخواست مسافران جهت سوار و يا پياده شدن توقف مي نمايند. كرايه ميني بوسها نيز برابر با 1 دلار (1.5 لير جديد) است. اتوبوسهاي شهر استانبول سرويس نسبتا منظمي را در سطح اين شهر به مسافران عرضه مي نمايند. برخي از اتوبوسهاي اين شهر متعلق به بخش دولتي و برخي ديگر متعلق به بخش خصوصي مي باشند اما كرايه همه اتوبوسها يكسان و برابر با 1 دلار (1.5 لير) است. مسافران جهت پرداخت كرايه يا از بليطهاي الكترونيكي استفاده مي نمايند و يا كرايه را به راننده و يا كمك وي به صورت نقدي پرداخت مي كنند. در صورت پرداخت كرايه به صورت نقدي به راننده مسافران يك كارت الكترونيكي توسط راننده در اختيار مسافر قرار مي گيرد تا آن را در محل مربوطه قرار داده و هزينه بليط كسر گردد.