ايمني، بهداشت و محيط زيست (HSE)

HSE مخفف Health, Safety and Environment مي باشد. اين مقوله يكي از مهمترين مسائلي است كه هرفرد در هر سطحي در محيط كار و زندگي بايد بدان توجه نمايد و غفلت از آن بعضا صدمات و ضايعات جبران ناپذيري را موجب خواهد شد. و چه بسا زندگي فرد و حتي همكاران او را به خطر مياندازد و آسيب هاي فراواني را نيز به محيط زيست وارد ميسازد كه خود جاي تامل بسيار است. نكته اي كه هيچگاه نبايد مورد غفلت قرار گيرد اينست كه خطر همواره در كمين ماست. بنابراين همواره بايد به فكر كاهش آسيب هاي ناشي از خطرات احتمالي باشيم. اين سخن بدين معناست كه حتي اگر ما تمام احتياطات لازم را بكار ببنديم بازهم ممكن است از ناحيه مسائلي كه دور از ذهن ماست يا بخاطر اشتباه و سهل انگاري ديگران با خطراتي مواجه شويم. حال اگر ميخواهيم خود و ديگران را از گزند اين خطرات در امان نگه داريم يا آثار آنها را به حداقل كاهش دهيم بايد تمهيداتي را فراهم نماييم.

نخستين مسئله اي كه بايد بدان توجه كنيم تفكر صحيح و منطقي و برخورد درست در پيشگيري از خطر است. بايد بخاطر داشته باشيم كه بروز استرس بيش از حد و رفتارهاي وسواسي بخاطر ترس از اين موضوع كه همواره خطراتي هستند كه در كمين ما ميباشند نه تنها كمكي به حل مشكل نخواهد كرد بلكه كارآيي فرد را پايينتر هم مي آورد و تجربه نشان داده است كه اينگونه برخوردها و رفتارها هرگاه مشكل جديدي را ايجاد ننمايند بطور يقين مشكلات موجود را نيز حل نخواهند كرد.

دومين مرحله، شناسايي محيط اطراف (كار – زندگي - تحصيل – تفريح و ... ) و خطراتي است كه مي توانند ما را غافلگير نمايند. بطور مسلم هرگاه خطرات را قبل از وقوع، پيش بيني نموده و آمادگي لازم ذهني و عملي را در مقابل آنها كسب نماييم علاوه بر كاهش امكان وقوع آنها، نحوه برخورد ما با موارد خطر بسيار مؤثرتر خواهد بود. در غير اينصورت غافلگير خواهيم شد كه اين امر امكان بروز عكس العمل مناسب را از ما سلب و آسيبهاي ناشي از حوادث را بسيار افزايش ميدهد. اين مطلب به اين معناست كه مثلا اگر به آزمايشگاه شيمي وارد ميشويم بايد بدانيم كه در آن، احتمال انفجار، آتش سوزي، استنشاق گازها و بخارات سمي و غيره همواره وجود دارد و از اينرو هميشه بايد نكات ايمني لازم را مد نظر و به هشدارهاي ايمني توجه داشته باشيم.

مرحله سوم كه همراه با مرحله دوم و در تكميل آن مطرح ميگردد شناسايي ابزار مقابله با خطر و فرار از خطر است. يعني قبل از بروز خطر بايد آموزشهاي لازم را دريافت كرده و پاسخ چنين سؤالاتي را آموخته باشيم كه محل كپسولهاي آتش نشاني كجاست؟ در هنگام خطر بايد از كجا كمك خواست؟ درب و پلكان اضطراري كجاست؟ روش استفاده از كپسول آتش نشاني چگونه است؟ يا اگر خطر از ناحيه يك ماده شيميايي خاص ميباشد MSDS آن ماده كجاست؟ (MSDS هر ماده حاوي اطلاعات لازم در خصوص آن ماده و شناسايي خطرات ناشي از آن و چگونگي برخورد با اين خطرات ميباشد).

نكته چهارم اين است كه رفتارهاي خود و طرز قرار گيري وسايل و نگهداري مواد را بنحوي تغيير دهيم كه امكان بروز خطر را به حداقل كاهش دهد. مثلا قبل از انداختن چوب كبريت افروخته به سطل زباله از خاموشي كامل شعله پنهان آن اطمينان حاصل نماييم، اگر (متاسفانه) سيگاري هستيم در حالت خواب آلودگي سيگار نكشيم، وسايل با ارتفاع زياد را كه تعادل پايداري ندارند در نزديكي محل كار و خواب و نشستن قرار ندهيم، تابلوهاي سنگين را كه احتمال سقوط آنها وجود دارد بديوار نصب نكنيم، مواد شيميايي ناسازگار را در كنار هم انبار نكنيم، مسير تردد افراد را از وجود اشياي مزاحم خالي كنيم و نكات ديگري از اين دست كه همگي باعث خواهند شد كه موارد بروز خطر به حداقل رسيده و در صورت بروز خطر تلفات و آسيبهاي ناشي از آن كاهش يابد.

در آخرين مرحله بايد كمكهاي اوليه لازم را فرا بگيريم. هر فردي ممكن است در موقعيتهايي قرار بگيرد كه قبل از رسيدن پزشك و متخصص، افراد مصدوم نياز به كمك و ياري او داشته باشند. اينچنين موقعيتهايي ميتواند در خانواده، محل كار، خيابان و يا هر محل ديگري پيش آيد. براي اينكه بتوانيم در چنين مواقعي مصدومين را از خطرات جدي ناشي از اتلاف زمان تا رساندن به مركز درماني يا پزشك برهانيم، بايد از اصول كمكهاي اوليه آگاهي داشته باشيم و آن را بعنوان يكي از مهارتهاي اصلي زندگي فرا گيريم.

در نهايت با اميد به اينكه همواره از خطرات پيش روي در امان بوده و با برخورد صحيح از آسيبهاي ناشي از آنها جلوگيري نماييم يكبار ديگر پنج عمل اصلي ايمني را يادآوري مينماييم: 1- تفكر صحيح و منطقي در برخورد و پيشگيري از خطر 2- آشنايي با خطرات اطراف 3- در اختيار گرفتن ابزار مقابله با خطر از طريق آموزشهاي لازم 4- تغيير در جهت ايمن تر نمودن رفتارها و محيط زندگي 5- آموزش كمكهاي اوليه