خاک های رمبنده

در مهندسی ژئوتکنیک گروهی از خاکها دارای رفتار ویژهای هستند و به عنوان خاکهای مسئلهدار نام برده میشوند.
یکی از انواع این خاکها در طبیعت، خاکهای رمبنده است که همانند تمامی خاکهای مسئلهدار به آب حساس بوده و دارای
ساختار ضعیفی میباشند. این خاکها با افزایش درصد رطوبت و قرار گرفتن تحت بارگذاری، تغییر شکلهای زیاد، نشست
سریع، کاهش زیاد نسبت تخلخل و در نتیجه کاهش حجم قابل توجهی از خود نشان میدهند. به طور کلی میتوان رمبندگی
را ریزش ناگهانی خاک در اثر از دست رفتن مقاومت عامل پیوند دهندهی ذرات خاک تعریف نمود. خاکهای رمبنده بیشتر در
نواحی گرم و خشک یافت میشوند و از مهمترین خصوصیات آن میتوان به تخلخل زیاد، وزن مخصوص کم و چسبنگی بسیار
ناچیز آن اشاره کرد. کشور ایران در زمرهی کشورهایی قرار دارد که دارای خاک رمبنده بوده و در صورت عدم شناسایی این
نوع خاکها، اگر سازه، راه و یا خطوط ریلی روی آن احداث شود، میتواند در صورت اشباع شدن، مشکلات زیادی به وجود
آورده و سلامت سازهی مهندسی واقع بر آن را به خطر اندازد. لذا با توجه به اهمیت موضوع سعی شده است در این نوشتار
پس از توضیح مختصری از رفتار اینگونه خاکها، به بررسی عوامل موثر بر میزان رمبندگی پرداخته شود. در ادامه معیارهای
رمبندگی خاک شرح داده میشوند و روشهای اصلاح و بهسازی خاکهای رمبنده مورد مطالعه قرار میگیرند. در انتها نیز به
مطالعهی موردی شهر کرمان پرداخته و نتایج حاصل از بررسیهای انجام شده برای این منطقه ارائه میگردد. نتایج حاصل
حاکی از رمبندگی شدید خاک این منطقه می باشد.

عوامل مؤثر بر میزان رمبندگی خاک ها
تا کنون در زمینه عوامل مؤثر در میزان رمبندگی خاکها مطالعات فراوانی انجام شده است. از جمله عواملی که می توان
در نظر گرفت به شرح زیر می باشد:
1 3 تأثیر نوع خاک: - -
افزایش میزان رس در یک خاک مرکب ،باعث افزایش رمبندگی می گردد.
3 3 تأثیر ساختمان کانی رس بر رمبندگی: - -
درصد کانى هاى رسى تاثیر مهمى در مقدار رمبندگى دارند، پتانسیل رمبندگى کانى هاى رسى بستگى به ساختمان
شبکه بلوری، ساختمان توده رس و ظرفیت تبادل کاتیون دارد خاکهای رمبنده هرگز دارای یک اسکلت دانه ای پیوسته
نیستند. هرچه قرارگیری ذرات خاک انبوه تر و متر اکم تر باشد پتانسیل رمبندگی آن بیشتر است.
2 3 تأثیر چرخه تر و خشک شدن خاک: - -
تر و خشک شدن متوالی خاک، پتانسیل رمبندگی را افزایش خواهد داد.

تأثیر پارامترهای تراکم: - -
هرچه وزن مخصوص خشک اولیه خاک کمتر و هرچه درصد رطوبت اولیه خاک بیشتر باشد، میزان رمبندگی کمتری
اتفاق خواهد افتاد.