ناتظیمی‌ها و لقی ها
هم محوری (Alignment) به معنی در یک راستا قرار دادن محور تقارن چرخشی یک ماشین با ماشین مقابلی است که با
آن کوپل می‌شود یعنی حالتی که امتداد محورهای چرخش (محورهای تقارن) دو ماشین بر روی یک خط قرار می‌گیرند.
هم محوري صحيح ماشين آلات دوار داراي مزاياي زير است:
*كاهش نيروي شعاعي و محوري بيش از حد در بيرينگ ها
* عمر طولاني تر بيرينگ ها
* پايداري شافت تحت بارهاي ديناميكي
* كاهش امكان وقوع شكست در شافت بر اثر خستگي
*به حداقل رساندن مقدار سايش اجزا كوپلينگ
*كاهش مقدار انحنا شافت در محل كوپلينگ
* حفظ كلرینس هاي روتور با ياتاقان و ساير اجزا سيستم دوار
ناتنظیمی ها و لقی ها به دو صورت اتفاق می‌افتد. 1- در اثر نصب غیر اصولی 2- در زمان کارکرد دستگاه
همانطور که در مقاله بالانس توضیح مختصری داده شد، نصب غیر اصولی و یا عدم انطباق درست خود می‌تواند عامل
ناتنظیمی و نابالانسی گردد. ناتنظیمی ها به سه دسته تقسیم می‌شوند.
1-Offset ناتنظیمی چپ و راستی و یا بالا پایینی
2- Angullarity یا زاویه‌ای
3- Parallel ترکیبی از هر دو وضعیت 1 و2 است.
خطرناکترین نوع ناتنظیمی، ناتنظیمی Parallel است چرا که با وارد کردن نیروهای عمودی ، شعاعی و زاویه‌ای خسارت های
ناباورنه‌ای به بار می‌آورد. اولین قطعاتی که زودتر صدمه می‌بینند. پولی، کوپلینگ و بیرینگها هستند.
خسارتهای ناشی از نا هم محوری
(1افزایش ارتعاشات دستگاه (2نشتی و خرابی زود رس مکانیکال (3کاهش طول عمر یاتاقانها
(4خرابی چرخدنده‌های گیربکس (5خرابی کوپلینگ‌ها (6افزایش تلفات مکانیکی
(7کاهش قابل اعتماد و ضریب ایمنی دستگاه
روشهای هم محور کردن دستگاها
1) Alignبه روش تیغه اره‌ای 2)Align به روش فیلر گیج
3) Align با استفاده از تراز و نخ 4) Align با استفاده از ساعت‌های اندازه‌گیری 5)Align با استفاده از سیستم‌های لیزری
اجازه میخواهم خیلی واضح برایتان توضیح دهم، فرض کنید دو کوپلینک به قطر 30 سانتی متر در مقابل هم قرار گرفنه و
تنظیم شده‌اند و به اندازه 0/3 میلیمتر ناتنظیمی Offset و 0/3 میلیمتر ناتنظیمیAngullar داشته باشد. خوب ممکن است
عدد های اشاره شده اصلا با چشم دیده نشود ویا خیلی ساده از آن چشم پوشی شود. ولی وقتی که به میزان لقی
بیرینگهای نصب شده رجوع می‌شود متوجه می‌شویم این اعداد بزرگتر و گاهی اوقات ممکن است چند برابر میزان لقی
بیرینگ باشد. پس ما ناخودآگاه بیرینگها را که عضو اصلی هر تجهیز می‌باشد را تحت فشار نیروهای غیر متعارف گذاشته‌ایم
که اولین عوارض آن صدای غیر عادی کارکرد- ارتعاش و حرارت بوده که در مدت زمان کوتاهی در اثر توقف دستگاه، یک
تعمیرات بدون برنامه‌ریزی خواهیم داشت.
ناهم محوری باعث افزایش تلفات مکانیکی و بیش از حد آمپر کشیدن الکتروموتورها می‌شود ودر صنایعی که تعداد زیادی
دستگاه وجود دارد در طولانی مدت هزینه قابل ملاحظه‌ای را رقم می‌زند.
در تصاویر مرتبط بطور واضح خسارتهای ناشی از ناهم محوری نشان داه شده است
