موتور های گیرلس با تکنولوژی نوین خود تقریبا در پایان دهه 90 میلادی پا به عرصه صنعت گذاشتند. همان طوری که از نام این نوع موتورها ( گیرلس ) پیداست این موتورها فاقد گیربکس می باشند.
حذف گیربکس در آسانسور باعث می شود لرزش کابین هنگام حرکت به کمترین میزان ممکن برسد ونیز بعلت حذف مقاومت مکانیکی گیربکس ، حداقل ۵۰% در مصرف انرژی الکتریکی صرفه جویی شود.
• گیرلس ها نسل جدیدی از موتورها می باشند که از لحاظ مزیت نمودار حرکتی و توان الکتریکی مصرفی به هیچ عنوان قابل قیاس با موتورهای گیربکس دار نیستند، اما به جهت جدید بودن تکنولوژی از لحاظ قیمتی 30-40%بالاتر از انها هستند. این موتور ها به دلیل عدم استفاده از روغن، با محیط زیست سازگاری بسیار خوبی دارند.
• ضمنا بدلیل بازدهی بسیار بالا، دارای برگشت انرژی بالائی نیز هستند بنابراین با توجه به ماهیت ترمز الکتریکی در این گونه آسانسورها در مرحله ترمز، انرژی ناشی از ترمز به جای اتلاف حرارتی ، مجددا" به شبکه برق تزریق می شود.( با نصب سیستم الکتریکی مخصوص می توان از این انرژی در مواقع قطع برق نیز استفاده نمود )
. آسانسور های گیرلس به جهت حجم کم دستگاه محرکه، افزایش کارایی، نیاز به فضای محدود و حذف موتورخانه، نصب سریع آسانسور، و به حد اقل رساندن خدمات مربوط به تعمیر و نگهداری آسانسور ، برای ساختمانها و مجتمع های پر ترافیک بسیار ایده آل می باشند. با توجه به نوع تکنولوژی موتور های گیرلس و کاربرد های خاص آن، سیستم طراحی آن ها پیچیده تر از آسانسورهای معمولی است که از گیر بکس مار پیچ دنده ای ( دنده حلزونی ) استفاده می کنند.
موتور الکتریکی گیرلس ، شامل یک موتور محرکه٬ فلکه کششی سیم بکسل٬ شاسی موتور ٬ ترمز مغناطیسی٬آرمیچر جریان مستقیم ٬ بلبرینگ های محافظ و در حالت های خاص با سیم بکسل بندی 2:1 می باشد.انواع فلکه های مرسوم و قابل تایید استاندارد ایران فلکه 320 و 400 میلی متری و ( 240میلی متری در موارد خاص) می باشد .
به طور کلی موتورهای گیرلس برای آسانسورهای سرعت بالا و به طور معمول بالاتر از 1/6 تا 4 متر بر ثانیه و ساختمان های مرتفع مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع موتورهای گیرلس از چند بخش تشکیل می شوند:
- موتورACبا آهن ربای دائمی
- موتورACولتاژ متغیر و فرکانس متغیر
- موتورDCولتاژ متغیر
مقایسه مشخصات موتور گیرلس به گیربکس:
ردیف | موتور گیرلس (GEARLESS) | موتور گیربکس دار (GEARED) |
1 | راندمان(Efficiency)حدود۹۸%می باشد | راندمان(Efficiency) حدود۵۰%می باشد |
۲ | احتیاج به روغن کاری ندارد | احتیاج به روغن کاری دارد |
۳ | موتور داغ نمیکند،بنابراین می توان اطمینان داشت آسانسورحتی در شرایط ترافیکی خیلی زیاد جهت خنک شدن موتور متوقف نمی شود. | موتور داغ می کند،در صورت استفاده بیش از حد سنسور حرارتی داخل موتور عمل کرده آسانسور را از حرکت باز می دارد. |
۴ | دور موتور گیرلس حدود(۱۵۰)دور در دقیقه می باشد،بنابراین صدای بسیار کمتری تولید می کند. | دور تند موتور درموتور گیر بکس حدود (۱۵۰۰)دور در دقیقه می باشد،بنا براین صدای بیشتری تولید می کند. |
۵ | جریان استارت موتور۵۰%بیش از جریان نامی است. | جریان استارت موتور بیش از۴برابر جریان نامی است. |
۶ | با توجه به ابعاد کوچک موتور گیرلس میتوان آسانسور را حتی به شکل بدون موتور خانه نصب نمود.(M.R.L) | به علت ابعاد حجیم موتور می بایست در قسمت بالای چاه آسانسور اتاقی به عنوان موتور خانه پیش بینی نمود. |
۷ | موتور گیرلس نسبت به موتور گیربکس هم توان سبکتر می باشد. | موتور گیربکس نسبت به موتور گیرلس هم توان سنگین تر می باشد.(حدود 2 برابر) |
۸ | با توجه به نمودار حرکتی احتیاج به فلایویل ندارد. | احتیاج به فلایویل جهت کنترل تغییر شتاب دارد. |
۹ | گیربکس و تبعات آن وجود ندارد. | گیربکس وجود دارد. |
