لاله واژگون
لاله واژگون گیاهی علفی پیازدار و چند ساله است. شکل ظاهری این برگها به صورت کشیده و به تعداد زیادی روی ساقه به صورت متناوب و متقابل یکدیگر با نظم خاصی قرار دارند. دارای بیش از 75 گونه که حدود 15 گونه آن در ایران در سلسه جبال زاگرس شناسایی شده است.در ایران فقط یک گونه آن پرورش داده میشود که نام آن در زیر اشاره شده است : ( Fritillaria imperilis)این گیاه بومی بخشی از فلات آناتولی و سراسر فلات ایران ، افغانستان، پاکستان و کوهپایه های هیمالیا میباشد.می باشد این گیاه را Kaiser’s Crown,نام های دیگر این گیاه : گل سربه زیر,لاله نگونسار,اشک مریم ,گل اشک نیز نامیدهاند.دشت لالههای واژگون یکی از جاذبههای دیدنی و گردشگری ایران است و در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد این گیاه که در ایران شهرت دارد عمدتا در شهرهای گلستان کوه در خوانسار، ارتفاعات اشترانکوه لرستان و کوه های صمصامی در چهار محال و بختیاری میروید.گلهای لاله واژگون : درشت و به رنگ قهوه ای و با سایه سبز، نارنجی ،زرد و تا بنفش مایل به قهوه ای دیده میشود. در انتهای گلبرگها جامی را تشکیل میدهند که سیاه رنگ روی زمینه سفید شکل میگیرد. )Fritillaria reddeana لاله سرنگون گرگانگونه ای که از لحاظ ظاهری نزدیک به اشک مریم میباشد ، لاله سرنگون گرگان میباشد که در گرگان و خراسان در حاشیه جنگلها و بوته زارها دیده میشوند و این گونه دارای گلهای کوچکتر و قدری زرد مایل به سبز با ارتفاع حدودا 50 تا 80 سانتی متر میباشد.)Fritillaria kotschyana: ( لاله واژگون شطرنجیگونه معروف لاله سرنگون شطرنجی که در ارتفاعات شمالی و مناطق جنگلی میروید ،گاهی اوقات در دامنه های سنگلاخی دره های مرکزی هم مشاهده میشوند.ارتفاع این گونه در مقایسه با سایر گونه ها کوتاه تر بوده و به 15 تا 25 سانتی متر میرسد و گلهای آن تقریبا 3 سانتی متر طول دارند.میوه :میوه آن بصورت کپسول مانند میباشد که داخل آن تعداد زیادی دانه قرار دارد. این گل سازگاری زیادی با دامنه های سنگلاخی و صخره ای دارد.در ایران لاله واژگون جز گیاهان محافظت شده در ایران میباشد و مانند سایر گیاهان پیازی کشت و پرورش آن متداول نیست. لاله واژگون برای اولین بار در سال 1576 میلادی به وسیله جهانگردان طبیعت دوست اروپایی از مناطق کوهستانی زاگرس به اتریش و دیگر نقاط اروپا که اقلیمی مشابه و متناسب برای رویش این گیاه داشتند، منتقل و پرورش داده میشود. در کل ارتفاع این گیاه بین 100 تا 120 سانتیمترمیرسد. لاله واژگون بویی ناخوشایند دارد که چندان مطلوب نیست و این گونه گیاهی دربرابر سرما مقاوم است. این گیاه.نیازمند خاکی با زهکشی خوب و قوی است . خواص دارویی این گیاه :اصولا در پیاز این گیاه است. پیاز این گیاه داروی مؤثری برای دردهای رماتیسمی و دردهای مفصلی و پاککننده دستگاه کبدی است. البته این گیاه جزء داروهای سمی است و مصرف آن باید زیر نظر پزشک باشد. پیاز آن به صورت یک غده متورم، گوشتدار بوده و دارای مقدار زیادی نشاسته و چندین عامل دارویی است و اگرتازه باشد سمی بوده و قابل خوردن نیست، ولی در چین سمیت آن را گرفته و در موارد مختلف از آن استفاده میکنند. فصل مناسب کشت این گل در نواحی شمالی زاگرس دراوایل تا اواسط فصل بهار است و در مناطق جنوبی کشور اواسط تابستان قابل پرورش است. البته اوایل پاییزآغاز تقسیم شدن بوته های این گل است و عمر این گیاه با شروع بارش پایان مییابد.بارشها، آغازگر ریزش برگهای لاله های واژگون است.در کل عمر لاله واژگون کوتاه است و گل دهی آن از اوایل اردیبهشت آغاز میشود و در فصل بارش به پایان میرسد.