کسب و کار زنجیره ای یا مشاغل مستقل

کسب و کار در مجموعه های زنجیره ای یا کسب و کاری مستقل، پیشرفت یا تخریب ؟

در این مقاله قصد داریم تاثیر فعالیت مراکز زنجیره ای را بر تجارت های مستقل و انفرادی بررسی کنیم. شایان ذکر است در ابتدا تعاریفی را برای یکسان بودن برداشت های ذهنیمان از اصتلاحات رایج این نوع از کسب و کار خدمتتان ارائه دهیم .

کسب و کار فرانچایز : منظور از این عبارت مجموعه هایی هستند که با اعطای نمایندگی در قالب های حقوقی مختلف فعالیت می نمایند و حوزه فعالیت خود را گسترش می دهند. معادل این عبارت در انگلیسی Franchise  می باشد. از نمونه های موفق ایرانی در این حوزه می توان به فست فود زنجیره ای شیدانا اشاره نمود.

کسب و کار زنجیره ای : مراکزی که دارای شعب مختلف می باشند ولی مالکیت تمامی آنها متعلق به یک نفر است را مراکز زنجیره ای می نامند. به عنوان نمونه در بازار های بین المللی می توان به کافی شاپ های استار باکس اشاره نمود. معادل عبارت زنجیره ای در زبان انگلیسی  Chain می باشد. البته در ایران این نوع کسب و کار تا حدودی با نوع فرانچایز درهم آمیخته شده و شعب زنجیره ای یک برند میتوانند به صورت مالکیت مستقل شعب باشند .

کسب و کار مستقل : به مراکزی که به صورت شخصی و بدون وابستگی به هیچ برندی فعالیت دارند را مراکز مستقل می نامند که همیشه در طول مدت زمان عمر خود با ریسک بالایی در تجاری سازی سرمایه و تولید پول روبرو هستند.

در دنیای امروز معمولاً فعالیت های تجاری تاثیر فراوانی از رقبا می پذیرند خواه این تجارت ها به صورت زنجیره ای یا فرانچایز فعالیت نمایند خواه به صورت مستقل. 

آنچه دارای اهمیت فراوان می باشد رضایت مشتری و در نتیجه خرید بیشترو بیشتر است که باعث ایجاد درآمد برای هر تجارتی و یا بنگاه اقتصادی می گردد. در نگاه اول معمولاً این طور به نظر می رسد که مجموعه های زنجیره ای یا فرانچایز می توانند بازارهای بیشتری را فتح نمایند و تجارت های مستقل را تخریب کنند که البته این تصور بسیار غلط است.

اما اجازه بدهید کمی از تفاوت های تجارت چند شعبه ای را با تجارت های مستقل مقیاس کنیم و روشنتر به اشکال و نقشه تجاری (business plan) آنها بنگریم.

کدام راه صحیح است، فرانچایز یا مستقل ؟ 

در واقع برای پاسخ به این سوال باید به توانایی های شخصی توجه نمود. گاهی افراد دارای تخصص و سرمایه کافی می باشند و گاه از این دو برخوردار نمی باشند. معمولاً برای افرادی که دارای سرمایه هستند ولی تجربه کاری ندارند پیوستن به تجارت های فرانچایز بهتر است چرا که در این سیستم اولاً تمامی تخصص توسط شرکت مادر ارائه می گردد و شما از خطا دور خواهید بود و ثانیاً شما مجموعه از تجاربی که گران بدست می آیند استفاده خواهید کرد.

این مجموعه ها معمولاً تبلیغات بیشتری دارند و به دلیل اینکه گاهاً در قالب برند فعالیت می نمایند، هویت خاصی را در ذهن مشتری متواتر خواهند نمود، راهی که باید توسط مراکز مستقل با هزینه های گزاف شخصی برای تبلیغات و جهدهای بسیار بدست بیاید.

می توان اینطور گفت که طی مسیر با مجموعه های فرانچایز سریعتر است و درصد ریسک سوخت شدن سرمایه هم کمتر.

آیا می توان با سرمایه کافی و تخصص برنده شد ؟ روموز ماندگاری و برندینگ

پاسخ به این سوال هم بسیار مشکل است. رستوران های زیادی را می شناسم که مالک آنها دارای تخصص بسیار بالایی در آشپزی می باشند و رستورانی را با غذاهایی که طعم فوق العاده دارند راه اندازی کرده اند ولی متاسفانه شکست خورده اند.

بهتر است بگوییم تخصص در دنیای امروز با وجود اینکه لازم است ولی مهم نیست !!! می توان با صرف هزینه تخصص مورد نیاز را خرید و آموزش دید ولی آنچه در این میان کلید اصلی است ، نگاه کردن به کسب کار در قالب تجارت است. در واقع سرمایه گذاران تجارت های کوچک ممکن است با وجود سرمایه و دارا بودن تخصص ابعاد دیگر آن را از نظر فراموش کنند .مواردی مانند علم مدیریت منابع انسانی یا شیوه صحیح بازاریابی و فروش و ده ها نکته دیگر که باعث پیشرفت خواهد شد.

به مسئله اصلی بپردازیم : ( مجموعه های چند شعبه ای چه تاثیری بر تجارت های مستقل می گذارند ؟)

در واقع بهتر است بگوییم در دنیای کسب و کار امروز کسی عمر بیشتری می کند که محصول و سرویس بهتر به مشتری ارائه دهد. مشتریان از مجموعه های چند شعبه ای معمولاً سطح استانداردی که برای مشتری تعریف شده است را انتظار دارند و دقیقاً می دانند با چه سرویس و محصولی روبرو خواهند شد در صورتی که مراکز مستقل می توانند با افزایش سرویس ها و کیفیت محصول خود مشتریان بیشتری را به خود جلب نمایند.

از طرفی نباید فراموش کرد که هر شخصی در پی پیشرفت است و خواستگاه تمامی مجموعه های چند شعبه ای، تجارت های مستقل بوده است.

در این بحث نتیجه گیری میشود مجموعه کسب و کارهای زنجیره ای با ریسک کمتری در حوزه سرمایه گذاری و تجاری سازی سرمایه های خرد مواجه هستند و درصد بیشتری از بازار هدف را در اختیار دارند، و نیز شعب آنها از مزیت های بیشتری از جمله تبلیغات هدفمند و اصول مدیریتی علمی و راههای مقابله و برون رفت از مواجهه ناگهانی با افت های بازار را در اختیار دارند.

با دقت انتخاب کنیم، سرمایه گذاری با ریسک یا کسب و کاری امتحان شده.

با سپاس از توجه شما

مدیریت مجموعه فست فودهای زنجیره ای و صنایع غذایی شیدانا