چربی چیست؟آناتومی لایه های چربی زیر پوست چیست؟
چربی موضعی در بدن:
چربی که در کل بدن انتشار یافته و از لحاظ عملکرد و ساختار به عنوان یک ارگان واقعی مطرح می شود. این بافت وظیفه تنظیم دمای بدن، تامین انرژی و حفاظت بدن در برابر آسیب های مکانیکی را به عهده دارد.
در افراد نرمال چربی زیر پوست ۱۰ درصد وزن بدن را تشکیل می دهد. از نظر بافت شناسی، واحد پایه بافت چربی زیر پوست میکرولوبول اولیه با قطری معادل ۱ میلی متر است و از مجموعه آدیپوسیت ها تشکیل می شود.
از تجمع این میکرولوبول های اولیه، لوبول های ثانویه با قطر حدود ۱ سانتی متر را ایجاد می کنند.
این لوبول ها توسط سپتوم های بافت همبند حاوی رشته های کلاژن و ریتکولین از یکدیگر جدا می شوند. این دیواره ها محل عبور عروق خونی و لنفاوی و رشته های اعصاب هستند.
ضخامت چربی زیر پوست در هر نقطه از بدن متفاوت بوده به گونه ای که نازکترین لایه آن در پلک چشم و ضخیم ترین آن در ناحیه باسن مشاهده می شود .
توزیع چربی و ضخامت آن بین مردان و زنان اختلاف قابل ملاحظه ای وجود دارد. در عین حال علاوه بر تفاوت های مورفولوژیک، آدیپوسیت های نقاط مختلف بدن یک فرد از نظر فعالیت متابولیک یکسان نیستند.
سلول های چربی از سلول های بنیادی فرا شیمی منشا می گیرند و توانایی سنتز و ذخیره چربی را دارا هستند که تری گلیسیرید را تشکیل می دهد.
عوامل متعدد ژنتیکی در تاثیر بر چاقی شناسایی شده ولی افزایش شیوع جهانی این مشکل نقش تغییرات محیطی را به عنوان مهمترین عامل موثر در اتیولوژی وزن و چاقی گزارش می دهد.
حتی به گونه ای است که عوامل ژنتیکی زمینه را جهت تاثیر بیشتر عوامل محیطی را در بعضی از افراد فراهم می آورد.
اگر چه برای افزایش وزن و چاقی ایتولوژی مولتی فاکتوریال بیان شده با این حال علت اصلی آن را عدم تعادل انرژی دریافتی نسبت به میزان مصرف آن را در بدن می دانند.
عوامل رفتاری و محیطی موثر در عدم تعادل انرژی عبارتند از فاکتورهایی که بر دریافت کالری تاثیر می گذارند.
مثلا: افزایش تعداد وعده های غذایی و یا رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات تصفیه شده و همچنین عواملی نظیر بی تحرکی که سبک زندگی را تغییر می دهد و یا عوامل دیگری چون کاهش خواب، عوامل عفونی، مصرف بیش از اندازه چربی های ترانس تفاوت موجود در کیفیت ماکرونوترینت ها (مانند کاهش یا افزایش بخش تندی کربوهیدرات ها) که همه این فاکتورها می توانند باعث تغییر در اشتها یا مشکلات متابولیک گردند.
عدم تعادل در دریافت انرژی منجر به ذخیره آن در آدریپوسیت ها هم به صورت هایپر تروفی و هم هایپر پلازی همراه با عملکرد غیرطبیعی سلول های چربی به ویژه در شبکه اندوپلاسمیک و لیتوکندریهایی باشند که این تغییرات باعث تغییراتی در سطح سلولی و سیستمیک نظیر: مقاومت آدیپوسیت ها به انسولین، تولید آدیپوکین، اسیدهای چرب آزاد و واسطه های التهابی که موجب تظاهرات بالینی و عوارض چاقی می گردد.
هایپرتروفی و هایپرپلازی :
به افزایش توده چربی های بدن به صورت تجمع لیپیدهای داخل سلولی و بزرگ شدن سایز آدیپوسیت ها (هایپرتروفی) و همچنین ازدیاد تعداد سلول های چربی (هایپرپلازی) گویند.
هایپرتروفی آدیپوسیت ها در شرایط افزایش وزن و دیابت تیپ II در گذشته به عنوان تنها علت افزایش حجم بافت چربی در بالغین تصور می شد.
در حال حاضر هایپرپلازی نیز به عامل موثر در ایتولوژی افزایش وزن و چاقی شناخته شده اند.
بسیاری از مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند که هایپرپلازی سلول های چربی در تراز هایپرتروفی این سلول ها اتفاق می افتد و با شدت بیشتر و برگشت ناپذیری عوارض متابولیک مرتبط است.
با اینکه هایپرتروفی و هایپرپلازی هر دو در پاسخ به عدم تعادل انرژی اتفاق می افتند اما رخداد این دو فرآیند بر اساس محل بافت چربی متفاوت است.
در مراحل ابتدایی چاقی، بافت چربی زیر پوست افزایش می یابد و پس از رسیدن به بالاترین ظرفیت، تجمع چربی های امشایی رخ می دهد. (افزایش چربی های امشایی در ابتدا به علت هایپرتروفی اتفاق می افتد.)
در ایتولوژی تجمع چربی ها به صورت موضعی علاوه بر عوامل هورمونی و عوامل ذکر شده در قبل ضایعات موضعی Microcirculation نیز نقش مهمی را ایفا می کنند به گونه ای که میزان جریان خون و لنف بافت چربی با افزایش حجم این بافت کاهش می یابد و کاهش جریان خون باعث لیپوژنز می گردد.
تاثیر نیروی جاذبه را نیز باید به اثرات اختلالات Microcirculation اضافه کرد زیرا کاهش بازگشت وریدی و جریان لنف بافت چاقی در قسمت های تحتانی بدن می شود.
آناتومی لایه های چربی زیر پوست :
در سه لایه قرار دارد :
لایه Apical
لایه Mantle
لایه عمقی
لایه Apical
این لایه که به نام های لایه تکال و پری آدنکسال نیز شناخته می شود دقیقا در قسمت زیرین درم رتیکولار قرار داشته غدد عرق و فولیکول های مو را احاطه می کند. همچنین این لایه در بخش های عمقی تر، در بر گیرنده کانال های لنفاتیک و عروقی نیز هست. محتوای کارتنوئید این لایه ارتباط مستقیمی با میزان و شدت رنگ میوه ها و سبزیجات موجود در رژیم غذایی داشته با افزایش کارتنوئید مصرفی رنگ آن به زردی می گراید. به علت وجود سیستم های عروقی، لنفاتیک و عصبی باید از آسیب به این لایه در حین لیپوساکشن کلاسیک خودداری شود. تخریب وسیع این قسمت آناتومیکی سبب ایجاد سروما، اریتم، هیپرپیگمانتاسیون و حتی نکروز کل ضخامت پوست شود.
لایه Mantle :
این لایه بخشی از لایه سطحی زیر پوست است و از سلول های استوانه ای چربی تشکیل شده است و توسط یک فاسیای فیبروزه از لایه چربی عمقی جدا می شود. لذا عدم وجود این لایه در پوست پلک، بستر ناخن، پل بینی و آلت تناسلی مردانه این قسمت ها را در برابر تروما آسیب پذیر می سازد.
لایه عمقی :
این لایه فضای بین mantle و فاسیای عضلات را پر می کند. شکل و ضخامت آن وابسته به جنس ژنتیک و رژیم غذایی هر فرد است. سلول های چربی این لایه که مانند مروارید چیده شده اند بزرگ شده و به لوبول تبدیل می شوند.
این لوبول ها همانند تخم مرغ بسته بندی شده در بین سپتوم های فیبروزه حامل و واگرا قرار می گیرند.
صفحات واگرا ضخیم تر بوده و موازی با فاسیای عضلات امتداد دارند صفحات مایل ظریف تر بوده و به صفحات واگرا می پیوندند این صفحات لوبول های چربی را در بین خود جای داده و با وجود اینکه نازک تر هستند ولی سبب ظاهر زیباتر می شوند زیرا قرارگیری عمودی چربی زیر پوست از پوست تا فاسیای عضله سبب ایجاد سلولیت می شود.