نیروی محرکه و منبع انرژی ساعتها
کسانی که بیشتر با ساعت سر و کار دارند یا به اصطلاح ” ساعت باز ” هستند، حتماً عبارت هایی مانند ساعت کوکی، ساعت اتوماتیک یا ساعت کوارتز را شنیده اند. ولی شاید آنها یا بیشتر مردم ندانند که این عبارات به چه ساعتهایی اطلاق می شوند و یا مشتاق باشند که طرز کار هر یک از این مدلها را بدانند !
از آنجایی که نوین تایم فروشگاه تخصصی ساعت مچی است مقالاتی را جهت بالابردن اطلاعات خریداران محترم قرار میدهد تا دانسته اقدام به خرید نمایند در این مقاله در مورد این مسئله مهم، توضیحاتی را برای شما دوستان عزیز ارائه می کنیم :
ساعتها براساس ویژگیهای مختلفشان مانند طراحی، مواد تشکیل دهنده یا فضای مورد استفاده و … تقسیم بندی می شوند. اما مهمترین ویژگی که ساعتها را به انواع مختلف تقسیم می کند نیروی محرک یا سیستم کار آنهاست.
ساعتها براساس نیروی محرکه یا منبع انرژی شان به سه نوع مختلف تقسیم می شوند که هر یک را به اختصار توضیح خواهم داد :
الف) ساعتهای مکانیکی ( کوکی )
کلیه ساعتهایی را که می توان با پیچاندن پیچ ( دسته کوک ساعت ) تنظیم کرد جزء ساعتهای مکانیکی محسوب می گردند. موتور این ساعتها از یک چرخ دنده و یک فنر بزرگ تشکیل شده است. ساعتهای مکانیکی هر چند ساعت باید کوک شوند.
هنگامیکه ساعت کوک می شود فنر بزرگ آن فشرده می گردد و پس از آزاد شدن فنر، انرژی جنبشی آزاد شده آن باعث حرکت چرخ دنده می شود و چرخ دنده زمان را اندازه گیری می کند. بیشتر ساعتهای مکانیکی از قطعات زیادی ( حدود ۱۶۰ قطعه ) تشکیل می گردند. این نوع ساعتها در بازار ایران طرفداران زیادی ندارد.
ب ) ساعتهای اتوماتیک ( خودکار )
این ساعتها را می توان نوعی از ساعتهای مکانیکی به حساب آورد با این تفاوت که ساعتهای اتوماتیک خودشان با حرکت دست انسان کوک می شوند و نیازی نیست مانند ساعتهای مکانیکی هر چند ساعت یکبار آنها را کوک کرد.
هنگامیکه دست انسان نوسان می کند چرخ دنده های داخل موتور، این نوسانات را به حرکت چرخشی تبدیل می کنند و باعث کوک شدن فنر می گردند. به طور خلاصه می توان گفت که تفاوت ساعتهای اتوماتیک با ساعتهای مکانیکی در نوع کوک شدن فنر آنهاست. نام دیگر این ساعتها ” خود کوک ” می باشد.
از مزایای این نوع ساعتها می توان به عمر بیشتر موتور آنها و نداشتن هزینه خرید باتری اشاره کرد ولی در عوض قیمت انها بالا و دقت آنها به نسبت دیگر ساعتها کمتر است.
ج ) ساعتهای کوارتز ( باتری دار )
در این نوع ساعتها برای اندازه گیری زمان از ماده معدنی کوارتز استفاده می شود و باتری در این ساعتها وظیفه تامین انرژی را بر عهده دارد و دیگر نیازی به کوک شدن نمی باشد. ابتدا بهتر است بدانید کوارتز چیست و چرا در ساعتها از این ماده استفاده می شود :
کوارتز سنگی بسیار سخت است که از سیلیکون و اکسیژن تشکیل یافته است. کوارتز بعد از فلدسپات دومین ماده فراوان روی زمین است. دلیل استفاده از کوارتز در ساعت به این خاطر است که هنگامیکه به بلورهای کوارتز فشار مکانیکی وارد می گردد آنها الکتریسیته تولید می کنند. ( اصطلاحاً دارای خاصیت پیزو الکتریک هستند )
این بلورها با ولتاژ برقی که که باتری تولید می کند به ارتعاش در می آیند و این ارتعاشات با یک تراشه کامپیوتری تبدیل به پالسهایی می شوند که یک موتور الکترونیکی را به حرکت در می آورند. وظیفه این موتور چرخاندن عقربه های ساعت است. بلورهای کوارتز معیار دقیقی از بسامد و فرکانس را حفظ می کنند و باعث بالا رفتن دقت حرکت ساعت می شوند.
از مزیتهای ساعتهای کوارتز دقت بالا و قیمت مناسب آنهاست.
ساعت کوارتز برای اولین بار توسط شرکت سیکو در سال ۱۹۶۹ تولید گردید و انقلابی را در صنعت ساعت سازی به وجود آورد.
