پول الکترونیک چیست؟؟
پول الکترونیکی یا پول دیجیتالی ویا پولهای اعتباری، ارزش پول واحدهای پول منتشره از سوی دولت یا بخش خصوصی است که به شکل الکترونیکی بر روی یک وسیله الکترونیکی ذخیره شده است.
نشر گسترده پول الکترونیکی آثار تجاری، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قابل توجهی دارد. مهمترین اثر گسترش استفاده از پول الکترونیکی بر عرضه پول، سیاستهای پولی و بانک مرکزی اختصاص دارد و در ادامه با توسعه بازارهای پول، سرمایه، کار و کالا ایجاد نسلهای جدید اقتصادی را هدفگذاری کرده است.
با توجه به قابلیت پول الکترونیکی برای جایگزینی به جای اسکناس و مسکوک، این امکان وجود دارد که پول الکترونیکی به تدریج جایگزین پول بانک مرکزی شود و بدین ترتیب موقعیت انحصاری بانک مرکزی در زمینههای سیاستگذاری پولی، نظارت بانکی، نظارت بر نظام پرداختها، ثبات نظام مالی و به ویژه استقلال آن با خطر مواجه شود.
نتایج ارزیابی آثار گسترش کاربرد پول الکترونیکی بر اقتصاد ایران نشان میدهد نشر گسترده پول الکترونیکی اثر ناچیزی بر حجم پول، قدرت کنترلی بانک مرکزی و سیاستهای پول به همراه خواهد داشت.
البته واکنشهای بانک مرکزی در قبال نشر پول الکترونیکی، نقش بسیار مهمی در چگونگی تاثیرگذاری گسترش کاربرد پول الکترونیکی بر اقتصاد دارد. اگرچه تا کنون اقتصاددانان تعریف جامع و مانعی از پول، که بتواند همه ویژگیها و وظایف پول را پوشش دهد، ارائه نکردهاند، اما میتوان با کمی اغماض پول را به عنوان وسیلهای برای داد و ستد که مورد قبول عموم افراد جامعه باشد، تعریف کرد.
پول در زندگی اقتصادی بشر از چنان اهمیتی برخوردار است که برخی از آن به عنوان یکی از مهمترین اختراعات بشر یاد کرده و تاریخ اقتصادی را با توجه به اهمیت نقش پول به سه دوره تقسیم میکنند:
1 - اقتصاد پایاپای
2 - دوره اقتصادی پولی
3- اقتصاد اعتباری
با توجه به پیشرفت روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات و گسترش استفاده ازپول الکترونیکیاز اواسط دهه 1990، شاید بتوان دوره کنونی را نیز دوره اقتصاد اینترنتی نامید.
گسترش فزاینده استفاده ازپول الکترونیکی، پیامدهای تجاری، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قابل ملاحظهای به همراه دارد.
از نظر اقتصادی مهمترین آثار گسترش استفاده ازپول الکترونیکیبر روی عرضه پول، سیاستهای پولی و بانک مرکزی ایجاد میشود.
آثار گسترش کاربرد پول الکترونیکی بر سیاستهای پولی از آن جهت که میتواند کارآیی یکی از ابزارهای سیاستگذاری کلان اقتصادی دولت برای دستیابی به اهداف اقتصادی خود، به خصوص تثبیت سطح عمومی قیمتها را کاهش دهد، بسیار حائز اهمیت است.
پول الکترونیکی و ویژگیهای آن
پول الکترونیکی یا پول دیجیتالی، ارزش پولی واحدهای پول منتشره از سوی دولت یا بخش خصوصی است که به شکل الکترونیکی بر روی یک وسیله الکترونیکی ذخیره شده است.
پول الکترونیکی نوعی ابزار مالی الکترونیکی است که حداقل از عهده انجام همه وظایف پول برمیآید بنابراینپول الکترونیکیمیتواند جانشین بسیار نزدیکی برای پول بانک مرکزی باشد.
ارزش پولی ذخیره شده بر روی وسیله الکترونیکی با اجازه مصرف کننده درگیر معاملات پرداختی، میتواند به وسیله الکترونیکی دیگری انتقال یابد.
این روش با سیستمهای پرداخت الکترونیکی مرسوم، نظیر کارتهای پرداخت و اعتباری و نقل و انتقالات کابلی که هر کدام معمولا نیازمند اخذ مجوز مستمر بوده و ممکن است در هر معامله متضمن بدهکار کردن و بستانکار کردن حسابهای بانکی باشند، متفاوت است.
این گزارش به نقل از بانک توسعه صادرات ایران حاکی است، بر خلاف پول بانک مرکزی که پول بیرونی است، پول الکترونیکی همانند یک سپرده دیداری یا چک مسافرتی پول درونی میباشد.
پول درونی طلب قانونی دارنده آن از ناشر آن میباشد در حالی که پول بیرونی متضمن چنین طلبی نیست، به عبارت دیگر موجودی پول الکترونیکی، یک طلب جاری بر عهده ناشر آن است که با هیچ حساب خاصی ارتباط ندارد.
ویژگیهای پول الکترونیکی
ویژگیهای اصلی پول الکترونیکی عبارتند از :
اولاً : ارزش بر روی قطعه و یا وسیلهی الکترونیکی و به صورت الکترونیکی ذخیره می شود. محصولات گوناگون از لحاظ اجرای تکنیکی متفاوت هستند. در پول الکترونیکی مبتنی بر کارت، یک قطعهی سخت افزاری کامپیوتری که مخصوص به آن و قابل حمل بوده و نوعاً یک ریزپردازنده است، در یک کارت پلاستیکی جای داده شده در حالیکه در پول الکترونیکی مبتنی بر نرم افزار، از یک نرم افزار تخصصی و مخصوص که بر روی کامپیوتر شخصی نصب شده، استفاده می شود.
ثانیاً : ارزش موجود در پول الکترونیکی به چند طریق و به صورت الکترونیکی منتقل می شود. برخی از انواع پول الکترونیکی امکان انتقال موازنههای الکترونیکی را مستقیماً از یک مصرف کننده به دیگری و بدون دخالت شخص ثالث (همانند صادر کنندهی پول الکترونیکی) فراهم می آورند و آنچه که بیشتر متداول و مرسوم است آن است که تنها پرداختهای مجاز و ممکن، پرداخت از مصرف کننده به تاجر و همچنین امکان باز خرید ارزش پول الکترونیکی برای تجار است.
ثالثاً : قابلیت انتقال، محدود به معاملاتی است که سابقهی آنها ثبت و ضبط شده باشد. در اكثر روشها و رویه های محصول، برخی از جزییات معاملات بین تاجر و مصرف کننده در یک پایگاه دادهی مرکزی ثبت و ضبط می شود که قابل نمایش دادن و ارایه هستند. در مواردی که معاملات به طور مستقیم بین مصرف کنندگان امکانپذیر باشد، این اطلاعات بر روی دستگاه شخصی مصرف کننده ضبط می شود و تنها هنگامی می تواند از طریق دستگاه مرکزی نمایش داده شده و ارایه شود که مصرف کننده از طریق اپراتور (عامل طرح) پول الکترونیکی قرارداد بسته باشد.
رابعاً : تعداد شرکا و طرفینی که به نحو کار کردی و مؤثر در معاملات پول الکترونیکی دخیل و درگیر هستند، بسیار بیشتر از معاملات قراردادی است.
عموماً در معاملهی پول الکترونیکی، چهار دسته از افراد دخیل هستند:
صادر کنندهی ارزش پول الکترونیکی، اپراتور شبکه، فروشندهی سخت افزارها و نرم افزارهای خاص و ویژه، نقل و انتقال دهنده و تسویه کنندهی معاملات پول الکترونیکی.
صادر کنندهی پول الکترونیکی مهمترین شخص در این میان است در حالیکه اپراتور شبکه و فروشنده، ارایه كنندگان خدمات فنی هستند و نهادهای انتقال دهنده و تسویه کنندهی پول الکترونیکی، بانکها و یا شرکتهایی با ماهیت بانک هستند که خدماتی را ارایه می دهند که مشابه با خدماتی است که برای دیگر ابزارهای پرداخت بدون پول نقد نیز ارایه می شود.
خامساً : موانع فنی و اشتباهات انسانی می تواند اجرای معاملات را مشکل و یا غیر ممکن سازد درحالیکه در معاملات مبتنی بر کاغذ چنین مشکلی با این حجم وجود ندارد.
برای مشاهده مقاله های مرتبط با تجارت الکترونیک به سایت ما مراجعه کنید.
www.tokakey.com