بوتاکس چیست

بوتاکس؛ درمان چين وچروک صورتبوتاکس يا سم بوتولينيوم تيپ A، به وسيله ميکروب کلستريديوم بوتولينوم توليد شده و مشابه سم ايجاد کننده مسموميت غذايي است به عبارتي خود باکتري مي تواند از طريق مواد غذايي آلوده (به خصوص کنسروهاي آلوده) باعث ايجاد مسموميت شديد در انسان شود.

در سال ۱۹۷۰ ميلادي براي اولين بار براي درمان تنبلي چشم در عضلات چشم تزريق شد. هم چنين از سال ۱۹۷۳ براي درمان تيک هاي عصبي صورت و اسپاسم عضلات از Botox استفاده مي شود.

بوتاکس در سال ۱۹۸۹ جهت درمان اختلالات عضلات چشم ها که سبب پلک زدن غيرادراري مي شود (بلفارواسپاسم)، هم چنين لوچي (استرابيسم) مورد استفاده قرار گرفت.

در سال ۲۰۰۰ از بوتاکس در درمان يک اختلال حرکتي نورولوژيک به نام (سرويکال ديستونيا) که موجب انقباضات شديد گردن و شانه مي شود استفاده شد.

در آوريل سال ۲۰۰۲، FDA (سازمان نظارت بر غذا و داروي آمريکا) با رضايت مندي تمام نتايج حاصل از بررسي هاي اين داروي جديد را اعلام نمود: مبني بر اين که بوتاکس قادر به صاف نمودن چروک هاي بين ابروها و کاهش شدت و عمق آن ها تا ۱۲۰ روز مي گردد و در همان سال مجوز توليد بوتاکس توسط FAD داده شد.

از Botox براي درمان خطوط اخم خفيف يا عميق براي مدت زمان کوتاه استفاده مي شود زماني که Botox به داخل عضلات تزريق مي شود از انقباض عضلات جلوگيري مي کند. در نتيجه باعث محو شدن خطوط صورت مي شود.

هم چنين از بوتاکس براي درمان تعريق زياد (مثلا در ناحيه زير بغل) استفاده مي شود که باعث فلج غدد عرق مي شود. از سم Botox در اختلالات پاي افراد بالاي ۲ سال مبتلا به فلج مغزي هم استفاده مي شود.

● مراحل و نحوه استفاده از سم بوتاکس (Botox) چگونه است؟

بي هوشي به ندرت ضروري مي باشد و مسکن ها و مواد بي حس کننده مورد استفاده قرار مي گيرند. تزريق مقادير بسيار اندک از سم به عضله مربوطه توسط پزشکان دوره انجام مي شود اين کار در حدود ۱۵ دقيقه به طول مي انجامد. پزشکان با تزريق سم مقدار کمي از سم بوتاکس به داخل بخش کوچکي از عضله، فقط از حرکت همان عضله جلوگيري مي کنند.

خطوط افقي پيشاني، خطوط اخم عمودي بين دو ابرو و خطوط ظريف اطراف چشم (پاي کلاغ) بهترين مناطق براي درمان با بوتاکس اند. از اين سم براي درمان خطوط روي پل بيني و خطوط گردن هم استفاده مي شود.

به ياد داشته باشيد که هر ويال بوتاکس بايد در عرض ۴ ساعت مورد استفاده قرار گيرد. عمل Botox موقتي است و اثر آن ۳ تا ۵ روز پس از تزريق ظاهر مي شود زيرا سم بايد توسط اعصابي که حرکات عضلات صورت را کنترل مي کنند، جذب شود. مدت اثر آن ۳ تا ۶ ماه است و در صورت لزوم بعد آن بايد مجددا تکرار شود.

در حال حاضر يکي از نگراني هاي سازمان FAD سواستفاده از بوتاکس است. انجمن جراحي زيبايي ايالات متحده (ASAPS) اعلام کرده است که بوتاکس توسط افراد غيرمتخصص در سالن هاي ورزشي، آرايشگاه ها و… مورد استفاده قرار مي گيرد. در اين موارد به علت تکنيک هاي ضعيف، دوزهاي نامناسب و شرايط غيربهداشتي، عوامل خطرساز به کار بردن آن بيش تر خواهد بود.

به نکات زير در هنگام استفاده از Botox حتما توجه کنيد:

به علت اين که Botox يک داروست نه يک ماده آرايشي، حتما جهت تزريق به نزد يک پزشک متخصص يا دوره ديده مراجعه کنيد.

دو هفته قبل از تزريق Botox از مصرف الکل، آسپرين و داروهاي ضدالتهاب خودداري کنيد.

تزريق Botox در چه افرادي نبايد انجام شود:

به ياد داشته باشيد که در صورت ابتلاي به هر کدام از بيماري هاي زير از تزريق بوتاکس خودداري کنيد:

– بيماران مبتلا به مياستني گراو

– در بيماران مبتلا به مشکلات عصبي – عضلاني

– آلرژي به آلبومين انساني

– آلرژي به سم بوتولينوم

– بارداري و شيردهي

● پس از تزريق چه نکاتي بايد رعايت شود؟

– حدود ۳۰ تا ۶۰ دقيقه عضلات خود را منقبض کنيد تا Botox به حداکثر اثربخشي خود برسد.

– تا ۴ ساعت از دراز کشيدن و خم کردن سر خودداري کنيد.

– تا ۱۲ ساعت از ماساژ دادن ناحيه تزريق خودداري کنيد.

– در صورت تمايل به آرايش کردن، از فشار به ناحيه تزريق خودداري کنيد و اين کار با ملايمت انجام بدهيد.

● تزريق Botox چه عوارضي مي تواند داشته باشد؟

۱) در صورت جابه جا شدن محل تزريق مي توان عوارض زير را انتظار داشت:

– سردرد

– افتادگي ابرو (که مي تواند ۴ تا ۶ ماه بماند)

– افتادگي پلک (که مي توانيد ۴ تا ۶ ماه بماند)

– دوبيني (دو هفته طول مي کشد)

– عفونت هاي تنفسي

– تهوع

۲) عدم تزريق به طور کامل مي تواند باعث عدم نتيجه کامل باشد.

۳) گروهي از افراد آنتي بادي ضد سم در بدن خود دارند که باعث مي شود درمان به هيچ وجه موثر واقع نشود.

۴) BBCNews در تاريخ ۱۸ فوريه ۲۰۰۳ به يک عارضه بسيار مهم Botox اشاره نمود و آن اين است که احتمال ايجاد چين و چروک هاي جديد با مصرف بوتاکس وجود دارد. به گفته متخصصان افرادي که بوتاکس تزريق مي کنند به طور ناخودآگاه حالت هاي صورت را تغيير مي دهند و آن را تکرار مي کنند. اين کار موجب مي شود تا عضلات مجاور چروک و چين ها درصدد جبران برآمده و چروک هاي جديدي در اطراف چين و چروک قبلي ايجاد شود.

دکتر ديويد بکر متخصص پوست و استاد دانشگاه نيويورک معتقد است پزشکان و بيماران بايد از اين عارضه مطلع باشند و در صورت مشاهده چنين عارضه اي درمان قطع شود.

FAD يادآور شده است که فاصله بين تزريقات بوتاکس نبايد از ۳ ماه کم تر باشد و هم چنين حداقل دوز موثر مورد استفاده قرار گيرد.

عوارض نادر Botox عبارت اند از:

درد در ناحيه صورت

قرمزي در ناحيه تزريق

ضعف عضلاني

● اين عوارض معمولا مقطعي است و در طي چند ماه از بين مي رود.

توجه داشته باشيد که تزريق Botox روشي ساده، کم عارضه و کم هزينه جهت اصلاح چين و چروک صورت خواهد بود به شرط آن که توسط فردي متخصص و دوره ديده به روشي صحيح تزريق شود. به ياد داشته باشيد که Botox بايد تا ۴ ساعت بعد از باز شدن ويال حتما مصرف شود و نبايد بيش از يک بار از آن استفاده شود زيرا باعث پخش ميکروب خواهد شد. از طرفي FADدرمان بيش از يک نفر را با يک ويال برخلاف دستورات بهداشتي مي داند. خوشبختانه در ايران ويال هاي يک نفره Botox تحت عناوين تجاري Relife و Amazing موجود است.