محوطه سازی

محوطه سازی

قبل از شروع محوطه سازی موارد زیر باید اجرا گردد:

تخریب ساختمانهای قدیمی.

دفع گیاهان و کندن اشجار.

پر کردن چاه ها و قنوات.

تأمین آب کشاورزی و آبرسانی شهری.

تسطیح محوطه.

حفظ محوطه از نفوذ و ورود آب.

نصب نقاط مبدا و نشانه.

زهکشی.

مشخصات نقاط نشانه محوطه سازی:

پایه های بتنی به ابعاد حداقل 10 در 10.

مستقر در عمق حداقل 70 سانتیمتر.

حداقل ارتفاع پایه های بتنی که از سطح زمین بالاتر قرار می گیرند 25 سانتیمتر می باشد.

پر کردن چاه ها و قنوات
پرکردن چاه ها و قنوات با استفاده از خاک ، شفته و سنگ لاشه صورت می گیرد.
چنانچه عمق چاه بیش از 10 متر باشد باید توسط خاک و مخلوط رودخانه ای پر شود.

تسطیح محوطه
تسطیح محوطه عبارت است از رفع پستی و بلندی ها و ناهمواری های موجود محوطه تا رسیدن به تراز مورد نظر برای شروع کارهای ساختمانی.

زهکشی محوطه
عبارت از انحراف و خارج نمودن آبهای ناشی از بارنگی ، تثبیت و کنترل سطح آب زیر زمینی تا عمق و تراز معین می باشد.
در زهکشی ثقلی ، لوله های فرعی به فواصل معین از یکدیگر عمود بر لوله اصلی قرار داده می شوند.
از لوله های آزبست سیمانی ، پی وی سی و سفالی برای زهکشی می توان استفاده کرد.
مشخصات فیلتر :

حداکثر 10 درصد مصالح فیلتر از الک نمره 60 می گذرد.

در مناطقی که زهکشی شیاردار به کار می رود بایدD85مصالح فیلتر بزرگتر از نصف قطر روزنه باشد.

به منظور کنترل و پایین انداختن سطح آب زیرزمینی از روش زهکشی پمپاز می توان استفاده نمود.این روش از طریق حفر چاه های با عمق زیاد صورت می گیرد.
جهت زهکشی با روش پرده عایق ، عرض مناسب دیوار 50 تا 60 سانتیمتر است.

جداول و آبروها

مقاطع(V)شکل برای جمع آوری آبهای سطحی است.

در جدوال پیش ساخته بتنی ، حداکثر فاصله درزهای انبساط از یکدیگر برابر 6 متر و حداقل عرض درزهای انبساط 10 تا 15 میلیمتر می باشد.

در کف سازی کانال ، عیار مناسب سیمان 250 کیلوگرم در مترمکعب بتن می باشد.

در کف سازی کانال ، حداقل ضخامت بتن در وسط 10 سانتیمتر در نظر گرفته می شود.

پیاده رو ها

عرض مناسب برای پیاده روهای اصلی برابر 5/1 متر در نظر گرفته می شود.

عرض مناسب برای پیاده روهای فرعی برابر 2/1 متر در نظر گرفته می شود.

عرض مناسب برای پیاده روهای مخصوص عبور یک خانوار 9/0 متر در نظر گرفته می شود.

طبق مشخصات فنی کارهای ساختمانی حداکثر ضخامت لایه خاکریز پیاده رو وقتی کوبیدن با کمپکتورهای دستی انجام می شود ، 10 سانتیمتر است.

کوبیدن لایه های خاکریزی پیاده رو وقتی با ویبراتورهای دستی صورت می گیرد ، باید تراکم 90 درصد اصلاح شدهT-180روشDکوبیده شود.

حداقل شیب عرضی در پیاده رو ها برابر 2 درصد در نظر گرفته می شود.

جهت زیرسازی پیاده رو ها در مناطق گرم شفته آهک توصیه می شود که:

حداکثر اندازه بزرگترین دانه مصرفی در شفته آهک برابر 63 میلیمتر می باشد.

مناسب ترین خاک برای شفته آهکی مورد مصرف در زیر سازی محوطه مخلوط رس و شن می باشد.

عیار متوسط آهک در شفته آهکی مورد مصرف در زیر سازی محوطه 200 کیلوگرم در مترمکعب توصیه می شود.

حداقل مقاومت فشاری شفته آهکی مورد مصرف در زیر سازی محوطه 5/3 کیلوگرم در مترمکعب می باشد.

حداقل ضخامت شفته آهک مورد مصرف در زیرسازی محوطه برابر 20 سانتیمتر است.

حداکثر ضخامت قشر شفته آهکی مورد مصرف در زیر سازی محوطه برابر 35 سانتیمتر است.

اجرای لایه بعدی در شفته آهکی حداقل مدت 2 روز بعد از ریختن لایه زیرین بایستی انجام شود.

در زیرسازی با مخلوط رودخانه ای معیار میزان خاک ریزدانه الک شماره 40 است.
در مورد کم اهمیت و در صورت تایید دستگاه نظارت برای زیرسازی پیاده روها از بلوکاژ استفاده می شود.
در زیر سازی محوطه با بلوکاژ بر روی قلوه سنگها حدود 1 سانتیمتر توسط شن و ماسه پوشانده می شود.
حداقل شیب عرضی پیاده روها به سمت باغچه ها و خروجی ها در نظر گرفته می شود برابر 2 درصد در نظر گرفته می شود.
نصب آجرهای موزاییکی و سیمانی در پیاده روسازی حداقل باید در درجه حرارت 5 درجه صورت گیرد.
در روسازی پیاده روها با بتن درجا ، در صورتی که عرض جاده ها از 5 متر تجاوز نماید ، تعبیه یک درز انبساط طولی لازم است.

سوراه رو ها

در میخ کوبی مسیر سواره روها ، بسته به وضعیت توپوگرافی ، فاصله میخ ها از یکدیگر برابر 20 متر درنظر گرفته می شود.

در زیراساس شنی ، درصد مصالح گذرنده از الک شماره 200 نباید بیش از دو سوم مصالح گذرنده از الک شماره 4 باشد.

در زیراساس شنی ، ارزش ماسه ای بر روی مصالح گذرنده از الک شماره 4 نباید کمتر از 25 درصد باشد.

قبل از حمل مصالح سنگی از معدن به پای کار ، حداقل 25 کیلوگرم از مصالح مورد آزمایش قرار می گیرد.

حداکثر میزان ناهمواری سطح خاکریز که توسط شمشمه 4 متری کنترل می شود ، باید برابر 3 سانتیمتر باشد.

غلطک زنی خیابان

باید از کناره شروع و به محور ختم شود.

حداکثر ضخامت لایه کوبیده شده توسط غلطک باید برابر 15 سانتیمتر باشد.

ضخامت هر لایه نباید از 2 برابر قطر دانه مصرفی کمتر باشد.

لایه های کوبیده شده زیراساس در هر خط عبور تقسیم حداقل باید یک مورد تحت آزمایش تراکم درجه قرار گیرد.

اختلاف رقوم مقاطع عرضی و طولی لایه زیراساس حداکثر باید (مثبت و منفی 2) سانتیمتر باشد.

جهت دستیابی به مقاومت لازم برای قشر زیراساس ، نوع دانه بندی باید مخلوط دانه های درشت ، ریز ، سیلت و رس باشد.

حداقل حد روانی مصالح مصرفی در زیر اساس مخلوط شن و ماسه و خاک باید برابر 25 درصد باشد.

حداقل دامنه خمیری مصالح مصرفی در زیر اساس مخلوط شن و ماسه و خاک باید برابر 6 درصد باشد.

حداقل ارزش ماسه ای مصالح مصرفی در اساس شنی یا سنگی برابر 35 درصد است.

حداقل 50 درصد مصالح مورد آزمایش از اساس که بر روی الک نمره 4 باقی مانده اند باید در یک جبهه شکسته باشند.

حداکثر ضخامت هر لایه اساس پس از کوبیدن باید برابر 15 سانتیمتر باشد.

ضخامت هر لایه اساس نباید کمتر از 2 برابر قطر بزرگترین دانه مصرفی باشد.

حداکثر تفاوت رقوم سطح تمام شده قشر اساس با آنچه در نقشه ها ذکر شده باید برابر 5/1 سانتیمتر باشد.

حداکثر میزان ناهمواری سطح اساس کوبیده شده که توسط شمشمه 4 متری کنترل می شود ، باید برابر 5/1 سانتیمتر باشد.

در لایه اساس حداکثر برابر 8 درصد می توان از دانه های پولکی و سوزنی استفاده کرد.

در تهیه مصالح اساس استفاده از سنگ شکن فکی مجاز نیست.

حداکثر میزان ناهمواری سطح اساس ماکادمی که با شمشمه 4 متری کنترل می شود ، باید برابر 5/1 سانتیمتر باشد.

حداقل ضخامت قشر اساس ماکادمی پس از کوبیدن ، 25/1 برابر قطر بزرگترین دانه ها و حداکثر ضخامت قشر اساس ماکادمی پس از کوبیدن ، 2 برابر قطر بزرگترین دانهاست.

در پخش مصالح سنگی اساس ماکادمی ، حداکثر فاصله عملیات ماسه پاشی و غلطک زنی باید برابر 2000 متر باشد.

در کوبیدن اساس ماکادمی ، در صورتی که تنها از غلطک استاتیکی استفاده شود ، حداقل وزن غلطک باید برابر 10 تن باشد.

در صورت به کار بردن غلطک لرزشی برای کوبیدن ماسه لایه اساس ، عمل پخش کردن باید در 3 مرحله صورت گیرد.

در صورت به کار بردن غلطک لرزشی برای کوبیدن ماسه لایه اساس ، 50 درصد از ماسه پخش و کوبیده می شود.

در لایه اساس ، حداکثر اختلاف رقوم مقاطع عرضی و طولی خیابان با آنچه در نقشه ذکر شده باید برابر (مثبت و منفی 5/1) سانتیمتر باشد.

آسفالت سرد برای راه های با ترافیک سنگین مورد عمل نبوده و برای خیابان های کم تردد و پیاده روها توصیه می شود.

حداقل 65 درصد مصالح سنگی آسفالت سرد پیش ساخته ، مانده روی الک نمره 4 باید در یک جبهه شکسته باشند.

تراکم لایه ها پس از پخش آسفالت به ترتیب توسط غلطک چرخ آهنی دوچرخ ، غلطک چرخ آهنی سه چرخ ، غلطک چرخ لاستیکی صورت می گیرد.

حداقل درجه حرارت لازم جهت پخش آسفالت سرد پیش ساخته برابر 10 درجه سانتیگراد است.

آسفالت ردمیکس جز دسته آسفالت سرد محسوب می شود.

در خطوط مستقیم برای دستیابی به عرض آسفالت طبق مشخصات ، فاصله علامتها از یکدیگر برابر 40 متر در نظر گرفته می شود.

در قوسها برای دستیابی به عرض آسفالت طبق مشخصات ، فاصله علامتها از یکدیگر برابر 5 تا 10 متر در نظر گرفته می شود.

انتخاب مناسبترین نوع قیر به عوامل زیر بستگی دارد

ویسکوزیته قیر

نوع دانه بندی

فرآیند عمل آوردن قیر

چنانچه پریمکت در هوای سرد انجام شود ، مناسبترین نوع قیر مصرفیRC-70 می باشد.

فضای سبز

عمق خاک مناسب برای چمن کاری بین 30 تا 40 سانتیمتر می باشد.

جهت آماده کردن محل فضای سبز ، شخم زنی عمیق در فصل پاییز بهتر خواهد بود.

جهت فضای سبز ، خاکهای با کیفیت اسیدی را توسط آهک می توتان اصلاح نمود.

برای فضای سبز ، میزان کود مصرفی در زمین های بکر و کشت نشده برابر 40 - 50 گرم در مترمربع در نظر گرفته می شود.

مقدار بذر مصرفی چمن آفریقایی برابر 15 - 20 گرم در مترمربع در نظر گرفته می شود.

مقدار بذر مصرفی چمن هلندی برابر 30 - 50 گرم در مترمربع در نظر گرفته می شود.

پس از خاتمه بذرپاشی ، ارتفاع پوشش مناسب که بر روی آن پاشیده می شود برابر 1 تا 5/1 سانتیمتر است.

آب مورد نیاز چمن به عوامل زیر بستگی دارد:

نوع خاک

میزان رطوبت

نوع چمن

میزان بارنگی

حرارت محیط

پس از سبز شدن چمن ، علفهای هرز چمن در 2 تا 3 نوبت باید وجین شوند.

قبل از شروع نمودن عملیات اجرایی رعایت نمودن نکات زیر توصیه می گردد:

نصب نقاط مبنا و نشانه

تخریب نمودن ساختمانها

کندن درختان

پرکردن چاه ها و قنات ها

محافظت و حفظ در برابر آب های سطحی

تامین آب کشاورزی و آب رسانی شهری

تسطیح محوطه

زهکشی

نصب نقاط مبنا و نشانه :

نصب نقاط اصلی و مبنا طرح مورد نظر از طریق کارفرما و دستگاه نظارت تحویلکارفرما می گردد،حفظ و نگهداری این نقاط در طول مدت پروژه بر عهده پیمانکار است.با توجه به نوع پروژه پیمانکار موظف است یک سری نقاط فرعی مابین نقاط اصلی مشخص کند. نقاط فرعی باید بر روی پایه های از جنس بتن با ابعاد حداقل 10×10 ودر عمق حداقل 70 سانتی متری زمین علامت گذاری گردد. پایه ها ی بتنی باید حداقل 25 سانتی متر از سطح زمین بالاتر قرار گیرد .

تخریب نمودن ساختمانها:
تخریب نمودن ساختمان باید با اجازه کارفرما یا دستگاه نظارت باشد.

کندن درختان:
با دستور دستگاه نظارت و یا کارفرما و با رعایت اصول ایمنی و بدون آسیب رساندن به ساختمانهای مجاور باشد .

پرکردن چاه ها و قنات ها:

چنانچه در محل پروژه چاه های قدیمی یا متروکه باشد پر کردن آنها ضروری است .باید توسط خاک شفته ، سنگ لاشه پر گردد و در صورتی که عمق چاه بیش از 10 متر باشد باید طبق دستور دستگاه نظارت با خاک و مخلوط رودخانهای پر شود .

محافظت و حفظ در برابر آب های سطحی:

محل پروژهباید از نفوذ و رود آبهای سطحی محفوظ باشد اجرا نمودن آبندها جهت کنترل نمودن آب های سطحی و آماده ساختن تاسیسات دایمی برای بهره برذاری باید بر طبق نقشه ها و دستورالعمل دستگاه نظارت باشد.

تامین آب کشاورزی و آب رسانی شهری:
باید طوری طراحی شود که مانع قطع منابع نشود و موقت ایجاد گردد و در بعضی مواقع دائمی باشد .

زهکشی:

آب سطحی اصطلاحی است که برای آب های طبیعی ناشی از باران مورد استفاده قرار می گیرد آب بارانی که از مناطق سنگ فرش و بام ها جاری می گردد بطور کلی به فاضلاب سطحی و از آنجا به چاه ها و یا رودخانه ها راه پیدا می کند ، آب زیر زمینی به آب هایی گفته می شود که در سطح و پایین تر از سطح تراز ایستایی در درون خاک باقی می ماند ، سطح ایستایی عمقی است که در آن آب بصورت آزاد در زیر زمین وجود دارد .
زهکشی تحت العرضی :
زهکشی تحت العرضی سبب کنترل و تثبیت دایمی آب زیر زمینی می گردد .



زهکشی تحت العرضی به صورت های زیر انجام می گیرد:

روش ثقلی

روش پمپاژ

روش پرده عایق

جدول گذاری و آبروسازی :

جهت تقسیم نمودن محوطه بر خیابانهای اصلی و فرعی ف فضاهای سبز و جمع آوری آبهای سطحی جدول گذاری و آبروسازی انجام می شود.پس از تسطیح محل پروژه پیمانکار موظف است نسبت به جدول گذاری و آبروسازی اقدام نماید.

نوع مصالح :

جهت اجرا نمودن جدول گذاری اکثر آن قطعات بتنی پیش ساخته ودر مواقعی با توجه به شرایط کار آن بتن درجا استفاده می گردد چون جداول بتنی دارای ارتفاع کم هستند در انها از آرماتور استفاده نمی گردد اگر ارتفاع کارگذاری جداول زیاد و رانش خاک هم زیاد باشد از جداول بتنی مسلح استفاده می گردد.
جهت جمع آوری آب های سطحی خیابانها می توان ار کانیو یا مقاطع V شکل یا نیم دایره Uشکل استفاده گردد.
اگر جهت جمع آوری آب های سطحی از جداول گذاری سرپوشیده استفاده گردد باید در فاصله های مشخص و بر اساس نقشه های اجرایی یک سری دریچه های تخلیه به صورت افقی یا عمودی یا ترکیبی از هر دو آنها گذاشت .

روش اجرا ء :

پس از تسطیح نمودن محوطه پیماتکار موظف است در ابتدا محور خیابان ها و پیاده روها را میخ کوبی نماید پس از ترازیابی و ترسیم نیمرخ طولی مسیر روقوم کسب تمام شده جدول گذاری را مشخص می نماییم مسیر جدول گذاری باید با رنگ مشخص گردد . جدول گذاری باید روی پی محگم و یکنواخت انجام شود چنانچه در طول مسیر استفاده نمودن از جداول پیش ساخته سبب گردد که نتوان جدول گذاری را در ارتفاع یکسان انجام داد باید از جدول بتنی درجا استفاده نمود چنانچه مسیر جدول گذاری طویل باشد باید از درزهای انبساط از یکدیگر برابر 6 متر در نظر گرفته شود .
حداگثر فاصله بین درزهای انبساط از یکدیگر برابر 6 متر در نظر گرفته شود .چنانجه جهت جمع آوری آب های سطحی از جداول بتنی پیش ساخته استفاده گردد ابتدا باید جداول طرفین در تراز مورد نظر نصب شده سپس کف کانال را با بتنی با عیار 250 کیلو گرم کف سازی نمود .
حداقل ضخامت بتن کف کانال در وسط باید 10 سانتی متر باشد که با شی مورد نظر به جداول کناری متصل شود .
اگر قرار باشد وسیله نقلیه از روی آب رو ها عبور نماید بر روی جداول باید از دال های بتنی با ضخامت حداقل 15 سانتی متر یا شبکه آرماتور استفاده گردد.

پیاده رو سازی :

به راههای ارتباطی محوطه ساختمان که جهت عبور و مرور افراد باشد و عبور ماشین روی آنها مجاز نباشد پیاده روی گویند.


انواع پیاده روها:

پیاده رو اصلی عرض لازم 1.5 متر

پیاده رو فرعی عرض لازم 1.2 متر

پیاده رو برای عبور دو خانوار عرض لازم 1.2 متر

پیاده رو برای عبور یک خانوار عرض لازم 90 سانتی متر

اجرای پیاده رو سازی شامل دو/2 قسمت زیر سازی و رو سازی می باشد.

آماده سازی بستر و زیر سازی جهت پیاده روسازی :
جهت انجام زیر سازی باید در ابتدا نسبت به خط پروژه مسیر عملیات خاک برداری و خاک ریزی بر اساس نقشه های اجرایی صورت گیرد .ضخامت قشر های خاک زیر حداکثر باید 10 سانتی متر کوبیدن خاک باید توسط ویبراتورهای دستی تا تراکم 90% کوبیده شود .
شیب عرضبستر پیاده روها باید به صورتی باشد تا آب های سطحی پیاده رو ها در داخل جوی را تخلیه نماید.شیب عرضی پیاده رو ها باید مطابق نقشه های اجرایی در نظر گرفته شود در صورت نبود اطلاعات حداقل باید 2% شیب عرضی در نظر گرفته شود .

زیر سازی با شفته آهک :

از شفته آهک به عنوان زیر سازی پیاده رو ها با قشر زیر اساس استفاده می گردد .
شفته آهکی را می توان از مصالح موجود حاصل شده از خاکبرداری استفاده نمود با توجه به نوع خاک محل آهک به مقدار و کیفیت مناسب به مخلوط اضافه می گردد و این اختلاط یون های کلسیم موجود در آهک توسط ذرات رس جذب می گردد و در نتیجه میزان حد خمیری خاک رس افزایش پیدا می کند و در مرحله بعدی سخت شدن با تشکیل سیلکات کلسیم شفته آهکی کلسیم حاصل می گردد .
هرچه درجه حرارت محیط زادتر باشد شفته آهکی سریعتر سخت می گردد به همین علت است که شفته آهکی را در مناطق گرم استفاده می کنند .

خاک :
خاک موجود در این شفته آهکی را می توان از خاک حاصل شده از خاکبرداری پروژه استفاده نمود که به نظر تایید دستگاه نظارت برسد .مصالح خاکی مصرف شده باید از هرگونه مواد آلی و لجن عاری باشد و حداکثر اندازه هر دانه مصرفی باید برابر 63 میلی متر باشد .خاک مخلوط شن و رس مناسب ترین خاک جهت ساختن شفته آهکی است.
آهک :
جهت زیر سازی می توان آهک را به صورت پودر یا آب آهک استفاده نمود توصیه می گردد شفته آهکی از دوغاب تهیه گردد زیرا در این حالت دوغاب آهک راحتر دانه های خاک را اندود می کند و عمل گیرش شفته سرعت بیشتری دارد و مقاومت بیشتری پیدا می کند .



طرح اختلاط :
میزان آهک و رطوبت آن بر اساس طرح اختلاط در آزمایشگاه تعیین می گردد عیار متوسطآهک باید برابر 200 کیلو گرم بر متر مکعب باشد و حداقل مقاومت فشاری باید 3.5 کیلو گرم بر متر مربع باشد .

روش اجرا :

جهت انجام کار باید آهک شکفته با خاک مناسب مورد تایید باشد پس از ریختن آهک عمل اختلاط باید به سرعت صورت پذیرد ضخامت شفته آهکی باید طبق نقشه های اجرایی بوده و حداقل ضخامت آن باید برابر 20 سانتی متر باشد .چنانچه قشر زیر سازی با شفته از 30 سانتی متر تجاوز کند باید شفته ریزی حداکثر در لایه های 30 سانتی متری اجرا گردد .حداقل پس از گذشت دو/2 روز از ریختن لایه زیرین باید لایه بعدی اجرا شود .

زیر سازی با مخلوط رودخانه ای :
جهت ساختن زیر سازی پیاده رو ها می توان از مخلوط رودخانه ای استفاده نمود .مخلوط باید طبق ضخامت های تعیین شده بر بستر پیاده رو پخش و توسط وسایل مناسب کوبیده شود .

زیر سازی با بلوکاژ :

این نوع زیر سازی در محل های کم اهمیت و در صورت تایید دستگاه نظارت اجرا می گردد در این حالت سطح پیاده رو توسط قلوه هایی با ضخامت 20 تا 30 سانتی متر پوشیده جهت پر نمودن خلل و فرج مابین قلوه سنگ ها می توان از شن و ماسه ریزدانه استفاده نمود که باید توسط وسایل مناسب کوبیده شود پس از عمل تراکم باید ضخامت شن و ماسه کوبیده شده بر روی سطوح برابر 1 سانتی متر باشد .


روسازی پیاده رو ها :
جهت محافظت نمودن و پوشش سطوح پیاده رو ها در برابر عوامل جوی و فرسایش از روسازی استفاده می گردد .

فرش های موزاییکی یا سیمانی :
فرش های موزاییکی یا سیمانی توسط آجرهای موزاییکی یا سیمانی انجام می شود این آجر ها به صورت پیش ساخته و در شکل های متفاوت تهیه می شود .پس از انجام زیر سازی و تراز نمودن آن فرش پیاده رو باید با توجه به نقشه های اجرایی و با نظر دستگاه نظارت انجام شود .
فرش کف باید حداقل 2% شیب به طرف سیستم های جمعد آوری آب های سطحی داشته باشد .

بتن درجا :

گاهی اوقات جهت روسازی پیاده رو ها با توجه به نقشه های اجرایی از بتن درجا استفاده می گردد در این نوع پیاده روها حداقل در هر 15 متر طول یک درز انبساط در نظر گرفته می شود چنانچه عرض پیاده رو از 5 متر بیشتر باشد .اجرای درز انبساط طولی نیز الزامی است .