بیمه مسئولیت مدنی : مفاهیم پایه در بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان – قسمت دوم

در اولین مقاله از سری مقالات «بیمه مسئولیت مدنی» به بررسی اصلی‌ترین مفاهیم پایه در بیمه مسئولیت مدنی پرداختیم:

• هزینه پزشکی در بیمه مسئولیت مدنی
• دیه نقص عضو در بیمه مسئولیت مدنی
• دیه فوت در بیمه مسئولیت مدنی

در ادامه برای تکمیل مطالب ذکر شده چند نکته مهم را درباره بیمه مسئولیت مدنی بررسی خواهیم کرد:

شریک سرمایه‌ای در بیمه مسئولیت مدنی

موضوع شراکت در بیمه مسئولیت مدنی اهمیت بالایی دارد و اگر در هنگام خرید بیمه‌نامه به آن دقت نکنید هنگام جبران خسارت با مشکل مواجه خواهید شد. برای تفهیم بهتر مطلب از چند مثال کمک می‌گیریم:

• دو دوست در یک کارگاه تزریق پلاستیک با هم شریک هستند.
• برای ساخت پل بر روی رودخانه، دو شرکت عمرانی با هم شریکند.
• سه برادر مالک یک کارگاه نجاری با تعدادی پرسنل هستند. بنابراین آن‌ها با هم شریکند.
• مردی سه دنگ از مزرعه پرورش بوقلمونش را به نام همسرش کرده. مرد و همسرش با هم شریک هستند.
• مالک زمینی برای ساخت آپارتمان در زمینش با سازنده‌ای به توافق رسیده است. در اینجا مالک و سازنده شریکند.

کارشناسان خسارت در بررسی حوادث کاری، عموماً هر کدام از شرکا و دیگر افراد دخیل در حادثه را به سهمی مقصر می‌دانند. بنابراین هر فرد باید سهم خود را از خسارت وارد شده جبران کند. در مراجع قضایی و شرکت‌های بیمه‌گر مختلف، با این موضوع برخوردهای متفاوتی می‌شود. در برخی موارد گفته می‌شود اگر بیمه مسئولیت مدنی برای کارگاه یا پروژه‌ای خاص توسط یکی از شرکا خریداری شده باشد، در صورت بروز خسارت، سایر شرکا هم تحت پوشش بیمه مسئولیت مدنی هستند. در برخی موارد هم گفته می‌شود که در چنین وضعیتی سایر شرکا پوشش ندارند.

بر اساس قانون هردو دیدگاه درست است. اما برای کارفرمایان(شرکای سرمایه‌ای) مهم این است که در هر شرایطی بتوانند خسارت خود را به راحتی از محل بیمه مسئولیت مدنی جبران کنند.

بنابراین اکیداً توصیه می‌شود برای آنکه در زمان بروز خسارت از نظر حقوقی با مشکل مواجه نشوید، در هنگام صدور بیمه مسئولیت مدنی اسامی تمامی شرکای سرمایه‌ای در قسمت سایر بیمه‌گذاران ذکر شود.

بیمه مسئولیت مدنی بی‌نام و بانام

به طور کلی بیمه مسئولیت مدنی به دو شکل بی‌نام و بانام صادر می‌شوند:

• در بیمه مسئولیت مدنی بی‌نام، اسامی کارمندها و کارگران مشغول به کار، در بیمه‌نامه ذکر نمی‌شود. بیمه‌نامه بی‌نام برای زمانی کاربرد دارد که کارگرها متغیر و یا روزمزد باشند و در طول مدت بیمه‌نامه چندین مرتبه عوض شوند.
• بیمه مسئولیت مدنی بانام، اسامی کارمندها و کارگرها در بیمه نامه ذکر می‌شوند. توصیه می‌شود در صورتی که کارمندان و کارگرهای شما ثابت هستند ترجیحاً بیمه‌نامه را بانام تهیه کنید. زیرا علاوه بر راحت‌تر شدن فرآیند پرداخت خسارت از طرف بیمه‌گر، بسته به شرایط بیمه‌نامه بین 10 تا 15 درصد هم در حق بیمه تخفیف اعمال خواهد شد.

در بیمه مسئولیت مدنی بانام هم امکان دارد در طول مدت بیمه‌نامه کارگرها عوض شوند. در این مواقع حتماً به شرکت بیمه اطلاع بدهید و نام نفرات جدید را جایگزین کنید تا در هنگام خسارت مشکلی بوجود نیاید.

ضریب نیروی کار در بیمه مسئولیت مدنی

ضریب نیروی کار در بیمه مسئولیت مدنی در اصل تعداد افرادی هستند که در کارگاه مشغول به کارند. این موضوع اهمیت بسیار زیادی دارد و عدم توجه به آن، یقیناً در زمان خسارت مشکلات زیادی را بوجود می‌آورد.

برای مثال در کارگاهی 5 نفر مشغول به کارند. کارفرما بیمه مسئولیت مدنی بی‌نام فقط برای یک نفر از شرکت بیمه خریداری می‌کند. تصور کارفرما این است که اگر حادثه‌ای پیش آمد، بتواند خسارت آن‌را از محل بیمه‌نامه جبران کند. اما در اینجا شرکت بیمه موظف به پرداخت فقط یک پنجم از کل مبلغ خسارت است و چهار پنجم خسارت بر عهده کارفرما است. زیرا در اینجا ضریب نیروی کار 5 است، اما کارفرما فقط برای یک نفر بیمه مسئولیت مدنی گرفته است.

بنابراین در هر دو حالت بیمه‌نامه بی‌نام و بانام، برای تعیین صحیح ضریب نیروی کار، تعداد پرسنل را به شرکت بیمه دقیق اعلام کنید.

تعداد شیفت کاری در بیمه مسئولیت مدنی

در برخی موارد تصور کارفرما بر این است که اگر پرسنل از صبح تا شب به اندازه دو شیفت کار کنند، پس کارگاه وی دو شیفته است. اما این تصور صحیح نیست و در هر شیفت کاری حتماً باید کلیه کارگران عوض شوند.

نکته بعدی تعیین صحیح ضریب نیروی کار با وجود چند شیفت کاری است. در این حالت برای صدور بیمه مسئولیت مدنی حتماً باید تعداد افراد مشغول به کار در هر شیفت با هم جمع شوند. برای مثال در کارخانه‌ای از ساعت 8 صبح تا 4 بعد از ظهر 50 نفر، از 4 بعد از ظهر تا 12 شب 30 نفر و از 12 شب تا 8 صبح هم 10 نفر مشغول به کارند. در اینجا ضریب نیروی کار به طور صحیح 90 نفر، یعنی مجموع 50 نفر شیفت اول، 30 نفر شیفت دوم و 10 نفر شیفت آخر است.

نکته آخر اینکه به ازای هر شیفت اضافه در بیمه مسئولیت مدنی 5% تخفیف حق بیمه محاسبه می‌شود. یعنی برای حالت دو شیفت، 5% تخفیف و برای حالت سه شیفت 10% تخفیف اعمال خواهد شد.

جبران هزینه پزشکی مازاد بر تامین اجتماعی یا خدمات درمانی

در بیمه مسئولیت مدنی بندی وجود دارد به نام جبران هزینه‌های پزشکی مازاد بر تعهدات تامین اجتماعی یا خدمات درمانی. انتخاب این بند از طرف بیمه‌گذار کاملاً اختیاری است. با انتخاب این بند دو تغییر به شرح زیر بر روی بیمه مسئولیت مدنی ایجاد می‌شود.

• در حوادث کاری برای جبران هزینه‌های پزشکی ابتدا باید از بیمه تامین اجتماعی یا خدمات درمانی استفاده کرد، سپس برای وصول باقی هزینه‌ها به بیمه مسئولیت مدنی رجوع کرد.
• با انتخاب این بند 25% تخفیف در حق بیمه هزینه‌های پزشکی اعمال می‌شود.

بنابراین کارفرمایان عزیز اگر اطمینان دارید که همه پرسنل شما بیمه تامین اجتماعی یا خدمات درمانی دارند، حتماً این بند را در بیمه مسئولیت مدنی انتخاب کنید تا بتوانید از تخفیف اعمال شده استفاده کنید. اما اگر پرسنل شما بیمه تامین اجتماعی یا خدمات درمانی ندارند، این بند را انتخاب نکنید تا در زمان خسارت بتوانید کلیه هزینه‌های پزشکی را از محل بیمه مسئولیت مدنی جبران کنید.

سن قانونی کار و بیمه مسئولیت مدنی

بر اساس ماده 79 قانون کار کشور ایران، اشتغال به کار کودکان زیر 15 سال ممنوع است. در صورتی که کارفرمایی افراد زیر 15 سال را به خدمت بگیرد، متخلف شمرده شده و مشمول مجازات از جریمه نقدی و حبس تا پلمپ محل کسب و ابطال پروانه می‌شود.

پیرو قانون ذکر شده اگر کارفرمایی فردی زیر 15 سال را به خدمت بگیرد و آن فرد در اثر حادثه کاری فوت کند و یا دچار نقص عضو شود، بیمه مسئولیت هیچگونه پوششی برای این مورد ندارد. بنابراین در این شرایط پرداخت تمامی هزینه‌های پزشکی و دیه فوت یا نقص عضو بر عهده کارفرماست.

اتباع غیر ایرانی و بیمه مسئولیت مدنی

هیچکدام از بیمه‌های مسئولیتی که توسط شرکت‌های بیمه‌گر در کشور ایران ارائه می‌شوند پوششی برای حوادث کاری اتباع غیر ایرانی ندارند، مگر تنها در یک صورت :

تبعه غیر ایرانی دارای پروانه کار مرتبط با موضوع فعالیتی باشد که کارفرما برای آن بیمه مسئولیت مدنی تهیه کرده است.

به این موضوع مهم توجه کنید که حتماً باید پروانه کار مرتبط داشته باشد. برای مثال پروانه کار تبعه غیر ایرانی برای فعالیت کشاورزی صادر شده، اما در یک پروژه ساختمانی مشغول به کار است. با این شرایط اگر کارگر مذکور دچار حادثه کاری شود، خسارت وارد شده توسط بیمه مسئولیت مدنی قابل جبران نیست.

بنابراین کارفرمایان عزیز قبل از بکارگیری اتباع غیر ایرانی، حتماً پروانه کار آن‌ها را بررسی کنید.