بارکد یا کد ميله ای چيست ؟
کد میله ای یک روش ارزان برای رمزگذاری اطلاعات متنی است که امکان خواندن آن به سادگی توسط دستگاه های ارزان قيمت الکترونيکی فراهم می گردد . با استفاده از کدهای میله ای ، می توان داده را با سرعت ، دقت و صحت بالا جمع آوری کرد.
کد ميله ای از مجموعه ای خطوط و فضای خالی مجاور موازی تشکيل می گردد . برای رمزگذاری رشته ای از حروف ( یک متن کوچک ) به نمادهای چاپی از الگوهای از قبل تعريف شده خطوط و فضای خالی که اصطلاحا" به آنان "symbologies" گفته می شود ، استفاده می گردد .
کد های ميله ای را می توان به عنوان نوع چاپی کدهای مورس در نظر گرفت که در آنان میله های باریک ( و فضای خالی ) ، نقاط و ميله های پهن تر خط تيره (-) را مشخص می نمایند .
دستگاهی که در ادامه این کدها را می خواند ( Barcode reader ) ، برای رمزگشائی یک کد میله ای اقدام به ارسال یک منبع نور در میان کد ميله ای کرده و شدت نور برگشتی توسط فضاهای خالی را اندازه گيری می نماید .الگوی نور برگردانده شده ( منعکس شده ) با استفاده از یک ديود حساس به نور تشخيص داده شده و در ادامه یک سيگنال الکترونيکی که عينا" با الگوی چاپی کد ميله ای مطابقت دارد ، توليد می گردد . در نهایت ، سيگنال الکترونيکی توسط مدارات الکترونيکی ارزان قيمت به داده اوليه رمزگشائی می شود .
با توجه به طراحی اکثر الگوهای توصيفی کدهای ميله ای ، پويش يک کد ميله ای از سمت راست و يا چپ تفاوتی نخواهد داشت .
ساختار اولیه یک کد میله ای مشتمل بر عناصر زیر است :
يک ناحيه خالی در ابتدا و انتها
یک الگوی شروع
یک و یا چندين حرف
يک و یا دو حرف کنترلی ( اختياری )
یک الگوی خاتمه
شکل 1 ، ساختار اولیه یک کد میله ای را نشان می دهد :
شکل 1 : ساختار اولیه یک کد میله ای
برای رمزگذاری کدهای میله ای از الگوهای توصيفی متعددی استفاده می گردد . هر یک از این الگوها با هدف تامين يک نياز خاص در یک صنعت خاص پياده سازی شده اند . برخی از این الگوهای توصيفی عملا" تبدیل به استاندارهای غیر رسمی شده اند که امروزه در اکثر صنایع از آنان استفاده می گردد . الگوهای توصيفی B-Coder ، TALtech Bar Code ActiveX control و TALtech Bar Code DLLsمتداولترین الگوهای توصيفی می باشند که در تمامی صنایع از آنان استفاده می گردد .
الگوهای توصيفی مختلف دارای قابلیت های متفاوت برای رمزگذاری داده می باشند . مثلا" الگوی توصيفی UPC ، که از آن معمولا" برای محصولات خرده فروشی استفاده می گردد همواره شامل 12 رقم عددی است در حالی که الگوهای توصيفی Code 39 و Code 128 قادر به رمزگذاری داده الفبا عددی به طول 30 حرف می باشند . این نوع کدهای میله ای را اصطلاحا" الگوهای توصيفی خطی می نامند . چراکه از مجموعه ای خطوط با عرض مختلف تشکيل می گردند .
اکثر اسکنرهای کدهای میله ای تجاری ، قادر به خواندن تمامی انواع الگوهای توصيفی کدهای ميله ای خطی می باشند . بنابراین لازم نيست که از دستگاه های مختلف در ارتباط با کدهای ميله ای متفاوت استفاده کرد .
الگوهای توصيفی جدید دو بعدی کد میله ای نظیر PDF417 و Data Matrix قادر به رمزگذاری هزاران بایت داده در یک نماد کد میله ای به صورت متن و داده باينری می باشند . معمولا" برای خواندن الگوهای توصيفی جديدتر دو بعدی ، لازم است از اسکنرهايی استفاده گردد که بدین منظور طراحی شده اند .
هدف اولیه يک کد میله ای ، شناسايی يک آیتم از طریق برچسب زدن یک کد میله ای ( یک شناسه عددی منحصربفرد و یا رشته ای از حروف ) بر آن است . کدهای ميله ای معمولا" توسط نرم افزارهايی مجهز به بانک های اطلاعاتی مورد استفاده قرار می گیرند . در این نوع نرم افزارها ، از داده رمزشده موجود در کد میله ای به عنوان ایندکس رکورد کالا در بانک اطلاعاتی به منظور استخراج اطلاعات تکميلی کالا استفاده می گردد .
به عنوان نمونه ، پس از اسکن کد میله ای یک محصول در یک فروشگاه ، کد مربوطه در اختيار کامپيوتری گذاشته می شود تا با مراجعه به بانک اطلاعاتی مرکزی مشخصات تکميلی کالا نظیر شرح کالا و قيمت آن را برگرداند . بدین ترتیب در فروشگاه فوق ، لازم نيست که در صورت تغيير قيمت يک کالا بر روی تمامی نمونه های آن قيمت جديد برچسب گذاری شود . در چنين مواردی کافی است که صرفا" یک رکورد در بانک اطلاعاتی مرکزی تغيير داده شود ( رکورد مربوط به کالای مورد نظر ) . مديران فروشگاه فوق می توانند در هر لحظه از ميزان موجودی هر کالا در انبار باخبر شده و در صورت نیاز اقدام به ثبت سفارش نمایند .
کدهای میله ای يک مکانيزم سریع و عاری از خطاء به منظور ورود اطلاعات درون یک برنامه را فراهم می نمایند . با استفاده از کدهای ميله ای ، پتانسيل بروز خطاء نسبت به درج دستی داده حذف می گردد . يکی دیگر از موارد کاربرد کدهای میله ای ، ورود داده بدون نياز به تايپ آن می باشد . به عنوان نمونه می توان با نسبت دادن شناسه منحصربفرد به کارکنان یک سازمان و درج اطلاعات تکميلی نظیر نام و آدرس آنها در یک بانک اطلاعاتی ، از شناسه داده شده به هر یک از کارکنان سازمان که به کد میله ای تبدیل شده است برای شناسايی آنها استفاده کرد ( عدم نیاز به تايپ اطلاعات کارکنان نظیر نام و نام خانوادگی برای یک برنامه کامپيوتری خاص ) .