بسته بندی خشکبار (وضعیت ایران در بازار پسته)

لازم است مختصری از عملکرد ایالات متحده را به عنوان بزرگترین رقیب ایران در بازار پسته مورد توجه قرار دهیم ایالات متحده باوجود تولید محدود پسته خود و برخورداری از یک بازار صد میلیون دلاری در داخل کشور، فعالیت ها و برنامه ریزی های بسیار دقیقی را در ارتباط با صادرات پسته و شناساندن آن در بازارهای مختلف آغاز کرده است اطلاعاتی از این برنامه های تبلیغاتی ، نشان می دهد که این کشور در اهداف تبلیغاتی خود تاکید خاصی به کنار زدن تدریجی ایران از بازارهای مصرف پسته و مطرح کردن پسته کالیفرنیا در این بازار دارد البته توجه به این نکته ضروری است که امریکا با وجود تولید محدود خود نسبت به ایران ، از امکانات زیادی برای رقابت با پسته ایران برخوردار است ؛ بدین معنی که ایالات متحده برای تسخیر بازار جهانی پسته اقدامات خاص و منظمی انجام داده است که در ذیل به بررسی آنها می پردازیم : پسته کالیفرنیا از لحاظ کیفیت با پسته ایران رقابت می کند صادرات پسته کالیفرنیا از پشتیبانی و تشکیلات منظم برخوردار است صادرات پسته امریکا از لحاظ قیمت گذاری ، بسته بندی ، بازاریابی و تبلیغات از پشتوانه تجربی بیشتری برخوردار است و این ابزار را به نحوه مناسبتری می تواند به خدمت خود درآورد.یکی از موضوعاتی که امکان حضور امریکا را در بازارهای جهانی بیشتر فراهم ساخته است تامین بخشی از تقاضای بازار داخلی این کشور با واردات پسته از سایر کشورها از جمله ایران بوده است و این اقدام می تواند پیامدهای زیر را به همراه داشته باشد حضور قوی تر ایالات متحده در بازارهای خارجی و پوشش دادن تعداد بیشتری از کشورهای خریدار کاهش حجم عرضه پسته ایران به سایر بازارها و رقابت پذیر شدن محصول امریکا افزایش امکانات سرمایه گذاری و برنامه ریزی های تبلیغاتی برای صادرکنندگان امریکایی به لحاظ حجم بیشتر صدور پسته بهره برداری بلندمدت برای محصول پسته امریکا به لحاظ تبلیغ پسته و معرفی همزمان کالیفرنیا به عنوان مرکز تولید آن و در نتیجه شناساندن پسته به عنوان یک محصول امریکایی در بازارهای مصرف. هر کالای تولیدی برای رسیدن به بازار مقصد، نیاز به بسته بندی خاص خود دارد فرهنگ مصرفی امروز بیش از آن که به کیفیت و مرغوبیت کالا بیندیشد به نوع بسته بندی و ظاهر فریبنده آن توجه دارد بنابراین ، باید به مقصد کالای صادراتی توجه شود و با در نظر داشتن بینش آنان به نوع بسته بندی ، رنگ ، مواد اولیه مصرفی ، نوع تصاویر و حتی طرز معرفی کالا توجهی ویژه کرد واضح است بسته بندی مربوطه در کنار این که باید مطابق نیاز خریدار باشد، لازم است وظیفه اصلی خود را که حفاظت از محصول و سالم رسانیدن آن به بازارهای مصرف است نیز در نظر داشته باشد در صورت توجه کامل به تمامی خصوصیات بسته بندی است که می تواند: الف( به عنوان اهرم حمایتی موثر در کنار قیمت مورد توجه و استفاده قرار گیرد ب( ارزش افزوده بیشتری را در مراحل قبل از صدور ایجاد کند ج( در بازار پررقابت خشکبار محصول را بشناساند زیرا خشکباری که به صورت فله صادر می شود، برای مصرف کننده نهایی بی هویت است چ( انعطاف بیشتری در عرصه رقابت بین المللی برای حضور کالا ایجاد کند حساسیت موضوع هنگامی بیشتر می شود که محصولاتی همانند خشکبار را مدنظر داشته باشیم خشکبار )مخصوصا پسته ( به سبب این که در ردیف کالاهای تفننی و لوکس قرار می گیرد به توجهی خاص نیازمند است . بسته بندی چنین کالاهایی نیاز به دانستن دانش روز، شناخت تمدنها و فرهنگ ها و به کاربردن آنها در کار بسته بندی دارد تا از این طریق بتوان مصرف کننده را به خرید کالای مورد نظر تحریک و به مصرف آن همواره ترغیب کرد.بسته بندی ، بخشی از فرآیند بازاررسانی خشکبار است که در ایران متاسفانه ، از نقطه نظر خرده فروشی به آن توجه کافی نشده و پیشرفت چندانی نیز نیافته است در عمل نحوه بسته بندی حمل بعضا مورد انتقاد واردکنندگان خارجی قرار گرفته است درباره بسته بندی های فروش نیز

اقداماتی که صورت گرفته بسیار پراکنده و محدود بوده است.به کارگیری شیوه های حمایتی که بسته بندی یکی از آنهاست ، باعث می شود حساسیت تقاضا نسبت به قیمت کاهش یابد و بدین وسیله قیمت بالای کالا در پوشش بسته بندی مناسب )که البته مطابق با خواست و نیاز مصرف کننده باشد( کاهش یابد ازجمله مسائلی که در ارتباط با بسته بندی های حمل خشکبار صادراتی ایران در حال حاضر محسوس است ، کیفیت نامرغوب مواد اولیه بسته بندی و ضعف در طراحی بسته بندی است این عوامل باعث شده است با وجود کارخانه های مدرن و مجهز بسته بندی در کشور، امکانات بسته بندی مطلوب در اختیار صادرات خشکبار قرار نگیرد و حجم عمده خشکبار صادراتی ایران با جعبه های مقوایی که عمدتا در مقابل فشار و رطوبت مقاومت لازم را ندارند انجام گیرد اقلام مختلف خشکبار به استثنای پسته ، در بازار جهانی از سطح مناسبی برخوردار است به عبارت دیگر، از نقطه نظر آشنایی

اجمالی با بازارهای مصرف کشمش ، خرما، بادام و برگه به طور کلی مساله ای وجود ندارد. بدین جهت در ارتباط با این کالاها، کوشش فروشندگان عمدتا حول محورهای انتقال موارد استفاده جدید به مصرف کننده ، تنوع بخشیدن به نحوه عرضه محصول شامل تنوع در بسته بندی و شبکه فروش و بالاخره کوشش برای در اختیار گرفتن سهم بیشتری از بازارهای صادراتی دور می زند، اما درباره پسته موضوع متفاوت است .این محصول که میزان شناخت آن رادر بازارهای خارجی تا چند سال اخیر، می توان با حجم صادر شده از سوی ایران مرتبط دانست ، جدیدترین و ناشناخته ترین محصول خانواده خشکبار در بازار جهانی است بدین لحاظ در تبلیغات پسته معمولا سعی می شود با تمرکز بر ارائه تصاویری روشن از محصول ، از ابزار تبلیغ در بالابردن سطح آگاهی و شناخت مردم نسبت به آن نیز بهره گیری شود.

جریان صادرات خشکبار ایران ، از سازماندهی و برنامه ریزی حساب شده تبلیغاتی در کنار خود بی بهره است فعالیت هایی که تاکنون نیز در این زمینه انجام گرفته است ، به دلایل مختلف ازجمله پراکندگی و نبود انضباط لازم ، تاثیر قابل توجهی ندارد در این میان آنچه به نظارتی دقیق مسوولانه نیاز دارد، توجه و حفظ شعائر شرع مقدس در هر برنامه تبلیغاتی است که در خارج از کشور انعکاس می یابد عدم حضور تبلیغاتی یک کشور صادرکننده را در بازار جهانی ، خشکبار نمی توان به خودی خود نقطه ضعف مهمی به حساب آورد امید است با توجه به نکات یاد شده که تنها بخش کوچکی از انبوه مشکلات صادرات خشکبار ایران است شاهد شکوفایی مجدد صنعت خشکبار جهان و استحکام هر چه بیشتر موقعیت ممتاز ایران در بازارهای جهانی باشیم.