آموزش اسنوکر (1)

فصل يک - تجهيزات

ميز استاندارد :ابعاد – سطح بازي ميز از لبه باندهاي آن بايد 1778×3569 ميليمتر باشد که حداکثر بميزان 13+ و 13- ميليمتر مي تواند قابل تغيير باشد.

ارتفاع ميز :ارتفاع ميز از کف تا روي باند حداقل 851 ميليمتر و حداکثر 876 ميليمتر باشد. و گشادي دهنه پاکت ها براساس الگوي فدراسيون حرفه هاي جهاني خواهد بود.

خط بالک ( Baulk ) :خط مستقيم که به موازات باند پايين و به فاصله 737 ميليمتر از آن ترسيم شود خط Baulk ناميده مي شود

منطقه D :نيم دايره اي که مرکز آن مرکز خط Baulk و شعاع آن 292 ميلي متر مي باشد.

نقاط توپهاي رنگي :چهار نقطه روي خط مرکزي ميز به شرح زير و جود دارند.

1- نقطه توپ سياه که به فاصله 324 ميليمتر از باند بالاتر قرار دارد.

2- نقطه مرکزي يا نقطه توپ آبي که دقيقاً در مرکز ميز بين باند بالا و پايين مي باشد.

3- نقطه پيراميد يا نقطه توپ صورتي که دقيقاً وسط نقطه توپ آبي و باند بالا مي باشد.

4- نقطه توپ قهوه اي که دقيقاً مرکز خط Baulk و منطقه D بوده و توپ زرد در گوشه سمت راست و توپ سبز  در گوشه سمت چپ منطقه D قرار دارند.

توپ ها :

توپ ها از يک شکل تصويب شده به قطر 5/52 ميليمتر که با 05/0 ميليمتر قابل تغيير است مي باشند. و :

1- وزن آنها کاملاً مساوي که در يک سري کامل حداکث 3 گرم اختلاف قابل اغماض است.

2- يک توپ با سري کامل توپ ها مي تواند با توافق بازيکنان يا تصميم داور تعويض گردد.

امتياز رنگ توپها :        ( قرمز 1- امتياز)    (زرد 2- امتياز)   (سبز 3- امتياز) ( قهوه اي 4- امتياز)

                               (آبي 5- امتياز)   ( صورتي 6- امتياز)    ( مشکي 7- امتياز)

چوب : چوب بازي نبايد کمتر از 914 ميليمتر باشد و شکل و فرمي غير از آنکه به طور عموم پذيرفته شده نداشته باشد. و حداكثري براي آن مشخص نشده است ولي در هر صورت شكل متعارف داشته باشد.

لوازم کمکي : رست و چوب بلند و غيره به عنوان لوازم کمکي در شرايط سخت مورد استفاده قرار مي گيرد که اين نوع لوازم به طور نرمال در اطراف ميز موجود بوده تا توسط بازيکنان يا داور ارائه مي گردد و البته اين نوع لوازم بايد مورد تصويب و تاييد فدراسيون بيليارد و اسنوکر حرفه اي جهان (WPBSA ) باشد.

فصل دوم- تعاريف

فريم - Frame : يک فريم عبارتند از مدت زمانيکه اولين ضربه براي پخش کردن توپ ها زده مي شود تا :

1- يک بازيکن در نوبت خود بازي را واگذار نمايد.

2- يا فقط زمانيکه توپ س������اه روي ميز ���ست ضربه زننده به دليل داشتن امتياز بيشتر از (1+7 ) فريم را مي برد .

3- يا فقط زمانيکه توپ سياه روي ميز است با افتادن توپ سياه در پاکت يا ارتکاب هر خطا فريم پايان مي يابد.

تذکر: بازيکن ضربه زننده اگر بخواهد مي تواند براي بالا بردن برگ خودش به بازي ادامه دهد ولي نتيجه تغيير نمي کند.

يک بازي : يک بازي از تعدا فريم هاي مقرر شده تشکيل مي گردد.

مسابقه : تعداد فريم هاي مقرر شده تشکيل مي گردد.

توپ ها :

1- توپ سفيد که کيوبال (Cue ball ) ناميده مي شود.

2- 15 توپ قرمز و 6 توپ رنگي که به عنوان توپ هاي هدف (Object ball) مي باشد.

ضربه زننده : ضربه زننده کسي است که در حال بازي است تا زمانيکه داور پايان نوبت او را اعلام نمايد.

ضربه :

1- زمانيکه ضربه زننده با نوک چوب به توپ سفيد (Cue ball ) ميزند ضربه ايجاد مي شود.

2- ضربه زماني درست است که هيچ تخطي از قانون صورت نگيرد.

3- تا زمانيکه کليه توپ ها ي روي ميز به صورت ساکن و بيحرکت قرار نداشته باشند ضربه کامل نيست .

4- ضربه مي تواند به طور مستقيم و يا غير مستقيم به شکل ذيل انجام شود.

الف- اگر توپ سفيد بدون تماس با باند به توپ هدف برخورد نمايد ضربه مستقيم خواهد بود.

ب- اگر توپ سفيد قبل از برخورد با توپ هدف با يک يا چند باند تماس پيدا کند ضربه غير مستقيم انجام شده است.

انداختن توپ در پاکت ( POT) :

زمانيکه توپي قانوني و بدون ارتکاب خطا وارد پاکت شود عمل POT صورت گرفته است .

Break: تعداد توپهايي که يک بازيکن در يک نوبت از بازي POT کرده و امتياز کسب مي کند Break مي نامند.

توپ در دست ( Ball in hand )

1- توپ سفيد يا (کيوبال) زماني در دست است که :

الف – قبل از شروع فريم باشد.

ب – يا توپ سفيد داخل پاکت بيفتد.

پ – يا توپ سفيد خارج ميز پرتاب شود.

ت – در زماني كه در آخر بازي به روي توپ مشكي مساوي مي شود در آن زمان مي بايست توپ 7 سر جايش و كيوبال             بال اين هند شوددر منطقه D.

2- توپ سفيد در دست خواهد بود تا :

الف – به طور قانوني بازي انجام شود.

ب- يا خطايي توسط بازيکن ضربه زننده صورت گيرد.

توپ در جريان بازي – Ball in play

1- تا زمانيکه توپ سفيد در دست نباشد در جريان بازي است.

2- توپ هاي قرمز از شروع فريم تا افتادن در پاکت و يا پرتاب شدن به بيرون ميز در جريان بازي هستند.

3- توپ هاي رنگي پس از دوباره قرار گرفتن در روي ميز و يا بعد از افتادن در پاکت خارج از نوبتشان به عنوان جايزه يا پرتاب شدن به بيرون ميز در جريان بازي قرار مي گيرند.

توپ انتخابي :

1- توپ هدفي که براي بازيکن ضربه زدن به داور اعلام مي کند و متعهد مي شود که اولين ضربه را به آن بزند توپ انتخابي Ball ON آن بازيکن مي باشد.

2- در صورت درخواست داور ضربه زننده بايد توپ هدف خود را اعلام نمايد.

توپ آزاد Free ball : توپ آزاد توپي است که يک بازيکن مي تواند پس از اسنوکرد شدن با خطاي بازيکن مقابل در صورت نديدن دو طرف توپ هدف انتخاب نمايد.

توپ به بيرو ن پرتاب شده :چنانچه توپ در سطح بازي نبوده و يا داخل پاکت نيافتاده باشد، پس به بيرون ميز پرتاب شده است.

توپهايي که بر روي لبه ميز (يا باندها ) قرار مي گيرد اگر خود بخود به روي ميز برنگردد به منزله خروج توپ از ميز               مي باشد.

اسنوکرد شدن ( ماسک شدن ) : زمانيکه مسير مستقيم توپ سفيد ( کيوبال) براي ضربه زدن به قسمتي يا تمام قسمت همه توپ هاي در نوبت توسط توپ يا توپ هاي خارج از نوبت مانع ايجاد شود آن کيوبال اسنوکرد شده است پس اگر بتوان مستقيماً به انتهاي لبه هاي کناري يک يا چند توپ در نوبت ضربه زد آن کيوبال اسنوکر (ماسک) نيست.

1- در صورت کيوبال در دست ، اگر از هر نقطه منطقه D براي ضربه زدن به توپ در نوبت طبق شرايط فوق مانع وجود داشته باشد کيوبال اسنوکرد شده است.

2- اگر توپ در نوبت توسط بيشتر از يک توپ خارج از نوبت اسنوکر شود :

الف- آن توپ با نزديکترين توپ خارج از نوبت به کيوبال اسنوکر شده است .

ب- اگر آن توپ با بيشتر از يک توپ خارج از نوبت با فاصله يکسان از کيوبال اسنوکر شده باشد کليه آن توپها ي خارج         از نوبت تاثير گذار در اسنوکرد شدن هستند.

3- اگر مسير کيوبال با چندين توپ قرمز توسط چندين توپ خارج از نوبت مسدود شده باشد توپ تاثير گذار در اسنوکرد شدن وجود ندارد.

4- کيوبال توسط باند نمي تواند اسنوکر شود و اگر مسير کيو بال توسط انحناي باند مسدود شد و انحناي باند به کيوبال نزديکتر از هر توپ خارج از نوبت باشد آن کيوبال اسنوکرد نشده است . و داور نمي تواند اعلام Free ball نمايد و بازيکن که با خطاي حريف در وضعيت قرار گرفته که لبه باند مانع از زدن توپ در نوبت او بشود نمي تواند از Free ball استفاده نمايد و فقط مي تواند از بازيكن خاطي بخواهد خودش ضربه بزند يا اينكه خودش به توپ در نوبت ضربه بزند.

5- زماني كه Free ball به جاي قرمز است اگر توپ فري بال با هر قرمزي داخل پاكت شود امتياز توپها با هم جمع مي شود ولي زماني كه فري بال براي توپهاي رنگي مي باشد و اگر توپ فري بال با توپ نوبت هم زمان پاكت شوند فقط امتياز توپ در نوبت محاسبه مي شود.

تذكر1 : اگر بازيكني توپ فري بالي را انتخاب مي كند بايد حتماً ضربه اولش به آن توپ برخورد نمايد در غير اين صورت خطا محسوب و جريمه مي شود به اندازه توپ در نوبت.

تذكر2 : چنانچه بعد از خطا قرمزها به هم چسبيده باشند قانون مي بايست دو سمت توپ در نوبت ديده شود صدق نمي كند در اين حالت به منزله ديدن هر دو سمت توپ تلقي مي شود.

ضربه هول : اگر نوک چوب موقع ضربه زدن در روي کيوبال باقي بماند آن ضربه هول محسوب مي شود که :

1- پس از اينکه کيوبال به سمت جلو حرکت کرده است.

2- مگر اينکه فاصله کيوبال و توپ در نوبت بسيار کم بوده و ضربه به آخرين قطعه لبه توپ در نوبت برخورد نمايد که با تشخيص داور اين ضربه افه رو يا Follow Shat بوده و ضربه هول نمي باشد.

نقطه اشغال شده : اگر توپي پس از پاکت شدن بدون تماس با توپ ديگر نمي توان در جاي خودش قرار دهيد آن نقطه اشغال شده ناميده مي شود و مي بايست جاي بالاترين نقطه اي كه خاليست قرار گيرد.

ضربه پرشي : زمانيکه کيوبال از روي هر قسمت از هر توپ هدف عبور نمايد( اعم از اينکه در موقع عبور با آن توپ تماس پيدا بکند يا نه) ضربه پرشي محسوب گرديده خطا مي باشد( مگر ) :

1- ابتدا کيوبال با يک توپ هدف برخورد نموده و سپس از روي توپ ديگر پرش کند.

2- کيوبال ابتدا پرش کرده و سپس از برخورد با ميز به توپ هدف برخورد نمايد.

3- اگر کيوبال بعد از برخورد قانوني به توپ هدف با باند و يا توپ ديگر برخورد کرده و سپس از روي توپ پرش نمايد.

عدم برخورد کيوبال با هدف – miss : وقتي کيوبال ابتدا به توپ درنوبت برخورد ننمايد و داور متوجه شود زننده تلاش کافي براي ضربه زدن به توپ در نوبت نکرده است آن بازيکن مرتکب عمل miss  شده است.

فصل سوم – بازي

بازي اسنوکر مي تواند توسط دو نفر يا بيشتر به صورت يارگيري يا مستقل به شرح زير انجام گردد.

1- همه بازيکنان بايد بايک کيوبال (توپ سفيد) بازي کنند که هر بازي 15 قرمز و 6 توپ رنگي از 2 تا 7 دارد.

2- امتياز هر بازيکن در نوبت خود با در پاکت انداختن توپ هاي قرمز و رنگي محاسبه مي شود که پس از اتمام توپ هاي قرمز نوبت توپ هاي رنگي، به ترتيب از رنگ زرد تا مشکي خواهد بود.

3- امتياز هر بازيکن با اضافه شدن به امتيازات قبلي وضعيت او را مشخص خواهد کرد.

4- امتياز جريمه به امتيازات بازيکن حريف اضافه خواهد شد.

5- به عنوان يک تاکتيک بازيکن مي تواند کيوبال را با يك ضربه قانوني در پشت توپ خارج از نوبت نگه دارد که در چنين حالتي بازيکن حريف اسنوکرد (ماسک) مي شود که اين تاکتيک به جهت امتياز گيري و احتمال خطا توسط بازيکن حريف بسيار حايز اهميت مي باشد.

6- برنده يک فريم کسي است :

الف- امتياز بيشتر را کسب نمايد.

ب- آن فريم به نفع بازيکني واگذار گردد.

پ- آن فريم به دليل رفتار ناشايست و يا خطاي Foul and miss and miss sthit به حساب بازيکني گذاشته شود.

7- برنده مسابقه کسي است :

الف- تعداد فريم هاي مورد نياز را برده باشد.

ب- در صورت تساوي امتيازات بالاترين معدل امتيازي را کسب کند.

پ- يا آن بازي به دليل رفتار ناشايست به بازيکن حريف واگذار گردد.

شيوه بازي :

ترتيب بازي توسط قرعه و يا سکه که به وسيله داور انجام مي شود تعيين خواهد شد و لازم به ذكر است سكه نبايد به روي ميز انداخته شود.

1- اين ترتيب بازي بايد تا آخر فريم بدون تغيير باقي بماند. مگر اينکه بازيکني از حريف خود بخواهد که به دليل ارتکاب خطا، بازي مجدد انجام دهد.

2- هر بازيکن و يا يار او که ضربه اول را ميزند بايد به طور متناوب فريم هاي بعدي را شروع نمايند.

3- اولين بازيکن بازي را به شکل کيوبال در دست آغاز خواهد کرد و هر فريم زمانيکه کيوبال از منطقه D توسط نوک چوب ضربه بخورد شروع مي شود و اگر بازيکني در زمان جابجا کردن کيوبال در منطقه D با نوک چوب به آن ضربه بزند بازي شروع شده است.

4- تا زمانيکه توپ قرمز روي ميز است اولين ضربه بايد به توپ قرمز و يا فري بال که به جاي قرمز انتخاب شده ، زده شود.

الف- وقتي توپ قرمز و يا هر توپ رنگي به جاي قرمز در پاکت بيفتد آن بازيکن در ضربه بعدي توپ رنگي انتخابي خود را خواهد زد، که اگر در پاکت بيفتد امتياز محاسبه و توپ رنگي مجدداً در نقطه خود قرار مي گيرد.

ب- سپس ضربه زدن به يک توپ رنگي ادامه خواهد داشت تا زمانيکه توپ هاي قرمز در روي ميز باقي نماند و پس از در پاکت افتادن آخرين قرمز يک توپ رنگي (به عنوان جايزه) زده خواهد شد.

پ- سپس نوبت توپ هاي رنگي که به ترتيب ارزش آنهاست ، خواهد بود که وقتي توپ رنگي در نوبت خود بطور قانوني در پاکت بيافتد داخل پاکت باقي مي ماند.

5- بدون توجه به اينکه يک خطا ممکن است به نفع بازيکني باشد وقتي توپ هاي قرمز در پاکت بيفتد و يا به بيرون ميز پرتاب شود در داخل پاکت باقي مي ماند مگر اينکه به جهت تميز کردن توسط داور از روي ميز برداشته شود يا از لبه پاکت خود بخود در پاکت بيفتد يا در Foul and miss براي ضربه مجدد توسط بازيکن خاطي توپ هاي جابجا شده در جاي قبلي قرار گيرد و يا توپي توسط بازيکني غير از ضربه زننده از جاي خود تکان خورده باشد.

6- اگر بازيکني امتيازي نگيرد و يا مرتکب خطا شود نوبت او به پايان رسيده و بازيکن بعدي از جاييکه کيوبال در روي ميز قرار دارد و يا در صورت بيرون رفتن کيوبال ازميز و يا داخل پاکت افتاد باشد از نقطه D ، بازي را ادامه خواهد داد.

پايان فريم ، بازي يا مسابقه

1- زمانيکه فقط توپ سياه در روي ميز باقي مانده باشد با اولين امتياز و يا خطا فريم به پايان مير سد مگر هر دو شرايط مشروحه زير اتفاق بيفتد :

الف- نتيجه فريم پس از افتادن توپ سياه در پاکت و يا ارتکاب خطا مساوي باشد.

ب- براي محاسبه رقم شماره نهايي در پايان فريم آخر در مساوي فريمي.

2- وقتي که هر دو شرايط بالا وجود داشته باشد :

الف- توپ سياه در روي نقطه اصلي قرار مي گيرد.

ب- کيوبال به منطقه D برده مي شود.

پ- بازيکن ضربه زننده با قيد قرعه تعيين مي گردد.

ت- پس از آن با اولين امتياز يا خطا فريم به پايان مي رسد.

بازي با کيوبال در دست :

براي بازي با کيوبال در دست بازيکن بايد از منطقه D و يا از روي خط D به هر سمت که بخواهد به کيوبال ضربه بزند.

1- داور بايد متقاعد شود که کيوبال خارج از منطقه D نيست. در ضمن داور در صورت خروج کيوبال در منطقه D نبايد به بازيکن ضربه زننده هشدار بدهد و بايد صبر کند ضربه زده شود بعد اعلام خطا نمايد.

2- اگر در زمان جابجا کردن کيوبال در منطقه D نوک چوب با کيوبال برخورد نمايد و داور عقيده داشته باشد که ضربه زننده به قصد اينکار را نکرده ، هنوز بازي شروع نشده است.

ضربه همزمان با دو توپ :

بجز دو توپ قرمز و يا توپ آزاد و توپ در نوبت اگر دو توپ همزمان ضربه بخورند خطا محسوب مي شود.

قرار گرفتن توپ هاي رنگي در نقاط خود :کليه توپ هاي رنگي پس از افتادن در پاکت و يا پرتاب شدن به بيرون ميز قبل از ضربه بعدي بايد در روي ميز و در نقاط اصلي خود قرار گيرند مگر اينکه در نوبت خود و به طور قانوني در پاکت بيفتد.

1- يک بازيکن در قبال اشتباه داور به جهت درست قرار ندادن توپي در روي ميز هيچگونه مسئوليتي ندارد و اگر داور به غلط توپي را در نقطه ديگري قرار دهد تا قبل از ضربه بعدي مي تواند جابجا نمايد در غير اينصورت حق تغيير و تصحيح       آنرا ندارد تا اينکه دوباره آن توپ پاکت شده آن وقت به جاي اصلي برگردانده شود.

2- اگر توپ رنگي به طور قانوني و در نوبت خود در پاکت بيفتد و اشتباهاً روي نقطه خود قرار گيرد پس از متوجه شدن و بدون جريمه بايد آن توپ در پاکت قرار گرفته و اگر امتيازي از آن توپ گرفته شده باشد به قوت خود باقي است و سپس بايد به بازي ادامه داد.

3- چنانچه توپ و يا توپ هايي که به طور ناصحيح در روي نقاط اصلي خود قرار نگرفته ضربه زده شود آن ضربه قانوني بوده و توپ هايي که فراموش شده و اشتباها در روي ميز قرار نگرفتند در صورت متوجه شدن بايد در نقاط اصلي خود قرار گيرند و :

الف- در صورت فراموش شدن هيچ جريمه هاي در برنخواهد داشت.

ب- اما اگر قبل از قرار دادن توپ در نقطه خود توسط داور ، بازيکن به کيوبال ضربه بزند جريمه خواهد داشت.                   4- اگر جاي اصلي توپ رنگي که بايد در روي ميز قرار گيرد توسط توپ هاي ديگر اشغال شده باشد آن توپ در جاي خالي از بالاترين نقطه (جاي توپ) قرار مي گيرد.

5- اگر جاي اصلي بيشتر از يک توپ رنگي توسط توپ هاي ديگر اشغال شده که بايد در روي ميز قرار گيرند به ترتيب با ارزش ترين توپ در جاي خالي بالاترين توپ قرار مي گيرد مگر جاي خودش خالي باشد در اين صورت اول توپي که جايش خاليست قرار مي دهم بعد توپ بزرگتر را.

6- چنانچه کليه نقاط توپ هاي رنگي توسط توپ هاي ديگر اشتغال باشد، توپ رنگي بايد در نزديکترين جاي ممکنه           نسبت به نقطه اصلي، بين آن نقطه و نزديكترين قسمت باند بالا نسبت به آن نقطه قرار گيرد.

7- اگر مابين نقاط اصلي توپ هاي صورتي و يا مشکي و باند بالا جايي براي قرار دادن فقط توپ هاي صورتي و مشکي وجود نداشته باشد توپ هاي فوق الذکر در نزديکترين جاي ممکن نسبت به نقطه اصلي و در زير آن نقطه قرار مي گيرد.

8- در کليه شرايط توپ کاشته شده نبايد با توپ ديگر تماس داشته باشد.

9- توپ هاي رنگي بايد توسط دست در نقاط مشخص شده قرار گيرند.

توپهاي بهم چسبيده Touching ball

1- اگر کيوبال به توپ يا توپهايي که نوبت بازي آنها است بچسبد ، داور بايد اعلام کند(توپ هاي بهم چسبيده )   Touching ball و اينکه چه توپ و يا توپ هايي به کيو بال چسبيده را نشان دهد.

2- زمانيکه اعلام مي شود (توپ هاي بهم چسبيده) ضربه زننده بايد کيوبال را طوري از توپ چسبيده دور کند که آن توپ به هيچ عنوان تکان نخورد که در صورت تکان خوردن ضربه هل بوده و خطا مي باشد.

3- اگر کيوبال به توپي که نوبت بازي آن نيست بچسبد و يا نزديک آن باشد و از داور سوال شود که آيا اين توپ ها به هم چسبيده يا نه ، او جواب آري يا خير را خواهد داد و بازيکن بايد طوري به کيوبال ضربه بزند که آن توپ تکان نخورده و کيوبال در ضربه اول به توپ در نوبت برخورد نمايد.

4- چنانچه کيوبال هم به توپ در نوبت و هم توپ خارج از نوبت بچسبد داور فقط به توپ در نوبت اشاره خواهد كرد و اگر ضربه زننده از داور سوال كند كه آيا كيوبال به توپ خارج از نوبت هم چسبيده يا نه، او حق دارد جواب دهد.

5- اگر داور متقاعد شود که حرکت توپ چسبيده به کيوبال بدون دخالت ضربه زننده مي باشد نبايد اعلام خطا نمايد.   مثال : توپ در نوبت در لبه فرو رفتگي جاي توپي که معمولا روي ميزها ايجاد مي شود قرار دارد و بعد از جدا شدن کيو بال به درون آن فرو رفتگي حرکت مي کند و اين حرکت خطا محسوب نمي شود.

6- چنانچه توپي در زمان کنترل داور به کيو بال نچسبيده باشد و قبل از ضربه بازيکن به نظر برسد که بهم چسبيده است داور بايد آن توپها را به صورتيکه خودش قبول دارد جابجا نمايد.