علل ایجاد سنگ کلیه و درمان ان

انواع سنگ های کلیوی

بیشتر سنگ های کلیوی حاوی بیش از یک نوع کریستال هستند. دانستن نوع سنگ های کلیوی به تشخیص علت های ایجاد کننده ی سنگ کمک خواهد کرد و در تعیین راهکارهای کلیدی به منظور کاهش خطر تولید سنگ های بیشتر در آینده، مفید خواهد بود.

انواع سنگ های کلیوی عبارتند از:

* سنگ های کلسیمی : بیشتر سنگ های کلیوی از نوع سنگ های کلسیمی و معمولا در فرم اگزالات کلسیم هستند. برخی میوه هاوسبزی ها و نیزآجیل و کاکائوحاوی سطوح بالایی از اگزالات هستند.کبدنیز اگزالات تولید می کند. عوامل غذایی ، مقادیر بالای ویتامین D، عمل جراحی روده و دیگر نارسایی های متابولیکی، غلظت کلسیم و یا اگزالات را در ادرار افزایش می دهند. سنگ های کلسیمی در شکل فسفات کلسیمی نیز وجود دارند.

* سنگ های ناشی از عفونت : برخی سنگ ها در پاسخ به عفونت شکل می گیرند، مانند عفونت دستگاه ادراری. این نوع سنگ ها می توانند به سرعت ایجاد شده و بزرگ شوند.

* سنگ های اسیداوریکی: این نوع سنگ ها در افرادی که دچار دهیدراتاسیونیا از دست دهی آب بدن شده اند، ایجاد می گردند؛ مانند افراد استفاده کننده از رژیم های پر پروتئین و یا افراد مبتلا به نقرس. عوامل ژنتیکی و نارسایی های مرتبط با بافت های سازنده خون نیز در مستعد سازی فرد در ابتلا به سنگ های اسیداوریکی نقش دارند.

* سنگ های سیستین : این نوع سنگ ها درصد کمی را به خود اختصاص می دهند و در افراد دچار نوعی نارسایی کلیوی ارثی تشکیل می شوند. این نارسایی ارثی منجر به دفع مقادیر بالایی از برخی اسیدهای آمینه می شود (سیستینوریا).

* انواع دیگر:  برخی انواع نادر سنگ های کلیوی نیز می توانند ایجاد گردند.

برای مشاهده ی وب سایت دکتر فرشچی می توانید به آدرس اینترنتیwww.novindiet.comمراجعه نمایید.

دکتر حمیدرضا فرشچی - همکار تبیان

متخصص تغذیه - فوق تخصص دیابت و چاقی

تابناک: دکتر درستي، متخصص تغذيه، در خصوص نوشيدني ماء الشعير گفت: ماء الشعير يک نوع نوشابه شيرين شده و گاز دار است که فقط به جاي رنگ که در نوشابه هاي معمولي استفاده مي شود، ( شکرسوخته به صورت کارامل )  مخمرآب جو استفاده مي کنند.

وي با اشاره به اينکه ذائقه مردم ما به مخمر آب جو عادت نکرده است گفت: از آنجايي که اين ماده خيلي تلخ است به جاي آن،  مخمر آب جوي رقيق را  با شکر فراوان گاز دار مخلوط  کرده و اسم آن را ماءالشعير مي گذارند.

اين متخصص تغذيه در پاسخ به سوالي مبني بر اينکه بسياري از افراد از ماء الشعير براي درمان سنگ کليه استفاده مي کنند گفت: تنها نوشيدني براي از بين بردن سنگ کليه خوردن آب به ميزان فراوان است ، البته ما نمي گوييم که هيچ وقت ماء اشعير نخوريد بلکه به ميزان لازم از آن استفاده کنند.

به گفته وي، مخمر آب جو جداگانه در داروخانه ها فروخته مي شود و بسيار براي بدن مفيد است.
دکتر درستي تاکيد کرد:  ثابت شده است که خوردن نوشيدني هاي گاز دار همانند ماء الشعير بر چاقي بسيار تاثير مي گذارد.

کساني که به هر دليل دچار کمبود ويتامين‌هاي گروه B هستند و مي‌خواهند کمبود ويتامين بدن خود را جبران کنند، مي‌توانند از اين نوشيدني در برنامه غذايي خود استفاده کنند.

توجه داشته باشيد که مصرف بيش از حد و افراطي هر ماده مغذي از جمله ماءالشعير مي‌تواند عواقبي داشته باشد.

اگر اسيد فسفريک به کار رفته در اين نوشيدني که به صورت گازدار است، زياد باشد، مي‌تواند موجب پوکي استخوان شود.

در حال حاضر گروه‌هاي خاصي از جامعه که کمبود مصرف سبوس و يا کمبود ويتامين دارند، اگر از اين مايع مصرف کنند، بخشي از نياز به ويتامين خود را تامين کرده‌اند. اين نوشيدني به دليل کالري قابل‌ملاحظه اي که دارد، براي کساني مي‌خواهند وزنشان را کنترل کنند، بايد محدود شود و آب جايگزين آن گردد.

همچنين بايد يادآور شد، بخشي از گاز موجود در ماء الشعيربه دليل  فرآيند تخمير است، اما بخش عمده آن توسط کارخانه‌هاي توليد ماءالشعير به صورت صنعتي اضافه مي‌شود که عمده‌ترين آن CO2 است.

یک فوق تخصص نفرولوژی با بیان اینکه نوع سنگ کلیه نقش مهمی در انتخاب روش درمانی دارد، گفت: از تجویزمجموعه‌ای از داروها برای سنگ های کلسیمی، جوش شیرین در سنگ های اسید اوریکی و از جراحی به همراه مصرف آنتی بیوتیک در سنگ های با منشاءعفونی در درمان این بیماران استفاده می شود.

 دکتر ایرج نجفی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان این که سنگ کلیه یکی از بیماری‌های شایع در دنیا است اظهار داشت: شیوع این بیماری را نمی توان بر حسب سن و جنس مشخص کرد،اما در افراد چاق بیشتر دیده می شود. 

وی افزود: پزشکان در گذشته آب‌های سنگین را عامل سنگساز بودن کلیه ها می دانستند اما امروزه اعتقاد بر این است که در مناطق با آب و هوای گرم وخشک که در آن تعریق زیاد و ادرار غلیظ است افراد بیشتری به سنگ کلیه دچار می شوند. افراد این مناطق به دلیل نبود آب کافی و خشک بودن منطقه آب کمتری عادتا می نوشند.

رییس بخش نفرولوژی بیمارستان شریعتی اظهار داشت: کسانی که یکبار دچار سنگ کلیه شده اند بیشتر از بقیه افراد در معرض ابتلای دوباره به این بیماری هستند بنابر این رعایت و پیروی از رژیم های غذایی خاص در این افراد ضروری است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به این نکته که تشکیل سنگ‌های کلیه ۱۳ عامل مختلف دارد افزود: سنگ‌های کلیه در کل به چهار نوع سنگ‌های کلسیمی، اوریکی، عفونی و سنگ‌های سیستئینی تقسیم می شوند.

وی ادامه داد: شایع ترین نوع سنگ‌های کلیه، سنگ‌های کلسیمی است که حدود۷۰درصد سنگ‌های ایجاد شده را تشکیل می دهد. از علل تشکیل این نوع کلیه می توان به بالا بودن میزان کلسیم و اسید اوریک در ادرار اشاره کرد. هم چنین بعضی از بیماری های درونی از جمله پرکاری غده پاراتیروئید می تواند علل سنگساز شدن کلیه ها باشد.

دکتر نجفی تصریح کرد: اگر کلسیم ادرار زیاد باشد بیمار می تواند زیر نظر پزشک و با مصرف دارو از سنگ آوری دوباره کلیه جلو گیری کند. متاسفانه در بعضی از موارد با تشخیص نادرست نوع سنگ ،رزیم های غذایی نادرست به بیماران داده می شود. برای مثال برای پیشگیری از بروز سنگ کلیه بسیاری از بیماران از مصرف لبنیات صرف نظر می کنند، این افرادپس از چند سال دچار پوکی استخوان شدید می شوند، این امر درحالی اتفاق می افتد که حتی بیماران دارای سنگ‌های کلسیمی کلیه نیز مجاز به مصرف کلسیم معمولی موجود در مواد غذایی از جمله لبنیات هستند.

به گفته رییس بخش نفرولوژی بیمارستان شریعتی، بنابراین با توجه به تشخیص نوع سنگ کلیه، درمان هم فرق می کند. به این منظور افراد مبتلا به سنگ‌های اسیداوریکی باید جوش شیرین مصرف کنند تا ادرار آنها قلیایی شود. در مبتلایان به سنگ‌های عفونی عمل جراحی تنها راه درمان است تا همه سنگ‌ها بر داشته شود، هم چنین این افراد پس از عمل باید تا مدتی آنتی بیوتیک مصرف کنند.

دکتر نجفی در خصوص درمان کلی و یک اقدام همگانی در خصوص پیشگیری از سنگ کلیه گفت:مردم در رژیم‌های غذایی خود باید از خوردن بیش از حد نمک و گوشت پرهیز کنند. همچنین از مایعات فراوان از جمله روزانه چند لیتر آب بنوشند.

این فوق تخصص نفرولوژی در خصوص جراحی سنگ‌های کلیه، اظهار کرد: سنگ‌هایی که در قسمت تحتانی کلیه هستند یا سنگ‌هایی که عرض کمتر از شش تا هفت میلیمتر دارند نیاز به عمل جراحی ندارند.در عوض سنگ‌هایی که در ناحیه لگنچه قرار دارند یا دارای عرضی در حدود شش میلیمتر تا دو سانتی متر هستند، از روش سنگ شکن استفاده می شود.

دکتر نجفی درپایان خاطر نشان کرد: امروزه عمل باز برای سنگ‌های کلیه منسوخ شده است و لاپاراسکوپی و سنگ شکن کردن از طریق پوست تنها راه های جراحی سنگ‌های کلیه است.

ایسنا

salamatestan.com