معادن باریت ایران
معدن باريت چنارورده بهره برداري از معدن چنارورده در تاريخ 11/10/1377 آغاز و تا سال 1355 حدود 70 هزار تن استخراج شده است. از اين سال تا اواخر 1371 معدن تعطيل بوده و بنابر تقاضاي شركت باريت ايران در تاريخ 10/2/74 مجوز استخراج صادر گرديده است. اين معدن در استان مركزي، 35 كيلومتري شمال خاور ساوه و در بخش خرقان واقع است. اين منطقه از ديدگاه ساختاري در منتهي اليه حاشيه جنوبي زون البرز و مجاورت تدريجي آن با زون ايران مركزي قرار داشته، عمده رخنمونهاي سنگي آن را گدازه هاي آندزيتي توفهاي سازند كرج تشكيل مي دهد. سنگ درونگير تمركز معدني، بخشهاي توفي مي باشد. باريت با اشكال رگه اي و عدسي متقاطع در اين ناحيه معدني ديده مي شود. عمليات اكتشافي قبلي ذخيره اين كانسار 70 هزار تن تعيين گرديده بود ولي اكتشافات جديد حاكي از ذخيره قطعي و قابل استحصال حدود40 هزار تن دارد كه بر همين اساس مجوز ساليانه استخراج 8000 تن در نظر گرفته شده است. وزن مخصوص ماده معدني كمتراز 4 گرم بر سانتي متر مكعب است كه پس از سنگجوري به حدود 15/4 تا 17/4 خواهد رسيد. - معدن باريت كلاك كرج موافقت اصولي اكتشاف اين معدن در تاريخ 12/2/1367 و پروانه بهره برداري آن درتاريخ 12/7/1372 بنام شركت صنعتي و معدني باريت كاوش صادر گرديد. اين ذخيره در شمال كرج و شمال باختر آبادي كلاك، در' 07، º51 طول شرقي و' 47،º 35 عرض شمالي قرار دارد. از ديدگاه ساختاري اين محدوده در زون البرز جنوبي قرار دارد و رخنمونهاي سنگي آن را بخشهاي شيلي و توفي ميانه هاي سازند كرج (ائوسن) و احتمالاً زير بخش كندر تشكيل مي دهد كه شامل شيل، گدازه هاي داسيتي و سنگهاي آذر آواري است. توفهاي اسيدي اغلب دگرساني كائولينيتي شدن را به همراه ژيپسي شدن و سنگهاي آتشفشاني آندزيتي به رنگ سبز تيره، اغلب دگرساني كلريتي شدن را متحمل شده اند. كاني باريت بصورت رگه هاي هم راستا و هم شيب با لايه بندي و امتداد تقريباً خاوري-باختري در سنگهاي توفي تمركز يافته است. ضخامتهاي متغير از چند سانتي متر تا حدود 1 متر و با خلوص 5/90 –85 درصد ووزن مخصوص 25/4-13/4 گرم بر سانتي متر مكعب در منطقه وجود دارد. در اين رگه ها گالن و مالاكيت (بصورت آغشتگي) باريت را همراهي مي نمايند. رگه اصلي حدود 80 متر طول، 28 متر عمق و بطور متوسط حدود 8/0 متر ضخامت دارد. ذخيره قطعي اين كانسار حدود 14 هزار تن برآورد شده است. استخراج هم بصورت روباز وهم زيرزميني امكان پذير مي باشد. - معدن باريت ايپك از تاريخ صدور اولين پروانه اكتشاف در تاريخ 21/3/1341 تا سال 1371 هيچگونه عمليات اكتشافي-استخراجي صورت نگرفته و از سال 1372 با ارائه طرح بهره برداري به شركت باريت ايران واگذار گرديده است. اين كانسار در 95 كيلومتري (فاصله هوايي) باختر تهران و 8/1 كيلومتري شمال روستاي ايپك قراردارد. مختصات آن" 45،' 17،º 50 طول شرقي و" 18،' 38،º 35 عرض شمالي مي باشد. اين منطقه در زون البرز و در بخشهاي جنوبي آن قرار داشته و رخساره هاي سنگ شناسي آن را گدازه هاي آتشفشاني از نوع آندزيت پيرو كسن دار، آذر-آواريهاي ائوسن، ريوليتهاي اليگو ميوسن آغازي و گاهي داسيت تشكيل مي دهد. شكل عمومي تمركز معدني باريت رگه اي بوده 94/96 درصد بوده و مي تواند در صنايع شيميايي بعنوان محافظ در راديوگرافي Ba Milk-Shake)) و درساخت رنگدانه هاي سفيد و گران و همچنين بعنوان يكي از اجزا سيمان عايق جهت جلوگيري از تشعشعات پرتو نگاري استفاده شود. ميزان ذخيره قطعي 21412 تن و حداقل استخراج ساليانه 2000 تن منظور شده است. عمليات استخراجي با روش انباره اي-ستون (Stopping- Shrinkage) و به شكل تونلي با سطح ذوزنقه اي و حدود 4 متر مربع تعيين گرديده و مواد استخراجي بوسيله فرغون و واگن دستي به بيرون حمل مي گردد. قيمت تمام شده استخراج هر تن ماده معدني باريت پس از بارگيري در سر معدن و در سال 1372 حدود 24472 ريال و قيمت فروش آن سي هزار ريال بوده است. - معدن باريت ليلستان بهره برداري از اين معدن در تاريخ 18/1/1354 به مدت 15 سال و حداقل ميزان استخراج سه ساله اول دو هزار تن در تاريخ 16/10/1352 بنام شركت كات صادر و با ذخيره گواهي شده 21600 تن به شركت سهامي خاص ماگوبار ايران واگذار شد. در آبان ماه 1372 شركت باريت فلات ايران درخواست بهره برداري از معدن را مطرح نمود و عليرغم موافقت اداره كل استان، تاكنون هيچگونه فعاليتي صورت نگرفته است. ضخامت قابل توجهي از سنگهاي توفي به رنگ سبز (سازند كرج-ائوسن) و به ويژه بخشهاي مياني اين سازند شامل گدازه هاي آتشفشاني از نوع آندزيتي و بازالتي قسمت اعظم رخنمونهاي سنگي منطقه را پوشش مي دهند. در محدوده كاني سازي شده اين توفهاي سبز با لايه بندي تدريجي مشخص و منظم و شيب حدود 30 درجه به سمت جنوب تظاهر مي يابند. كاني سازي باريت بصورت رگه اي و در امتداد شكستگيهاي تقريباً خاوري-باختري با شيب نزديك به قائم صورت گرفته و ضخامت اين رگه ها بين 5/1 تا 2 متر متغير مي باشد. روش استخراج زيرزميني و با حفر تونل به روش انباره اي- پلكاني معكوس و بالارونده است. مقدار ذخيره آن حدود 21600 تن اعلام گرديده است. - معدن باريت اهوارك (Ahwarak) طالقان موافقت نامه اصولي اين معدن در تاريخ 20/5/1370 و مجوز عمليات اكتشافي در تاريخ 23/11/70 از طرف اداره كل معادن و فلزات استان زنجان به نام آقاي قاسم زندي صادر گرديد. اين ذخيره در بخش خاوري شهرستان قزوين و در رشته كوههاي طالقان، در بخش طالقان سفلي (از تقسيمات معدني استان زنجان) قرار دارد. در محدوده اين كانسار قديمي ترين رخنمونها را نهشته هاي دوران سنوزوئيك تشكيل مي دهند كه شامل دو بخش بوده (پالئوژن در زير، نئوژن در بالا) و بيشترين گستره ها را به خود اختصاص مي دهند. حد زيرين پالئوژن در خارج از منطقه اكتشافي برروي سازندهاي قديمي از پرمين تا كرتاسه با يك ناپيوستگي شناخته مي شود. كاني سازي باريت بصورت رگه اي و موازي با طبقات آذر آواري سازند كرج (ائوسن) راستاي خاوري-باختري است. وزن مخصوص ذخيره نيز حدود 4 گرم بر سانتي متر مكعب منظور شده است. با توجه به طول حدود 100 متر، عرض متوسط حدود يك متر و عمق اكتشاف آن حدود 8 متر و ذخيره اين معدن حدود 32 هزار تن مي باشد. - معدن باريت تماشا اين ذخيره در منطقه رودهن از توابع جاجرود،'50º 51 طول شرقي و' 39 º 35 عرض شمالي قرار دارد. قديمي ترين رخنمونهاي سنگي منطقه را نهشته هاي شيلي- ماسه سنگي سازند شمشك (ژوراسيك زيرين) در خاور محدوده، شيل و ماسه سنگ و كنگلومراي كرتاسه (سنونين- كامپانين) و طبقات آهكي سازند زيارت (پالئوسن) در خاور محدوده تشكيل مي دهند. بخشهايي از سازند كرج شامل توف، داسيت، سنگهاي آذر آواري و گدازه هاي ائوسن در نواحي شمالي منطقه در همبري با نهشته هاي كنگلومرايي و آهك سازند فجن ديده ميشوند. ماده معدني باريت درسنگهاي آهك سازند زيارت (پالئوسن) و به شكل رگه اي تمركز يافته است. ميزان ذخيره اين كانسار حدود 12600 تن برآورد شده و بر همين اساس ميزان استخراج ساليانه آن 2000 تن تعيين گرديده است. مناسبترين روش استخراج، روباز و بصورت حفر ترانشه بوده و مواد معدني بايستي پس از سنگ جوري جهت پر عيار سازي حمل شوند. معادن باريت ساير نقاط ايران - معدن باريت تپه سرخ بيجگان پروانه بهره برداري اين معدن در تاريخ 13/10/1356 بنام اقاي محمود فلاح صادر گرديد و بعدها انجام عمليات اكتشافي- استخراجي آن به شركت باريت دره كاشان واگذار شد و در حال حاضر فوق فعال است. جايگاه اين معدن 21 كيلومتري شمال خاور شهرستان دليجان در '46،º50 طول شرقي '06،º36 عرض شمالي و پنج كيلومتري شمال باختر روستاي بيجگان بوده است. جايگاه ساختاري اين منطقه حاشيه شمالي زون اروميه- دختر است كه از فعال ترين كمربندهاي آتش فشاني محسوب شده و قدمت سنگهاي ماگمايي رخنمون يافته در منطقه بيجگان به اليگوسن ميرسد. قديمي ترين برونزدهاي رسوبي منطقه را نهشته هاي آهكي وآهكي دولوميتي كرتاسه زيرين تشكيل مي دهد و چينه هاي كربناتي نئوژن با ضخامت زياد ودگرشيبي بر روي آن قرار مي گيرد. علاوه بر عوامل ساختاري، حضور آبهاي جوي زير زميني و تغييرات شرايط آب و هوايي باعث انحلال كربناتيها و تخريب و فرسايش شديد نهشته هاي سطحي گشته وسنگهاي قديمي تر به اين صورت تظاهر يافته اند. ماده معدني باريت بصورت رگه اي و توده اي و در راستاي گسلهايي كه آهكهاي كرتاسه را تحت تاثير قرار داده اند، تمركز يافته و باندهايي از اكسيدآهن در داخل بخشهايي توده اي باريت ديده مي شود. گانگ باريت شامل رگه هاي سيليس، كلسيت و باندهاي اكسيد آهن بوده و پيگمانهاي رنگي نيزبصورت انتشاري تا پراكنده در آن ديده مي شود. عمليات اكتشافي اوليه ذخيره اين كانسار را حدود 70 هزار تن با وزن مخصوص 2/4 گرم بر سانتي متر مكعب تا عمق 30 متري مشخص نموده و با توجه به ريخت شناسي توده، روش استخراج بصورت روباز وپلكاني (با 3 پله 10 متري و شيب پايداري 1:2) تعيين گرديده و اجرا مي شود. - كانسار باريت قره قيطان موافقت اصولي اين كانسار به تاريخ 18/ 9/1369 و طرح اكتشاف آن توسط كارشناسان اداره كل خراسان و شركت باريت ايران ارائه و تصويب گرديد. اين كانسار در استان خراسان و در '45،º60 طول شرقي و36 عرض شمالي قراردارد. ب) زمين شناسي منطقه معدني در محدوده كاني سازي قره قيطان، رخنمونهاي زير ديده مي شود: 1- فرش سنگ (siltstone) و كوارتزيت هاي پركامبرين بالايي 2- سنگهاي فليشي و كلاستيكي ترياس 3- سازند كشف رود 4- نهشته هاي ابرفتي و زمينهاي زراعتي روند عمومي طبقات توسط دايكهاي بازالتي و دلريتي قطع مي شود. شكل تمركز ماده معدني باريت در اين منطقه بصورت رگه اي مي باشد. ميانگين 37/96-44/95 درصد باريت،18/1 تا38/2 درصد سيليس 83/0-61/0% آلومين (AL2O3) و وزن مخصوص 42/4-38/4 گرم بر سانتي متر مكعب نشان مي دهد. ذخيره مرئي اين كانسار حدود 3 هزار تن ذخيره دارد. معادن غيرفعال باريت در ايران: معادن غير فعال كانه به دو گروه راكد و متروكه تقسيم مي شود که معادن راكد آن دسته از معادني هستند كه به دليلي موقتاً فعاليت خود را متوقف كرده و در آينده نزديك دوباره به صورت معدن فعال كار خود را آغاز خواهند كرد. معادن متروكه كه به معادني گفته مي شود كه به طور كلي معدن تعطيل شده و دستگاهها و تجهيزات از محل معدن خارج شده و در آينده فعاليت نخواهند داشت. اكثر اين معادن به دليل عدم بازار فروش يا اتمام ذخيره و... به صورت متروكه در آمده اند. كانسارها و معادن غير فعال و كوچك - ذخيره باقر آباد اين ذخيره در 39 كيلومتري شمال خاور قم و در بخش گازران قرار دارد. پروانه اكتشاف اين معدن در تاريخ 2/8/1341 و پروانه بهره برداري آن در تاريخ 1 /7/1342 بنام آقاي علي صادقي صادر گرديد. ميزان استخراج ساليانه اين معدن در سه ساله اول 1000 تن تعيين شده بود ولي بر اثر تخلف برداشت، عمليات معدني در سال 1348 متوقف گشت. عمده رخنمونهاي رسوبي محدوده معدني را طبقات آذر آواري از جنس توف (معادل سازند كرج در البرز –ائوسن) تشكيل مي دهد كه توده هاي نسبتاً بزرگي از جنس ديوريت و گرانوديوريت در آنها نفوذ و باعث دگرگوني نسبتاً شديد از نوع مجاورتي شده است. ماده معدني به شكل رگه اي مي باشد. كانيهاي سيليس، اكسيدهاي آهن و مس (مالاكيت) و كريزوتيل باريت را همراهي مي كنند. وزن مخصوص ماده معدني 29/4-3/3 گرم بر سانتي متر مكعب تغيير نموده و ميزان ذخيره آن (موجود) كمتر از ده هزار تن مي باشد. - ذخيره دشت كوير-سياه كوه- بابا همت اين ذخيره در140 كيلومتري جنوب خاور تهران و 85-100 كيلومتري جنوب خاور ورامين قرار دارد. اين ذخيره در فاصله سالهاي 50-1340 فعال بوده و در حال حاضر متروكه است. شركت معادن سروزيت ايران فعاليتهاي اكتشافي- استخراجي چندي برروي اين ذخاير انجام داده است. ماده معدني باريت به شكل رگه اي در تراكيت-آندزيت سازندكرج (ائوسن) و با منشا احتمالي گرمابي در شكستگيها تمركز يافته است. - كانسار باريت شلمزار پروانه بهره برداري اين معدن در تاريخ 9/8/1349 صادرگرديد و سال 1350 به دلايل نامشخص تعطيل اعلام گشته است. بعدها درسال 1363، گواهينامه كشف به نام ابوطالب كوهدار صادر و در سال 1364، به خانم خانم بالا دارايي تفويض گرديد. بر اساس گواهينامه كشف ميزان ذخيره اين معدن حدود 75 هزار تن برآورد شده و ميزان استخراج ساليانه سه ساله اول آن1500 تن تعيين گرديده بود. اين معدن تا سال 1365 هيچگونه فعاليت معدني نداشته و پس از آن تعطيل اعلام گشته است. اين ذخيره در 56 كيلومتري كرج، 19 كيلومتري شمال باختر هشتگرد، در بخش اكراد و نزديك آبادي هيو واقع است. رخنمونهاي سنگي محدوده پروانه شامل آواريهاي آهكي، شيلي، مارني، ماسه سنگي آذر آواريهاي توفي به رنگهاي سبز، خاكستري و قرمز با بلورهاي ريز و درشت فلدسپي متعلق به سازند سبز كرج (ائوسن) در زون البرز جنوبي مي باشد. ماده معدني به شكل رگه اي است و علاوه بر باريت آثار كلسيت و سيليس (با مقدار قابل توجه) و بورونيت وكالكوزين (بصورت پراكنده مشاهده مي گردد. بنظر مي رسد ذخيره قابل استحصال اين معدن حدود 30 هزار تن مي باشد. - كانسار باريت طيخور اين ذخيره در46 كيلومتري خاور قزوين وسه كيلومتري جنوب باختر روستاي طيخور از توابع بخش آبيك واقع است. پيش از سال 1357 بهره برداري توسط آقاي نورالله شكيب انجام شده است. پروانه بهره برداري در تاريخ 20/5/1370 بنام آقاي قاسم زرندي صادر گرديده ولي تاكنون هيچگونه عملياتي صورت نگرفته است. حدود چند صد تن باريت در حوالي عمليات معدني بصورت دپو وجود دارد. آثار باريت بصورت رگه اي از شمال باختر تا شمال خاور روستاي طيخور و در راستاي شكستگيها تمركز يافته است. - كانسار سپيداك اين كانسار در90 كيلومتري شمال باختر تهران و 49 كيلومتري شمال باختر كرج قرار دارد. پروانه بهره برداري آن در تاريخ 11/11/1342 صادر و چندين سال مورد بهره برداري قرار گرفته است. در سال 1368 بدليل عدم ادامه عمليات استخراجي، پروانه مزبور باطل گرديد. زمين شناسي منطقه معدني باويژگيهاي عمومي زون البرز سازگار بوده و عمده رخنمونهاي سنگي منطقه را شيلها و ماسه سنگهاي سازند شمشك (ژوراسيك زيرين) تشكيل مي دهد. عملكردفازهاي كوهزايي متعدد پس از نهشته گذاري اين سازند، سبب گرديده چين خوردگي شديدي در آن بوجود آيد (فازهاي اوليه چرخه آلپي) و اين نهشته ها بوسيله آهكهاي ضخيم لايه اي پوشيده مي شود كه احتمالاً به زمان كرتاسه بالايي تعلق دارند. آذر آواريهاي سازند كرج جوانترين نهشته ها مي باشند و ماده معدني به شكل رگه اي-چينه كران (Strata Band) در اين طبقات توفي جايگزين گشته است. وزن مخصوص ماده معدني باريت حدود 25/4 گرم بر سانتي متر مكعب و ميزان ذخيره آن حدود 130 هزار تن برآورد شده است. - كانسار شيرين بلاغ اين كانسار در استان مركزي،46 كيلومتري جنوب قم و سه كيلومتري آبادي نيزار (محل تلاقي جاده هاي ساوه-اصفهان و قم-اصفهان) قرار دارد. پروانه بهره برداري آن در تاريخ 10/9/1349 به نام شركت زوار صادر گرديد. بهره برداري از اين معدن درسال 1351آغاز و در سال 1360 بدليل اتمام ذخيره پايان يافته است. اين كانسار از ديدگاه ساختاري در زون ايران مركزي قرار داشته و سنگهاي در بر گيرنده باريت را شيلها و ماسه سنگهاي توفي معادل سازند كرج (ائوسن) تشكيل مي دهد. ذخيره كانسار حدود 30 هزار تن، عيار ماده معدني پايين ووزن مخصوص آن حدود 9/3 گرم بر سانتي متر مكعب بوده و به شكل رگه اي تمركز يافته است. كلسيت و سيليس ماده معدني را همراهي مي نمايند. بنظر مي رسد منشا اين كانسار گرمابي باشد. - كانسار گرماب اين كانسار در 52 كيلومتري جنوب خاور سمنان قراردارد. پروانه بهره برداري اين معدن در تاريخ 12/11/1346 صادر گرديد ولي بعلت پايين بودن درجه عيار و اتمام تقريبي ذخيره فعاليت معدني متوقف گشت. اين كانسار در زون البرز قرار داشته وعمده رخنمونهاي سنگي منطقه را نهشته هاي آهكي با بين لايه هاي گچي مربوط به دوران مزوزوئيك تشكيل مي دهد. راستاي اين طبقات خاوري-باختري بوده و ماده معدني به شكل رگه اي به همراه كلسيت و سيليس در داخل شكستگيهاي اين چينه ها با شيب حدود 60 درجه به سمت شمال و ضخامت 5/1-1 متر تمركز يافته است. وزن مخصوص متوسط ماده معدني 9/3 گرم بر سانتي متر مكعب ومنشا آن گرمابي است. حدود 92 هزار تن ماده معدني از اين معدن استخراج و حمل شده است. - كانسار بيدهند اين كانسار در 66 كيلومتري جنوب قم و در جوار روستاي بيدهند (از توابع شهرستان دليجان) واقع است. تاريخ كشف اين ذخيره سال 1344 بوده ولي پروانه بهره برداري آن در تاريخ 10/9/1364صادر گرديد و از سال 1368 به شركت باريت ايران واگذار شد. از ديدگاه ساختاري در زون ايران مركزي قرار داشته و عمده رخنمونهاي سنگي منطقه را توفهاي معادل سازند كرج تشكيل مي دهد و ماده معدني باريت نيز با اشكال رگه هاي متقاطع و عدسي در همين سنگها تمركز يافته است. از ميزان ذخيره اين كانسار اطلاعي در دست نيست ولي به هر حال كمتر از 50 هزار تن بوده و از معادن كوچك به شمار مي رود. - كانسار احمد آباد اين كانسار در استان مركزي، شهرستان ساوه (130كيلومتري شمال با خترساوه) بخش خرقان قرار دارد. گواهي كشف آن در تاريخ 17/2/1354به نام كاظم خاني صادر گرديد. از ديدگاه ساختاري اين كانسار در حد واسط زونهاي البرز و ايران مركزي قرار داشته و توفهاي سبز رنگ معادل سازند كرج كه جابجا توسط نفوذيهاي ازنوع ديوريت قطع مي گردد سنگ درونگير كانسار را تشكيل مي دهد. ماده معدني باريت با منشا احتمالي گرمابي به شكل رگه اي را با راستاي تقريبي خاوري-باختري و بصورت متقاطع در سنگهاي توفي تمركز يافته است. وزن مخصوص ماده معدني 2/4-4 گرم بر سانتي متر مكعب، عمق اكتشاف واستخراج شده حدود 30 متر، ذخيره احتمالي 288 هزار تن و ذخيره قطعي آن 54 هزار تن برآورد شده است. - كانسار آغذي گن- آمره اين كانسار در استان مركزي و شهرستان ساوه قرار دارد. پروانه بهره برداري آن در تاريخ 16/4/1345 صادر و پس از بهره برداري، در سال 1347ذخيره به اتمام رسيده است.