مراحل ساخت آجر

1. کندن و استخراج مواد خام
2. آماده سازي مواد اوليه
3. قالب گيري
4. خشک کردن
5. پخت آجر

کندن و استخراج مواد خام
ماده اوليه آجر را عمدتا خاک رس تشکيل مي دهد همانگونه که مي دانيد , انواع مختلفي ازخاک رس وجود دارد , ولي بيشتر ازخاک رس آبرفتي براي تهيه استفاده مي شود .
در مناطق مختلفي از ايران منابع مطلوب از مواد اوليه وجود دارد که کارگاه هاي توليد آجر چه به صورت سنتي يا مدرن در کنار اين معادن احداث مي گردد. البته برخي از کارگاه هاي توليدي معدن مواد اوليه ندارند و مواد اوليه ي مورد نياز خودرا از ساير معادن خريداري مي کنند و در محل کارگاه دپو مي کنند.
در زير مواد مورد نياز براي توليد آجر آورده شده است:

خاک رس آبرفتي :
همانطوري که از نامش پيداست در نزديکي سطح زمين يافت مي شود و بيشتر آجر هاي رسي باکمک آن توليد مي شوند . ميزان خاک رس در گل آجر بسيار اهميت دارد . خاک رس زياد گل آجر را توپر مي کند ولي موجب ترک خوردن خشت در هنگام خشک شدن مي شود .

ماسه :
که از تاثير عمل فرسايش هوازدگي بر سنگ هاي سيليسي حاصل مي شود درحقيقت استخوان بندي آجر مي باشد . در صورت افزايش مقدارآن آجر ترد وپوک مي شود وضمنا دانه هاي درشت ماسه درگل آجر درهنگام پختن منبسط وموجب ايجاد ترک هاي ريز درآجر ميشوند .

آهک :
درخاک رس و گل آهک وجود دارد , درصورتيکه به صورت دانه ريز , يکنواخت وهمگن باشد وموجب روشن شدن رنگ آجر مي شود وافزايش مقدارآن نقش گدازآوردارد.وجوددانه ها ي درشت آهک درگل آجر پس از پختن آهک زنده توليد ميکند . آهک زنده درهنگام استفاده از آجر ,‌آب ملات رابه خود مي کشد وتوليد هيدرواکسيد آهک يا آهک شکفته مي کند ,‌که بسته به خلوص سنگ آهک 25/1 تا 5/3 برابر حجم اوليه را به دست مي آوردو موجب ترکيدن آجر مي شود به اين پديده آلوئک آجر مي گويند .

ترکيبات سولفاتي :
به مقدار کم بي ضرر است و درصورت افزايش , توليديون اسيدي مي نمايند و به آجر و ملات آسيب مي رسانند .

ترکيبات آهن دار :
نقش گداز آور دارند و رنگ محصول را به قرمز نزديک مي کنند .

نباتات و ريشه گياهان :
ممکن است در گل آجر ريشه گياهان وجود داشته باشند که در حرارت کوره مي سوزاند وآجر پوک ميشودو پس از تهيه ماده اوليه آن را الک و خوب آسياب مي کنند تا نرم ويکنواخت شود .(معمولا باانتخاب منبع خوب براي خاک رس اين مشکل راتاحدي حل مي کنند )