ویژگی های الیاف پلی استر و اکریلیک به کار رفته در پتو

درانواع پتو ها از جمله پتو سربازی و پتو پشمی و انواع لباس ها، الیاف پلی استر بسیار کاربرد دارد، پلیمر پلی استر از پلیمریزاسیون اتیلن گلایکل و اسید ترفتالیک  با وجود کاتالیزور مناسب در درون یک راکتور تحت کنترل با فشار و دمای معین برای تولید الیاف نساجی ساخته می شود. پلیمر پلی استر به دست آمده از این روش را  در دستگاهی به شکل جامد در می آورند و به قطعاتی کوچک آن را تقسیم می کنند که به این قطعات کوچک چیپس می گویند.  به دلیل اینکه الیاف پلی استر به روش ذوب ریسی تولید می شوند، چیپس پلیمر را می شویند و سپس خشک می کنند تا رطوبت آن از بین برود و آماده ی ورود به دستگاه ذوب ریسی شود. پس از آنکه چیپس ها را در دستگاه ذوب ریسی ریختند و ذوب شدند، از فیلتر مخصوصی با فشار عبور می کنند و پلیمر ذوب شده به داخل دستگاه رشته ساز وارد می شود. رشته های فیلامنتی که از دستگاه رشته ساز خارج می شوند فوری سرد می شوند تا انجماد یابند و سپس فیلامنت ها را  روی بوبین می پیچند.

فیلامنت ها را به دلیل اینکه آرایش یافتگی مولکولی، نمره و قطر الیافشان به حد موردنظر برسد، حدود پنج تا هفت برابر طولشان تحت کشش قرار می دهند.

خواص الیاف پلی استر

الیاف پلی استر در زیر میکروسکوپ به شکل میله ای و صاف هستند و مقطع عرضی شان به شکل دایره ای هستند ولی در حالت کلی این الیاف با اشکال مختلف مقاطع عرضی قابلیت تولید شدن دارند و شکل مقطع عرضی بستگی به شکل سطح مقطع روزنه رشته ساز دارد.

جذب رطوبت در الیاف پلی استر حدود نیم درصد است و بسیار ناچیز است در حالی که جذب رطوبت در نایلون چهار و نیم درصد است و پلی استر در مقایسه با نایلون جذب رطوبت بسیار کمی دارد.

الیاف پلی استر در برابر نور خورشید پایداری بالایی دارند و مقاومت آنها در برابر نور خورشید وقتی به مدت طولانی در برابرش قرار گیرند به مقدار نا چیزی کاهش می یابد. به طور کلی استحکام و مقاومت الیاف پلی استر بسیار بالاست و نقطه ذوب الیاف پلی استر 250 درجه سانتی گراد است و استحکام این الیاف در برابر حرارت فوق العاده خوب است ولی اگر دمای این الیاف به 180 درجه سانتی گراد برسد مقاومت الیاف نصف خواهد شد، هم چنین جلا و درخشندگی ای الیاف فوق العاده عالی است و میتوان جلای الیاف پلی استر را هنگام تولید در کارخانه کنترل کرد و به صورت های مختلف مات، براق، نیمه مات تولید کرد.

از آنجایی که جذب رطوبت پلی استر بسیار نا چیز است، رسانای الکتریکی نمی باشد و در اثر مالش در آن الکتریسیته ساکن تولید می شود به همین علت در هنگام ریسندگی و مخلوط کردن با الیاف طبیعی به این الیاف آب و روغن می زنند تا شارژ الکتریسیته ساکن در این الیاف پایین بیاید.

در پتو و پارچه برای جلوگیری از چروک نشدن آن از الیاف پلی استر استفاده می شود زیرا یکی از خصوصیات بسیار خوب الیاف پلی استر چروک نشدن آن می باشد و خاصیت ارتجاعی بسیار خوبی دارد از این رو از الیاف پلی استر در مخلوط با پشم و پنبه برای تولید پارچه و پتو استفاده می شود و در تولید پتو پشمی نیز از مخلوط پشم و پلی استر استفاده ی زیادی می شود  زیرا همان طور که گفته شد جذب رطوبت پلی استر بسیار کم است و بعد از شست و شو سریعا رطوبت خود را از دست می دهد و قابل استفاده می باشد .

الیاف اکریلیک

در تولید پتو و نساجی، الیاف اکریلیک از پر مصرف ترین الیاف هستند و ماده ی اولیه ی آن اکریلونیتریل می باشد که اکریلونیتریل به روش های مختلفی تولید می شود که در ادامه متداول ترین روش تولید آن را توضیح می دهیم.

استفاده از گاز استیلن برای تولید اکریلونیتریل بسیار متداول است،  در روش های سنتی گاز استیلن از واکنش کاربید کلسیم و آب به دست می آید ولی در امروزه و طبق روش های جدید این گاز از تقطیر مواد نفتی ساخته می شود و سپس در واکنش با اسید سیانیدریک سبب تولید اکریلونیتریل می شود.

الیاف اکریلیک نزدیک ترین لیف مصنوعی به پشم می باشند زیرا با عملیات حرارتی و مکانیکی میتوان در این الیاف فروموج ایجاد کرد که به این ترتیب نخ اکریلیک تولید شده به صورت پفکی یا حجیم در می آید که چون این نخ ها حجیم و پفکی هستند میتوان از آنها برای تولید پتو و لباس های زمستانی استفاده کرد.

برای تولید کردن نخ های حجیم اکریلیک از مخلوط دو نوع از الیاف اکریلیک که از نظر خواص شبیه هم نیستند استفاده میشود و پس از مخلوط شدن الیاف، آنها ریسیده می شوند. الیافی که در این مخلوط استفاده می شود، یکی به صورت معمولی و دیگری غیر متقارن است که الیاف اکریلیک غیر متقارن برای اینکه یک سمت شان از نظر آرایش یافتگی مولکولی با سمت دیگر متفاوت شود از روی تیغه ای فلزی در هنگام تولید عبور می کنند و در اثر کشیده شدن بر روی تیغه، مولکول های این سمت منظم شده و همین باعث عدم تقارن در ساختار مولکولی می شود و در رفتار دو لیف تفاوت ایجاد می کند و اگر را در معرض بخار داغ یا آب جوش قرار دهند جمع شدگی دو بخش غیر متقارن لیف متفاوت می باشد و باعث فر خوردن و جمع شدن لیف غیر متقارن می شود که این عمل باعث جمع شدن الیاف معمولی داخل مخلوط نیز شده و نهایتا باعث پفکی شدن یا حجیم شدن نخ می شود.

در تولید انواع پتو به خصوص پتو های سیلک یا راشل از الیاف اکریلیک بسیار استفاده می شود؛ هم چنین الیاف اکریلیک در پرز فرش ماشینی کاربرد زیادی دارند. به طور کلی الیاف اکریلیک در انواع پوشاک،پتو، منسوجات صنعتی و خانگی کاربرد دارند. این الیاف در مخلوط با الیاف دیگر مانند پشم، ویسکوز و پنبه نیز استفاده می شوند. از مخلوط اکریلیک و پشم برای تولید انواع پتو ها، پارچه های پالتویی و خانگی استفاده می شود و برای تولید لباس ها با بافت حلقوی پودی، مخلوط پنبه و اکریلیک مورد استفاده قرار میگیرد و لباس های پلیسه دار از مخلوط اکریلیک و ویسکوز تهیه می شود.