اثر عوامل محیطی بر الیاف پشم

کارخانه پتو شکوفه پتو های پشمی را با استفاده از با کیفیت ترین و مرغوب ترین الیاف پشمی تولید می کند و این نوع پتو ها برای فصل زمستان بسیار مناسب اند؛ برای تولید پتو های پشمی از ترکیب پشم و پلی استر استفاده می شود بدین صورت که یک نوع از پتو های پشمی دارای 70 درصد پشم و 30 درصد پلی استر می باشند و نوع دیگر دارای 50 درصد پشم و 50 درصد پلی استر می باشد؛ عوامل محیطی رطوبت، نور و حرارت بر الیاف پشم تاثیر می گذارند در ادامه اثر عوامل محیطی بر روی الیاف پشم را مورد بررسی قرار می دهیم:

اثر نور بر الیاف پشم: اگر الیاف پشم در مقابل نور خورشید قرار گیرند به مرور شکننده می شوند،  تغییر رنگ می دهند و مقاومت شان کاهش می یابد بنابراین نور آفتاب اثر منفی بر الیاف پشم می گذارد و باعث می شود حساسیت آنها در مقابل مواد قلیایی بیشتر شود و تاثیر مخرب مواد قلیایی بر پشم افزایش یابد.

اثر حرارت بر الیاف پشم: حرارت به خصوص حرارت مرطوب (بخار داغ) بر روی الیاف پشم اثر بدی می گذارد و مقاومت پشم را کاهش می دهد اگر الیاف پشم را مدت زمانی در معرض حرارت 130 درجه ی سانتی گراد قرار دهند رنگ آن زرد می شود و به مرور زمان تجزیه می شود و اگر در درجه حرارت 300 سانتی گراد قرار گیرند تبدیل به ذغال می شوند و خاکستر باقی مانده از پشم بسیار شکننده و ترد است.

اثر رطوبت بر الیاف پشم: جذب رطوبت الیاف پشم بسیار زیاد است، اثرات جذب رطوبت بر الیاف پشم به صورت زیر است:

زیاد شدن افزایش طول تا حد پارگی: هر چه جذب رطوبت الیاف پشم بیشتر شود، افزایش طول تا حد پارگی آنها نیز بیشتر می شود یر خلاف مقاومت، افزایش طول تا حد پارگی پشم با جذب کردن رطوبت زیاد می شود.

کاهش مقاومت و استحکام الیاف پشم: هر چه جذب رطوبت الیاف پشم بیشتر شود، مقاومت آن در برابر نیروی کششی کاهش پیدا می کند به همین دلیل الیاف پشم مرطوب با نیروی کمتری نسبت به الیاف خشک پاره می شوند.

کاهش شارژ الکتریسیته ساکن: به منظور کاهش تولید الکتریسیته ساکن در الیاف پشم، در عملیات ریسندگی به الیاف پشم، رطوبت و روغن های شیمیایی می زنند زیرا جذب رطوبت باعث کاهش شارژ الکتریسیته ساکن در الیاف پشم می شود و به بدین ترتیب مشکلات ناشی از الکتریسیته ساکن تا حد قابل توجهی برطرف می شود.

اثر آب جوش بر الیاف پشم: اگر پشم مدت زمان طولانی در آب جوش و شرایط قلیایی قرار گیرد مقاومت و استحکام خود را به مقدار زیادی از دست می دهد زیرا آب جوش سبب کاهش مقاومت پشم می شود به همین دلیل هنگام شستن لباس ها و پتو های پشمی نباید دمای آب زیاد بالا باشد تا به آنها آسیبی وارد نشود.

اثر حرارت: جذب رطوبت در الیاف نساجی سبب تولید حرارت می شود و میزان این حرارت به میزان جذب رطوبت توسط این الیاف بستگی دارد و چون که جذب رطوبت الیاف پشم نسبت به سایر الیاف بیشتر است لذا حرارت ناشی از جذب رطوبت این الیاف نیز بیشتر است به همین دلیل استفاده از الیاف پشم در لباس های زمستانی و پتو های پشمی سبب ایجاد حرارت در آنها شده و بدن را به مدت طولانی در زمستان گرم نگه می دارد.

اثر مواد شیمیایی بر الیاف پشم

اثر مواد شیمیایی بر روی پشم با توجه به مواد تشکیل دهنده پشم و نوع پیوند های شیمیایی بین عناصر تشکیل دهنده این الیاف متفاوت است در ادامه اثر بعضی مواد شیمیایی بر روی پشم را مورد بررسی قرار می دهیم:

اثر مواد اکسید کننده بر الیاف پشم: هنگام شستن کالا ها و پتو های پشمی چنانچه از مواد سفید کننده استفاده می شود باید احتیاط لازم در نظر گرفته شود که پارچه یا پتوی پشمی آسیب نبیند زیرا الیاف پشم در مقابل مواد اکسید کننده بسیار حساس می باشند.

اثر اسید ها بر الیاف پشم: اسید ها به پیوند های مولکولی الیاف پشم آسیب می زنند و میزان آسیب رساندن به پشم بستگی به غلظت اسید، نوع اسید و درجه حرارت و مدت زمان اثر اسید دارد؛ اسید های معدنی رقیق آسیب زیادی به پشم نمی زنند و به همین دلیل از اسید های معدنی رقیق برای خارج کردن ناخالصی های گیاهی موجود در پشم استفاده می شود البته پس از انجام عملیات با اسید، پشم باید شسته شود تا اسید از داخل پشم خارج شود و اثر مخرب اسید بر روی پشم از بین برود.

اثر حلال های آلی بر الیاف پشمی: در خشکشویی ها برای شست و شوی بعضی از لباس ها و پتو ها از جنس پشم از آب استفاده نمی شود و به جای آب از حلال های آلی مثل پرکلرواتیلن برای حل کردن چربی روی لباس ها استفاده می شود، این گونه حلال های آلی که در خشکشویی ها استفاده می شود بر روی الیاف پشم اثری ندارد.

اثر قلیا ها بر الیاف پشم: اثر مواد قلیایی بر پشم به عواملی مانند غلظت ماده قلیایی و درجه حرارت بستگی دارد. کربنات سدیم یک ماده ی قلیایی است که برای شست و شوی پشم استفاده می شود در صورتی که مواد قلیایی قوی مانند هیدروکسید پتاسیم و هیدروکسید سدیم (سود سوز آور)، بسته به شرایط مختلف الیاف پشم را در خود حل می کنند. باید به این نکته توجه داشت که بعد از هر عملیات قلیایی، الیاف پشم بایستی به خوبی شسته شوند تا مواد قلیایی موجود در پشم خنثی شود.

اثر هالوژن ها بر الیاف پشم: کلر در دسته ی هالوژن ها قرار می گیرد و در میان عناصر هالوژن فقط کلر است که در عملیات شیمیایی پشم استفاده می شود که به عملیات تاثیر کلر بر روی پشم، کلرینه کردن پشم می گویند که این عملیات به وسیله محلول هیپوکلریت سدیم انجام می شود و باعث ایجاد تغییراتی در فلس های پشم می شود که مانع از نمدی شدن و جمع شدگی پشم می شود به همین دلیل هنگام شست و شوی پارچه ها و پتو های پشمی، نمدی و یا دچار آبرفتگی نمی شوند هم چنین عملیات کلرینه کردن پشم باعث سهولت در رنگرزی الیاف پشم نیز می شود.