کاربرد الیاف بازیافته پروتئینی و معدنی در نساجی و پتوی نسوز

ماده ی اولیه ی الیاف بازیافته پروتئینی انواع پروتئین ها هستند که از منابع گیاهی و یا حیوانی به دست می آیند. به دلیل اینکه پروتئین ها از اسید های آمینه تشکیل می شوند لذا می توانیم با پیوند مولکول های کوچک اسید های آمینه زنجیر های بلند آنها را برای تولید مولکول های پروتئین تولید نماییم.

الیاف کازئین از الیاف بازیافته از نوع پروتئینی هستند که از یک نوع پروتئین به نام کازئین به دست می آیند کازئین یک نوع پروتئین است که در شیر به مقدار زیادی وجود دارد.

خواص الیاف کازئین

مقاومت الیاف کازئین در حالت خشک 1 تا 1.2 گرم بر دنیر است و در حالت تر مقاومت آن نصف می شود.

رنگ این الیاف سفید است و نیمه مات هستند و به همین دلیل می توانند به راحتی با الیاف پشم مخلوط شوند.

سطح الیاف کازئین صاف است و نمای عرضی آن دایره ای با نقاطی در سطح مقطع می باشد.

از آنجایی که الیاف کازئین به صورت صنعتی تولید می شوند و الیافی بازیافته هستند، در طول ها و قطر های مختلف و دلخواه می توانند تولید شوند.

اثر آفتاب بر این الیاف شبیه به الیاف پشم می باشد ولی اگر این الیاف در حرارت قرار بگیرند نرم می شوند و اگر به مدت زیادی و در دمای 100 درجه ی سانتی گراد قرار گیرند کمی سخت و شکننده می شوند و رنگ آنها به زردی می گراید و اگر حرارت به 150 درجه ی سانتی گراد برسد الیاف کازئین استحکام خود را از دست می دهند.

الیاف کازئین در مقابل اسید ها و باز های قوی متورم می شوند و به مرور تجزیه می شوند مقاومت این الیاف در مقابل حلال های آلی نسبتا خوب است.

افزایش طول تا حد پارگی الیاف کازئین در حالت خشک 50 تا 60 درصد و در حالت تر 60 تا 70 درصد است.

جرم مخصوص این الیاف 1.3 گرم بر سانتی متر مکعب و جذب رطوبت آن در شرایط استاندارد حدود 14 درصد می باشد.

کاربرد الیاف کازئین

الیاف کازئین را می توان جایگزین الیاف پشم کرد و یا می توانند در مخلوط با پشم مورد استفاده قرار بگیرند زیرا خصوصیاتی شبیه به الیاف پشم دارند. از نخ های مخلوط پشم و کازئین برای بافت پارچه های کش باف استفاده می شود هم چنین از نخ های مخلوط الیاف کازئین با الیاف پنبه یا ویسکوزریون می توان برای بافت پارچه های لباس زیر استفاده کرد. مقاومت الیاف کازئین در مقابل خاک و مواد معدنی نسبت به الیاف پشم بیشتر است و این الیاف از نظر قیمت از الیاف پشم ارزان تر هستند. از الیاف کازئین برای بافت کلاه و پارچه های بسیار ظریف نیز استفاده می شود.

الیاف بازیافته ی معدنی

ماده ی اولیه ی الیاف بازیافته ی معدنی، مواد معدنی می باشد که در طبیعت یافت می شوند ولی به شکل لیفت نیستند و این الیاف در فرآیند های صنعتی تبدیل به لیف شده و مصارف نساجی و غیر نساجی دارند. از مهم ترین الیاف بازیافته ی معدنی انواع الیاف فلزی و الیاف شیشه هستند.

الیاف شیشه

در سال 1938 یک شرکت خارجی موفق به ذوب کردن شیشه و تهیه ی الیاف از شیشه شد و از آن زمان شرکت های زیادی از کشور های صنعتی دارای تولید و مصرف الیاف شیشه در صنایع نساجی و صنایع دیگر فعالیت دارند.

مصارف الیاف شیشه اغلب در پارچه ها و مصارف صنعتی و ویژه می باشد و از الیاف شیشه در لباس ها و پتو های ضدآتش و نسوز استفاده می شود و به دلایل فنی از الیاف شیشه برای تولید پوشاک معمولی استفاده نمی شود از دلایلی که باعث می شود از الیاف شیشه در تولید پارچه های لباس استفاده نشوند به شرح زیر می باشد:

الیاف شیشه جذب رطوبت ندارند و در نتیجه در تماس با بدن احساس سردی ایجاد می کنند.

الیاف شیشه مقاومت شان در برابر سایش کم است زیرا فیلامنت ها در اثر سایش خشن و زبر می شوند.

نفوذ سر های شکسته الیاف در پوست بدن سبب سوزش و خارش پوست می شود.

الیاف شیشه دارای افزایش طول بسیار کمی هستند و خاصیت کشسانی آنها پایین می باشد.

خصوصیات الیاف شیشه

از مهم ترین خصوصیات الیاف شیشه مقاومت و استحکام کششی آنها در مقابل حرارت و ضد آتش بودن و پایداری آنها در مقابل عوامل بیولوژیکی است. این الیاف خاصیت کشسانی ندارند و افزایش طول آنها بسیار ناچیز و حدود 2 درصد است که این افزایش طول برای مصارف نساجی بسیار کم می باشد. هر چه قدر قطر الیاف و فیلامنت های شیشه کمتر باشد خاصیت خمش آنها بیشتر است.

چگالی این الیاف نسبت به الیاف معمولی نساجی بسیار بالاست. از نظر حرارت، اگرچه نقطه ذوب الیاف شیشه بسیار بالاست ولی مقاومت این الیاف در درجه حرارت بالاتر از 315 درجه سانتی گراد بسیار کاهش می یابد.

الیاف فلزی

نخ ها یا الیاف فلزی در واقع اولین نخ های مصنوعی مورد استفاده در نساجی و تولید لباس می باشند، این الیاف یا نخ ها هزاران سال قبل از الیاف بازیافته مانند ویسکوزریون و الیاف شیمیایی تولید شده و مورد استفاده قرار می گرفته اند. در کشور هایی نظیر ایران از نخ های فلزی مثل نخ هایی از جنس طلا و نقره برای پارچه های گران قیمت استفاده می شده است. ولی امروزه به دلیل گرانی این نوع نخ ها از آنها به صورت تجاری برای بافت پارچه استفاده نمی شود و فقط برای تولید برخی پارچه ها که جنبه هنری دارند استفاده می شوند.

استفاده از نخ های فلزی در پوشاک به دلیل اینکه در معرض هوا و رطوبت اکسید می شوند و جلای خود را از دست می دهند و در اثر اصطکاک و سایش بریده و پاره می شوند و در سطح پوست خراش ایجاد می کنند تقریبا منسوخ شده است.

امروزه پارچه هایی از جنس فولاد تهیه می شوند که در لباس های ضد آتش برای حفاظت از کارگران کارخانه های ذوب فلز و فولاد کاربرد دارند. اما نخ های فلزی بیشتر برای پارچه های مورد استفاده در دکوراسیون و در بعضی موارد برای لباس های زنانه مانند کت و دامن و بالاپوش ها مورد استفاده قرار می گیرند.