پیشگیری از ورم پستان

جدای از موارد استثناء مثل سل و لپتوسپیروز، بقیه عوامل ایجاد کننده ورم پستان از طریق کانال سرپستانک وارد پستان می شوند. گاوها دارای چندین اهرم بسیار موثر برای کاهش ریسک ورود عفونت از طریق سرپستانک می باشند. حتی عفونت هایی که با وجود فاکتورهای دفاعی کانال سرپستانک وارد پستان می شوند، معمولا بوسیله سیستم های دفاعی داخل در پستان مغلوب می گردند.
 مکانیسم های دفاعی در برابر عوامل ایجاد کننده ورم پستان، شامل عوامل دفاعی سرپستانک و عوامل دفاعی خود پستان است.
عوامل دفاعی سرپستانک:

• پوست سالم پستان
• مکانیسم های بسته شدن کانال سرپستانک
• باکتریها به دلیل چسبیدن به بافت کراتینی داخل کانال سرپستانک، در شیردوشی بعدی شسته شده واز پستان خارج میشوند.

سیستمهای دفاعی سرپستانک:
سرپستانک دارای یک سری سلولهای پوششی است که سطح آن دارای سلولهای مرده ای است که از کراتین پر شده است. بنابراین به دلیل ایجاد یک محیط و شرایط ضد باکتری بر روی آن، در اثر تماس با باکتری، از رشد باکتری ها جلوگیری می شود. بعلاوه، اسیدهای چرب موجود بر روی پوست سرپستانک، خاصیت جلوگیری از رشد باکتری را دارند. ولی علی رغم این خواص جلوگیری از رشد باکتری ها، چون این اسیدهای چرب با شستشوی مرتب پستان بوسیله مواد پاک کننده، از روی پستان پاک می شوند، به همین دلیل در انتخاب موادی که برای ضد عفونی قبل از دوشش برای سرپستانکها استفاده میشود، بایستی دقت زیادی گردد.پوست سالم و طبیعی سرپستانک ممکن است دچار بریدگی، ترک، برش، کوفتگی، زگیل، ضایعات آبله و سایر مشکلات شود. بنابراین باکتری ها می توانند بر روی سطح پوست سرپستانک تکثیر شده و به صورت یک مخزن برای عفونتهای ورم پستان درآیند. بررسی ها نشان داده است که سرعت شیردوشی از سرپستانکهایی که دچار حشگ شدگی و ترک خوردگی شدید هستند خیلی کمتر است و ممکن است دو برابر دوشیدن عادی زمان نیاز باشد تا همان میزان شیر دوشیده شود. البته این افزایش زمان اتصال دستگاه شیردوش میتواند منجر به صدمه زدن به نوک سرپستانک گردد. حفظ پوست سرپستانک در حالت سالم و طبیعی از کارهای مهم مواد نرم کننده موجود در مواد ضدعفونی بعد از دوشش است.

کانال سرپستانک
متوسط طول کانال سرپستانک 9 میلی متر (بین 5 تا 13 میلی متر) است که با اپیدرم پوست کراتینه شده و چین های زیاد پوشیده شده است. این اپیدرم با یک لایه نازک چربی نیز مفروش شده است. این پوشش دارای همان خواص ضد باکتریایی پوست سرپستانک می باشد. در زمان بسته شدن سر پستانک، عضلات اسفنکتر منقبض شده و چین های سطح پوششی در هم رفته و یک حالت پلمپ محکمی را ایجاد می نماید و لایه چربی آب گریز پوشاننده داخل کانال سرپستانک باعث می شود که شیری در کانال باقی نماند.
حداقل 20 تا 30 دقیقه طول می کشد که نوک سر پستانک کاملا بسته شود. بنابراین اغلب توصیه می شود که اجازه داده نشود دام تا 30 دقیقه بعد از شیردوشی بخوابد.
حوضچه های شستشوی پا، معمولا در نزدیکی درب خروجی سالنهای شیردوش تعبیه میشود. آنها نبایستی خیلی عمیق باشند و حداکثر عمق آنها بایستی 7 سآنتی متر باشد تا در حین راه رفتن گاوها، این آب بر روی سرپستانکی که هنوز باز است ریخته نشود.

شستشوی کراتینبسیاری از باکتریهایی که در بین فواصل شیردوشی وارد سرپستانک می شوند، به وسیله لایه کراتینی و لایه پوشش چربی داخل کانال سرپستانک به دام می افتند. آنها سپس در شروع شیردوشی بعدی با اولین جریان دوشش شیر از پستان شسته و خارج می گردند. لذا به راحتی از لایه های سطحی پوشش کراتینی کانال  سرپستانک حذف می شوند. به این عمل شستشوی کراتینی گفته می شود. لذا بسیار مهم است که در زمان آماده سازی پستان برای دوشش و اتصال خرچنگی ها، شما مطمئن باشید که قبل از اتصال دستگاه، جریان شیر باعث حذف این میکروب ها شده باشد و میکروبی در آنجا موجود نباشد. همچنین مکانیسم برگشتی دیگری وجود ندارد که منجر به خروج شیر و یا این میکروبها شود و اگر شیر میکروبی و یا آلوده ای در این قسمت وجود داشته باشد، می تواند با شروع شیردوشی به داخل پستان کشیده شود. بنابراین عمل پیش دوشش، می تواند به خروج این باکتریهای به دام افتاده از پستان کمک نماید.
 پلمپ کراتینیدر طول دوره خشکی گاو یک ترکیبی از واکس و کراتین در کانال سرپستانک تجمع یافته و تشکیل یک پلمپ فیزیکی را میدهد. این میکانیسم بی نهایت برای پیشگیری از عفونت های جدید مهم است. اما این وسیله در همه موارد موثر نیست. این مورد بخصوص در گاوهایی که نوک سرپستانک آنها باز است و قاعدتا سریع دوش هستند، دیده میشود.


ارتباط ورم پستان و آسیبهای نوک سرپستانک
به طور کاملا مشخص کانال سرپستانک نقش حیاتی در پیشگیری از موارد جدید ورم پستان دارد و هر گونه آسیب و صدمه به نوک سرپستانک، منجر به مقابله مکانیسمهای دفاعی پستان خواهد شد. این آسیبها شامل: 

• هایپرکراتوز (خروج پوست کراتینه شده اسفنکتر سرپستانک) و بیرون زدگی اسفنکتر که هر دو اینها در اثر آسیب اولیه ای است که عملکرد بد دستگاه شیردوش منجر به آن می شود.
• صدمه فیزیکی؛ بریدگیها، خراشها، ضربه
• لکه سیاه؛ ضایعهای که احتمالا منشا اولیه آن ضربه می باشد و با عفونت ثانویه و آلودگی با باکتری فوزوباکتریوم نکروفوروم ایجاد میگردد.
• آسیبهای ناشی از دستگاه شیردوش؛ مثل تورم نوک سرپستانک، خونریزی، بیرون زدگی اسفنکتر و.....
• گشاد شدن بیش از حد کانال سرپستانک؛ این حالت در زمان وارد ساختن پماد پستانی (آنتی بیوتیک ها) و یا در زمان استفاده از روان شیر رخ می دهد. این کار با ایجاد ترک هایی در کراتین و لایه چربی پوششی کانال  سرپستانک، فرصت رشد و تکثیر باکتریها را فراهم مینماید.
   

روش استفاده از روان شیر بسیار حیاتی است. اغلب 1 تا 2 روز بعد از بیرون آوردن روان شیر (بخصوص در مواردی که روان شیر چندین روز در پستان وجود داشته است) ورم پستان رخ میدهد. این اتفاق احتمالا به این دلیل است که محکم بودن روان شیر در محل خود باعث جلوگیری از ورود باکتری ها به پستان در زمانی که روان شیر داخل پستان است می شود. اما بعد از خارج ساختن آن، کشیدگی کانال باعث از دست دادن قابلیت بسته شدن اسفنکتر و کاهش قدرت دفاعی آن در برابر باکتریها میشود. بنابراین به راحتی اجازه ورود عفونت را میدهد.به همین دلیل بسیاری از افراد توصیه میکنند که مقدار کمی آنتی بیوتیک را بعد از هر بار شیردوشی، برای مدت 3 تا 4 روز بعد از خارج ساختن روان شیر در کارتیه های که در آن روان شیر مورد استفاده قرار گرفته است استفاده کنند.