شیردوشی گوسفند
شیردوشی با دست فرایندی خسته کننده، زمان بر و غیر یکنواخت است. به این معنی که میزان شیر دوشیده کاملا متکی به صبر، حوصله و شادابی کارگر دوشنده می باشد. اگر به دنبال صرفه جویی در وقت و هزینه می باشید استفاده از شیردوش های سیار و یا صنعتی توسط تمام دامداران صنعتی توصیه می شود.
با استفاده از دستگاه شیردوش، سرعت دوشش یکنواخت میشود و دامدار جهت دوشش دام خود متکی به شخص نخواهد بود. پرورش دهندگان دام به خوبی میدانند که برخی دامها صرفا اجازه دوشش به یک فرد خاص را می دهند که این امر، وابستگی به شخص، مطلوب هیچ دامداری نمی باشد.
آیا با دستگاه دوشش گاو می توان گوسفند و یا بز را نیز دوشید؟
جواب منفی است. لطفا توجه داشته باشید که گر چه شکل و طراحی کلیه دستگاه های شیردوش یکسان است اما این دستگاه ها در بعضی مواقع تفاوت های اساسی با یکدیگر دارند. برای مثال سایز سرپستان گاو، گوسفند و بز کاملا متفاوت است و هر کدام می بایست با لاینر مخصوص همان دام دوشیده شوند. استفاده از شیردوش دام دیگر سبب میشود لاینر به خوبی سرپستان ها را در بر نگیرد و فرایند دوشش ناقص انجام شود و یا به علت بزرگ تر بودن سرپستان نسبت به قطر داخلی لاینر، فشار زیادی به تیت ها وارد گردد و صدمات جدی به سیستم پستانی وارد شود.
آیا بلافاصله پس از تهیه دستگاه شیردوش میتوان از آن برای دوشش دام استفاده نمود ؟
جواب بله است. با این حال مدتی طول می کشد تا دامی که تا به حال با دستگاه دوشیده نشده است به صدای آن عادت کند. خوشبختانه فرایند عادت پذیری به سرعت انجام میشود و دام به خوبی اجازه دوشش با دستگاه را می دهد. به عنوان یک روش قدیمی می توان در دو نوبت هنگام دوشش با دست، دستگاه را روشن نمود تا دام ضمن دوشیده شدن با دست به صدای دستگاه نیز عادت کند و بین این دو ارتباط برقرار نماید. سپس به راحتی در دفعات بعد شرطی شده و ناآرامی نخواهد کرد. همچنین برخی دامداران در زمان دوشش میش، بره را در کنار مادر قرار می دهند تا دام راحت تر شیردهی نماید.
دوشش هر راس گوسفند چقدر طول می کشد؟
در همه پستانداران ازاد سازی شیر در پستان ها با ترشح هورمون اکسی توسین ارتباط مستقیم دارد. ترشح اکسی توسین تحت تاثیر محرک های بیرونی مانند لمس پستان در زمان تمیز کردن آن جهت دوشش می باشد. بنابراین 30 تا 60 ثانیه پس از لمس پستان توسط کارگر شیردوشی بهترین زمان جهت نصب خرچنگی ها و آغاز فرایند دوشش است. در این زمان دام بیشترین شیر را در اختیار دامدار قرار خواهد داد که خود منجر به افزایش تولید در نوبت های بعدی خواهد شد.
بسته به میزان تولید شیر، گوسفند ها در کمتر از سه دقیقه دوشیده می شوند. بیشتر گوسفندان در کمتر از دو دقیقه دوشیده می شوند و برخی دیگر حداکثر یک و نیم دقیقه دوشش شان طول خواهد کشید. آگاهی از این موضوع به این معنی است که کارگر شیردوشی می بایست نسبت به دوشش بیش از حد دام ها هوشیار باشد. دوشش بیش از اندازه منجر به صدمه به سرپستان ها و افزایش احتمال ورم پستان میشود.
فرایند اماده سازی و دوشش دام ها تحت تاثیر تعداد واحد دوشنده، تعداد کارگر شیردوشی، مناسب بودن فضای شیردوش و تعداد دام ها می باشد. با این حال به صورت عمومی می توان موارد زیر را در خصوص زمان مورد نیاز برای دوشش بیان نمود:
- حدود 30 ثانیه جهت بررسی سرپستانها، رگ زنی (پیش دوشی)، ضدعفونی و خشک کردن پستان ها (در شیردوشی صنعتی)
- بین 10 تا 15 ثانیه جهت نصب لاینرها
- حدود 2 دقیقه جهت دوشش دام
- حدود 15 تا 20 ثانیه جهت جدا نمودن خرچنگی ها و ضدعفونی سرپستان ها
در مجموع و بسته به مهارت کارگر شیردوشی، دوشش هر دام بین 3 تا 4 دقیقه طول خواهد کشید.
