پرسش و پاسخ
برای دانستن اینکه چه نوع پلاکی برای گوش سگ مناسب است، لطفا این نوشتار را بخوانید.
باید در ابتدا بدانیم که در ایران پلاک گوش سگ وجود ندارد. اما خوشبختانه به علت شباهت گوش سگ با گوش دام های سبک مانند گوسفند و بز ، به راحتی می توان از پلاک گوش بز و پلاک گوش گوسفند برای سگ نیز استفاده نمود.
با این توضیح که به علت شرایط نگهداری سگ ها، لازم نیست از پلاک های حرفه ای و گران قیمت برای این حیوان استفاده نمود. از آنجاییکه شناسایی سگ ها و خواندن پلاک گوش آنها صرفا در زمان امور دامپزشکی مورد نیاز است و سگ نیز به راحتی مهار و پلاک گوش آن خوانده می شود، به منظور حفظ زیبایی سگ می توان از پلاک های کوچک و سبک استفاده نمود.
سه پلاک معمول برای گوش سگ عبارتند از:
- پلاک سکه ای با ماندگاری بسیار بالا
- پلاک منحنی با ماندگاری بالا و تنوع رنگ
- پلاک سربسته با ماندگاری و انعطاف پذیری بالا
در انتخاب این سه پلاک گوش معمولا سلیقه خریدار تعیین کننده می باشد؛ با این حال گاه واحد پرورش سگ، نیاز های خاصی دارد که می بایست توسط فروشنده پلاک مورد توجه قرار گیرد. برای مثال پلاک آدمک از جمله ابزار شناسایی سگ است که بسیار کم مصرف است و صرفا توسط یک واحد پرورش و نگهداری سگ در ایران و به منظور خاص استفاده می شود.
برای مشاهده پلاک های ذکر شده در بالا، در قسمت محصولات | تجهیزات شماره زنی دام | پلاک گوش گوسفند و بز ، جستجو نمایید.
کاهش تولید شیر
دور ریختن شیر
هزینه حذف زودتر از موعد یک دام
هزینه کارگر اضافه
هزینه دارو
هزینه دامپزشک
استفاده از دستکش در زمان دوشش دام
ضدعفونی تجهیزات شیردوشی و لاینرها در صورت مشاهده بیماری در یک دام
شناسایی دام های مبتلا و دوشیدن آنها به صورت جداگانه
بررسی سلامت پوست سرپستان ها و نبود زخم بر روی آنها
ضدعفونی صحیح سرپستان ها قبل و بعد از دوشش
آماده سازی نادرست و خشن پستان قبل از شیردوشی
رفتارهای نادرست در حین شیردوشی
استفاده از تجهیزات نامناسب
روش های غلط شیردوشی و یا مدیریت نادرست و بهداشت ضعیف منجر به وارد آمدن صدمات ضربه ای و تبدیل دستگاه شیردوشی به عامل ایجاد کننده بیماری می گردد. به صورت دوره ای کارگران شیردوشی را آموزش دهید و عملکرد ایشان را کنترل کنید. از طرف دیگر مطمئن شوید دانش شما به روز و منطبق بر استانداردهای شیردوشی است.
نامناسب و کثیف بودن وسایل شیردوشی، قدیمی بودن قطعات و کارکرد ناصحیح دستگاه شیردوش به راحتی منجر به ورم پستان میشود. ظرفیت دستگاه شیردوش می بایست منطبق بر تعداد دام دوشا باشد. در صورت ساعت کارکرد بالا، به دلایل مختلف شیردوشی به خوبی انجام نمی شود. از طرف دیگر کارگران به علت خستگی فرایند دوشش و شستشو را به صورت نادرست انجام خواهند داد.
آسیب دیدگی سرپستان ها منجر به کاهش سیستم دفاعی پستان در برابر عوامل بیماری زاست. دوشش بیش از حد، هایپرکراتوزیس، خشکی سرپستانها و ترک خوردگی پوست سرپستان و سایر نشانه های غیرطبیعی منجر به ورود عوامل بیماری زا به بافت پستان و بروز ورم پستان است. با آموزش کارگران و بررسی دوره ای سرپستان ها از کارکرد صحیح دستگاه شیردوش و صحت فرایند دوشش اطمینان حاصل کنید.
استفاده زیاد از مرتع در مناطق کوچک امکان ابتلا به ورم پستان را افزایش میدهد. تجمع دام در یک منطقه منجر به افزایش کود و احتمال ورم پستان می شود. تجمع دام در یک منطقه می بایست بر اساس مساحت موجود محاسبه و تعیین گردد. مسیر رفت و امد دام ها که نیازمند حرکت دام بر روی موانعی مثل پل، لبه ها و برآمدگی است باعث افزایش بیماری های دست و پا می گردد که از عوامل مستعد کننده محیطی به شمار می رود. مخاطرات ورود و خروج به محل شیردوشی مانند سطوح شیب دار، سطوح لیز و زواید برنده می تواند منجر به افزایش احتمال ورم پستان گردد. سالن های شیردوشی یا طویله هایی با کف لغزنده و غیربهداشتی می بایست سریعا شناسایی شوند و مشکل برطرف گردد. هوای خیلی گرم باعث گرمازدگی و هوای خیلی سرد باعث سرمازدگی می شود و حیوان را مستعد بیمار شدن می نماید. با نصب سیستم های خنک کننده و یا گرم کننده در محل نگهداری دام، دما و رطوبت هوا را در محدوده آسایش دام قرار دهید تا ضمن حفظ سلامت آنها میزان تولید نیز در سطح قابل قبول باقی بماند. محیط مرطوب شرایط مناسبی را برای انتقال آلودگی از سطح خارجی پستان به داخل آن فراهم میکند. کف بهاربند می بایست همواره با بستر خشک و مناسب پوشیده شود و کود و فضولات سریعا از محیط جمع آوری شوند.
ابتلای حیوان به بیماری های دست و پا و لنگش به علت زمین گیر کردن حیوان، پستان را مستعد آلوده شدن میکند. با شناسایی دام های درگیر بیماری های حرکتی و انتقال آنها به بیمارستان از ابتلای آنها به بیماری ورم پیشگیری کنید. پستان دام با ناتوانی حرکتی راحت تر از یک دام سالم در معرض لگد شدگی قرار دارد.
سرپستان های بسیار بزرگ یا بلند که نمی توانند با دستگاه شیردوشی منطبق گردند، مستعد ضربه و صدمه هستند و زودتر به ورم پستان مبتلا می گردند. با اصلاح نژاد و یا خرید دام هایی با استانداردهای روز دنیا درصد وقوع ورم ناشی از وضعیت بدنی را کاهش دهید. سرپستان هایی با دیواره نازک یا بالونی که مجرای آنها باریک و ضعیف باشد در برابر صدمه و ضربه مصونیت کاملی ندارند. ارزیابی رکوردهای گله و جمع آوری سابقه ابتلا به ورم پستان و بیماری های پستانی در دامها ما را به تشخیص دام های مستعد کمک می کند.
وضعیت پستان ها و فیزیولوژی دام
ابتلا دام به بیماری
محیط نگهداری دام، بهاربند و راهروها
وسایل و تجهیزات
به طور یقین سرویس کار و یا کارشناس دستگاه شیردوش شما بهترین فردی است که می تواند در این خصوص اظهارنظر کند. کارگران شیردوشی نیز تبحر خاصی در شناخت اینکه آیا لاینر دام را پاکدوش میکند یا خیر دارند. لاینر و دستگاه شیردوش میتوانند منجر به کاهش تولید شوند اما معمولا این تغییر به کندی صورت می گیرد و دامدار متوجه آن نمی شود. با این حال افزایش بار میکروبی و هوا کشیدن مداوم لاینرها نشانه های خوبی بر پایین بودن و یا پایین آمدن کیفیت لاینر می باشند.
لاینرها از موادی تولید می شوند که در دماهای مختلف، کیفیت و انعطاف پذیری خود را حفظ کنند. به این معنی که از یک لاینر می توان در گرم ترین و هم زمان در سردترین شرایط آب و هوایی استفاده نمود بدون اینکه نگران کاهش کیفیت آن بود.
ساختار هر دستگاه شیردوش با دستگاه دیگر متفاوت است و نمی توان یک لاینر را برای همه مدل دستگاه استفاده کرد. این امر به خصوص در مورد دستگاه شیردوش دلاوال مشاهده می شود. از آنجاییکه ابعاد شل و ویژگی های خرچنگی انواع دستگاه شیردوش دلاوال با هم متفاوت است، انتخاب دقیق لاینر بسیار اهمیت دارد. لاینر یک برند دستگاه شیردوش در دستگاه دیگر نیز قابل استفاده نیست. مثلا لاینر دستگاه وست فالیا به هیچ عنوان قابل استفاده در دستگاه دیری مستر نیست، چون شکل خرچنگی ها و شل ها کاملا متفاوت است.
طول، قطر و سایر ویژگی های لاینر بستگی به سرپستان هر دام دارد و بر مبنای آن طراحی می شوند. برای مثال شکل پستان گاو و گوسفند کاملا متفاوت است و باید متناسب با هر دام لاینر مخصوص آن دام را استفاده کرد.
لاینرها بسته به کیفیت مواد اولیه و تکنولوژی تولید، دارای استاندارد دوشش از 1500 بار تا 10 هزار بار دوشش می باشند. به این معنی که مثلا بعد از 2500 بار دوشش (که این شاخص طبق فرمول خاصی محاسبه می شود) دیواره و بافت لاینر رو به تخریب شدن می گذارد. اثر شوینده ها بر روی آن کمتر می شود و بار میکروبی افزایش می یابد و در صورت استفاده بیش از حد می تواند منجر به بروز ورم پستان شود. لاینری که در مدت زمان تعریف شده عملکرد صحیحی داشته باشد و باعث ایجاد بیماری در دام نشود یک لاینر استاندارد است. بدیهی است که هر سه فاکتور تعداد دفعات دوشش در روز، تعداد واحد دوشنده و تعداد دام دوشا عوامل تاثیرگذار بر طول عمر لاینر می باشند.
هر چه کیفیت لاینر بالاتر باشد ساعت دوشش آن نیز بالاتر است؛ یعنی دیرتر پاره می شود، منجر به ورم پستان نمی شود، خلا و ضربان را به درستی به سرپستان ها منتقل می کند و در مجموع فرایند دوشش را کامل تر انجام می دهد. از آنجاییکه دامدار نمی تواند ریسک خرید لاینر و سپس تست کردن آن را بپذیرد، سوال کردن از دامدارهایی که کالای مشابه را خریداری کرده اند و استفاده از تجربه آنها، کمک بسیار بزرگی به خریدار می باشد.
تشخیص اصل یا تقلبی بودن لاینر به سادگی امکان پذیر نیست. کیفیت بسته بندی آن نیز ملاک مناسبی برای تشخیص اصل بودن آن نمی باشد. بهترین راه برای فهمیدن اصلی بودن لاینر میزان دوام در چال شیردوشی و طول عمر آن می باشد. یکی از بهترین راه های تهیه لاینر شیردوشی اورجینال، خرید از فروشنده ها و شرکت های معتبر می باشد. برندهای خوشنام (به شرط اینکه تقلبی نباشند) همواره اطمینانی بر کیفیت لاینر ها هستند. مطالعه مقالاتی در خصوص لاینر و پرسیدن از افراد کارشناس نیز بسیار مفید خواهد بود.
از نظر امنیتی و بهداشتی پلاک گوش ها نمی بایست قابل استفاده مجدد باشند. پلاک های دو تکه بعد از فک شدن خراب می شوند و پلاک های یک تکه نیز بعد از فک شدن، تیزی سابق را برای ورود به گوش ندارند. با این حال برخی پلاک های گردنی را می توان در صورت سالم بودن برای دوره های بیشتری استفاده نمود. به عنوان یک اصل کلی پلاک را بعد از استفاده دور بریزید.
ماژیک های رایج در بازار برای نوشتن روی شماره گوش مناسب نیستند زیرا ماندگاری آنها در اثر عوامل محیطی کم است و به زودی اثر جوهر آنها پاک می شود. ماژیک های مخصوص پلاک گوش علاوه بر فرمولاسیون خاص، دارای مواد ضد اشعه ماوربنفش هستند و در اثر تابش نور خورشید اثر جوهر کمرنگ نمی شود. همچنین سرعت نفوذ جوهر ماژیک به داخل بافت پلاک و خشک شدن آن سریع تر از ماژیک های صنعتی و لوازم تحریری است.
امکان استفاده از این امر با دستگاه لیزر وجود دارد. لطفا توجه شود که در این حالت پلاک می بایست قابلیت لیزرپرینت داشته باشد. یعنی در زمان تولید مواد حساس به لیزر به آن اضافه شده باشد. پلاک های خام ایرانی معمولا قابلیت لیزر شدن را ندارند اما پلاک های خام خارجی اغلب قابل لیزر شدن هستند. برای پرینت لیزری هزینه مشخصی دریافت می گردد که در صورت طولانی و زمان بر بودن فرآیند لیزر، این مبلغ افزایش می یابد.
پلاک گوش ها از موادی تولید می شوند که در دماهای مختلف، کیفیت و انعطاف پذیری خود را حفظ کنند. به این معنی که از یک مدل پلاک گوش می توان در گرم ترین و هم زمان در سردترین شرایط آب و هوایی استفاده نمود بدون اینکه نگران کاهش کیفیت آن بود. پایین بودن کیفیت پلاک در سرما موجب شکسته شدن پلاک و گرم بودن و رطوبت زیاد منجر به بشقابی شدن شماره گوش می شود.
اولین و مهمترین عامل کیفیت پلاک است. سپس می توان از شرایط آب و هوایی نام برد که آن هم با کیفیت پلاک رابطه مستقیم دارد. شرایط سالن های نگهداری دام مانند وجود موانع، فنس، کله بند و مانند آن ممکن است باعث کنده شدن پلاک از گوش شود. در پلاک های دو تکه جنس میخ و هم سان بودن آن با پلاک نیز بر ماندگاری پلاک بر روی گوش بسیار موثر است.
چند فاکتور بر میزان خوانا بودن پلاک گوش موثرند. شماره گوش بزرگ، راحت تر خوانده می شود. پلاک گوشی که دارای گردن بلندتری باشد بعد از نصب، از گوش دام فاصله می گیرد و راحت تر دیده می شود. به نظر می رسد رنگ زرد پلاک نیز در مقایسه با سایر رنگ ها از دید بهتری برخوردار است. و هر چه اثر لیزرپرینت یا ماژیک مخصوص پلاک گوش پر رنگ تر باشد خوانده شدن از فاصله دور راحت تر صورت می گیرد.
برای هر دام شماره گوشی مخصوص به آن تولید می شود و نباید یک نوع پلاک را برای همه دام ها استفاده کرد. گوش دام های مختلف سایزهای مختلفی دارد و ضخامت آن ها نیز مختلف است. گوش بره و بزغاله ضخامت گوش گوساله را ندارد و این تفاوت در دوران بلوغ دام بیشتر هم می شود. پلاک بزرگ برای دام کوچک منجر به اذیت شدن دام و نا آرامی آن می شود و پلاک کوچک در دام بزرگ نیز به خوبی خوانده نمی شود. به صورت یک اصل کلی، هر چه دام بزرگ تر باشد از پلاک بزرگ تری استفاده می شود. همچنین از پلاک های ارزان قیمت کم دوام، برای دام های داشتی که می بایست برای سال ها در گله بمانند استفاده نمی شود.
شماره گوش های تولیدکنندگان متفاوت، از مواد مختلفی تشکیل شده اند که هر کدام کارایی خاص خود را دارند. با این حال پلی اورتان بهترین و با دوام ترین ماده ای است که در تولید پلاک گوش استفاده می شود. از طرف دیگر تولیدکنندگان برای کاهش قیمت پلاک مورد استفاده در دام های پرواری و کشتارگاهی، از ترکیبات ارزانتر و کم دوام تر استفاده می کنند. بسته به مورد استفاده، دامدار به تشخیص خود از پلاک با دوام یا کم دوام استفاده می کند.
کش گردن، با توجه به بسته بودن هر دو سر کش و حالت حلقه ای آن، توسط یک نفر و به سرعت جایگذاری می شود. از رنگ های خاص، برای نشان دار کردن گاوهای ورم یا بیمارستانی در چال شیردوش می توان استفاده کرد و این کار به راحتی توسط یک کارگر شیردوش انجام پذیر است.
کش گردن، به علت خاصیت کش سانی، در صورت گیر کردن می تواند رها شود و بدون پاره گی بر روی گردن باقی بماند. در صورت گیراقتادن دام، کش از گردن جدا می شود.
کش گردن، دارای تنوع رنگ مناسبی است . فضای پهنی را بر روی گردن می پوشاند و قابلیت دیده شدن از فاصله دور را داراست. به علت پهن بودن و حرکت گردن گاو تقریبا از تمام زوایا قابل دیده شدن است. در شب دید خوبی دارد. به علت تمیزی گردن در مقایسه با سایر قسمت های بدن تمیز و در دیدرس باقی می ماند.
کش گردن، به علت استفاده از نخ و کش دارای عمر متوسط می باشد. در صورت حفظ کیفیت، می توان بعد از شستشو در دام های دیگر استفاده نمود.
کش گردن، در صورت گیر افتادن سر دام، به راحتی و بدون هیچ گونه آسیبی، کش از گردن رها می شود و دوباره قابل استفاده خواهد بود.
کش گردن، هزینه اولیه خرید متوسط است. امکان کنترل تعداد خریداری شده و آمارگیری وجود دارد. در صورت جدا شدن از سر گاو، قابل استفاده مجدد می باشد. امکان شستشو دارد.
کش گردن
چسب دم
طناب
تسمه
شیردوش هرینگبون
شیردوش پارالل
شیردوش روتاری
به صورت یک آزمایش غیرعلمی در گاو، بلافاصله بعد از پایان دوشش، هر کارتیه را با دست به مدت 15 ثانیه رگ بزنید و شیر را در یک ظرف جمع کنید . گاوی که به صورت صحیح دوشیده شده است حدود یک فنجان شیر در پستان دارد که اگر شیر دوشیده شده کمتر یا بیشتر از این میزان باشد، مشکل دوشش در دامداری شما وجود دارد.
اگر از جدا کننده خودکار استفاده می شود تنظیم جدا شدن به موقع دستگاه دوشش اهمیت زیادی دارد تا به کاهش زمان اتصال دستگاه کمک کند. اگر در دامداری شما دستگاه به صورت دستی و توسط کارگر شیردوشی جدا می شود، کارکنان باید از مشکلی که در اثر زیاد دوشیدن دام روی می دهد آگاه باشند و آموزش داده شوند.
مشخص کردن جنسیت دام، تعیین سن دام ها، مشخص کردن قوچ ها و میش های اصلی گله، شناسایی فرزندان تک، دوقلو و یا سه قلو، شناسایی دام های مشکل دار.
1- دو عدد پلاک با شماره های یکسان بر روی هر دو گوش نصب کنید.
2- از پلاک گوش فلزی به عنوان پلاک دوم استفاده نمایید. پلاک های فلزی کمترین سطح تماس را با عوارض محیطی دارند و میزان افتادن آن ها از گوش بسیار پایین است. همچنین در صورت نصب صحیح پلاک گوش فلزی، دام ها نمی توانند آن را بجوند و یا لمس کنند.
3- عوارض محیطی مانند فنس و توری فلزی را از محل نگهداری دام دور کنید. توری های دانه درشت فلزی دشمن شماره یک پلاک گوش هستند.
4- دو تا سه روز بعد از پلاک زنی، محل نصب پلاک را کنترل نمایید تا زخم آن بهبود یافته باشد. باقی ماندن زخم سبب خارش گوش و تلاش دام برای جدا کردن پلاک از گوش می شود.
5- دام را علامت گذاری کنید ( مانند تکه برداری از گوش). هیچ پلاک گوشی دایمی نیست.
رنگ های روشن مانند سفید و زرد خواناترند و رنگ های تیره مانند قرمز، بنفش و سبز کمتر دیده می شوند.
برخی اعتقاد دارند در گله های پرورش گوسفند، رنگ سفید کمتر مورد جویدن قرار می گیرد. گرچه مبنای علمی بر این ادعا وجود ندارد اما شاید یکی از دلایل آن کمتر دیده شدن رنگ سفید در گوسفندان باشد.
بهترین محل برای نصب پلاک گوش، بین جمجمه و قسمت بیرونی گوش است. احتمال عفونت گوش در صورت نصب پلاک نزدیک به جمجمه، می تواند بیشتر باشد. زیرا:
1- بافت گوش در قسمت نزدیک به جمجمه ممکن است برای نصب پلاک زیادی ضخیم باشد.
2- به علت کم تر بودن جریان هوا، زخم ناشی از پلاک زنی دیرتر بهبود می باید.
پلاک گوش را نزدیک به جمجمه نصب نکنید. پلاک گوش را نزدیک به لبه بیرونی گوش نصب نکنید. سن دام را در زمان نصب پلاک در نظر بگیرید. شماره گوش نباید نزدیک به سیاهرگ عبوری از میان گوش دام نصب شود. از پلاک های ارزان قیمت برای دام های داشتی استفاده نکنید. از دادن جیره های کم فیبر خودداری کنید.
دام کاملا در باکس مهار گردد.
ناحیه مورد نظر جهت شماره زنی بر روی بدن دام با موزن کاملا مو زدایی شود. در صورت استفاده از ازت، می بایست محل مو زدایی شده با تیغ نیز مو زدایی بیشتر گردد. در صورت تمایل می توان پس از مو زدایی الکل را جهت ضدعفونی بر روی پوست اسپری کرد.
شماره های فلزی در ازت یا محلول الکل – یخ خشک قرار داده شود. در زمان ورود پلاک ها به داخل مایع، محلول شروع به جوشیدن میکند که می بایست تا سرد شدن کامل پلاک های فلزی و از جوش افتادن آن صبر شود.
در صورت استفاده از یخ خشک – الکل، پلاک فلزی به مدت یک دقیقه بر روی پوست فشار داده شود. در صورت استفاده از ازت، پلاک فلزی به مدت سی ثانیه بر روی پوست قرار گیرد.
به دلیل تکان خوردن دام و حصول بهترین نتیجه، در هر نوبت فقط یک پلاک فلزی بر روی پوست قرار بگیرد.
بعد از یک ماه، پوست محل شماره خورده کنده می شود و موی جدید به رنگ سفید رشد می کند.
بهتر است که شماره زنی با شماره کپل، به روی کپل تلیسه های یک ساله و پیش از مگنت خورانی انجام گردد.
شماره زنی با استفاده از ازت که در صورت ماهر نبودن کاربر، احتمال آسیب به پوست دام زیاد است.
شماره زنی با استفاده از الکل و یخ خشک که به صرفه تر می باشد و آسیب کمتری به دام وارد می گردد.
پولساتور در دستگاه شیردوش، سیکل متناوب وجود خلا و فشار محیط (فشار هوای معمولی) در پشت لاینر را ایجاد می کند تا شیر بدون آسیب به پستانها دوشیده شود.
شستشوى اصولى شيردوش ٦ مرحله دارد:
شستشو با آب ولرم ( 30 تا 35 درجه) جهت شستن شيرآبه هایی که پس از پایان دوشش در لوله ها باقی مانده است؛
شستشو با آب داغ (70 تا 75 درجه) جهت شستن چربى ها؛
شستشو با محلول سود و آب 70 درجه جهت جرم برى و ضدعفونى؛ درصد محلول شوینده و میزان ترکیب با آب را كارخانه سازنده سود تعيين ميكند که این میزان براى سودهاى پرك معمولاً ١/٥ تا 3 درصد می باشد ( ١/٥ تا 3 كيلو پرک در صد ليتر آب)
آبکشی با آب داغ 70 درجه؛
شستشو با محلول اسيد و آب گرم (حدود ٤٥ درجه). معمولاً میزان اسید استفاده شده در وان ٠/٣درصد می باشد (٣٠٠ گرم اسید در١٠٠ليتر آب).
آبکشی با آب داغ 70 درجه
هرگز دستگاه شيردوش را با آب جوش نشوييد.
در آبکشی اولیه از آب داغ استفاده نکنید.
براى تميز كردن و شستشوی دستگاه شيردوش سيار، سطلی به ظرفیت حدود 20 لیتر لازم است كه در آن آب، سود يا اسيد را می ریزیم و سپس خوشه شيردوشى را داخل آن قرار مى دهيم. پس از روشن کردن دستگاه، آب و مواد شوینده از خرچنگی و لاینرها عبور میکنند و پس از شستشوی شيلنگ وارد بیدون یا ظرف جمع آوری شیر می شود. به این طریق، بیدون شیر هم ضدعفونی می شود.
در صورت استفاده از مواد اسیدی و قلیایی برای شستشوی دستگاه، می بایست مراحل فوق با آب تکرار شود.
با خم کردن دو طرف یک سیم مفتولی و اتصال آن به خرچنگی و فریم شیردوشی، مانع از افتادن واحد دوشنده شوید. در این حالت به راحتی می توانید بسته به سایز دام ارتفاع خرچنگی را تنظیم نمایید و از هوا کشیدن لاینرها جلوگیری کنید. با این روش، نه تنها زحمت کارگر شیردوشی کمتر می شود، بلکه احتمال بروز ورم پستان، پاکدوش نشدن دام، افتادن خرچنگی بر روی سکو و کشیده شدن کود و آلودگی به داخل لاینر نیز کاهش می یابد و دامها سریع تر و کامل دوشیده می شوند.
در زمان مستقر شدن دام در جایگاه دوشش، حداقل ده ثانیه سرپستان ها تحریک فیزیکی شوند.
حداکثر 30 تا 90 ثانیه بعد از لمس پستان (ناشی از شستشو و یا رگ زدن) خرچنگی ها متصل شوند.
شیردوشی به گونه ای مدیریت شود که موارد 1 و 2 برای اولین و آخرین گاو گله به صورت یکسان رعایت شود.
خرچنگی ها زمانی جدا شوند که نیم تا 1 فنجان شیر در پستان ها باقی مانده باشد.
در انتهای لوله خروج هوا، قطعه ای به نام دمپر جایگذاری می شود که این دمپر همانند شیر یک طرفه از جریان معکوس هوا به داخل پمپ جلوگیری می کند. در حالت عادی در اثر حرکت روتور و خروج هوا از پمپ، دمپر خود به خود باز می شود و اجازه خروج هوا را می دهد و سپس در زمان خاموش شدن پمپ و قطع جریان خروجی هوا، دمپر به حالت اول باز می گردد و از ورود هوا یا اشیاء به داخل پمپ جلوگیری می کند.
1- همه قسمت های شیردوش را تمیز کنید.شیر خام در تماس با هوا و از هر محلی که عبور کند به سرعت خشک میشود و آلودگی ها را به خود جذب می کند که می تواند به راحتی سبب ترش شدن شیر و از بین رفتن آن شود. بنابراین بدون استثنا و بعد از هر وعده دوشش تمام قسمت های دستگاه را شستشو نمایید. دستگاه را ماهیانه و یا ماهی دوبار از نظر سلامت قطعات بررسی کنید و قطعات معیوب را تعویض نمایید. این بررسی ها می بایست قبل از خراب شدن دستگاه در زمان دوشش انجام شود.
ضدعفونی و شستشوی لاینرها، شیلنگ ها و ظرف ذخیره شیر پس از هر وعده دوشش ضروری است. اگر شیردوش در جای نامناسبی نگهداری می شود بعد از شستشو، دستگاه را با کاور بپوشانید تا آلودگی وارد آن نشود. 2- از انجاییکه شیردوش با خلا کار می کند، قبل از روشن کردن دستگاه از اتصال صحیح شیلنگ ها و واشر در بیدون و سلامت این قطعات اطمینان حاصل کنید. 3- اگر دام را در طویله و یا جایگاه خاصی می دوشید با قرار دادن مقداری غذا و ایجاد فضایی آرام ، شیردوشی را برای دام خوشایند و بدون استرس نمایید. 4- قبل از دوشش پستان ها را به آرامی با حوله و یا دستمال مرطوب تمیز کنید تا آلودگی وارد شیر نشود. 5- قبل از دوشش سرپستان ها را با محلول ضدعفونی (معمولا ترکیبات ید دار یا کلره ) آغشته سازید. و کمی صبر کنید تا خشک شود. پس از ضدعفونی، پستان را لمس نکنید. 6- اکنون دستگاه را در کنار دام و در شرایطی که دسترسی به پستان راحت تر باشد قرار دهید 7- خرچنگی را با دست به گونه ای بگیرید که شیلنگ شیر به سمت خودتان و دستگاه باشد. خرچنگی را با دست به گونه ای بگیرید که شیلنگ شیر به سمت خودتان و دستگاه باشد. 8- دکمه خرچنگی را باز کنید تا خلا وارد خرچنگی شود و گوش کنید که صدای پولساتورها درست باشد. در هر ثانیه می بایست دوبار صدای "تیک" بشنوید. سپس هر چه سریعتر لاینرها را متصل کنید تا سرعت خلا کاهش نیابد. 9- همه لاینرها را همزمان وصل کنید. 10- کنترل کنید که آیا شیر وارد خرچنگی میشود یا خیر و مسیر آن را بررسی کنید. اگر همه چیز به خوبی پیش میرود در آرامش صبر کنید تا دستگاه همه شیر دام را بدوشد.
پاسخ هم آری و هم نه است. تمام دستگاه های شیردوش از نظر برخی مشخصات مانند موتور، پمپ خلا، شیلنگ ها و شاسی طراحی یکسانی دارند و مشترک می باشند. اما قطعاتی مانند لاینر، خرچنگی و پولساتور دارای شکل منحصر به فرد و خاص آن دام می باشند. برای مثال همانطور که لاینر گاودوش صرفا برای دوشیدن گاو است، با پولساتور شتردوش نیز فقط می بایست شتر را دوشید. در غیر اینصورت دام دچار آسیب های پستانی می شود و یا اینکه اصلا اجازه دوشیدن شیر خود را نمی دهد.
در ایران متاسفانه لاینر مخصوص دوشیدن شتر وجود ندارد. اما می توان از لاینرهای با سایز مشابه برای دوشیدن این حیوان استفاده نمود. لاینر می بایست به گونه ای انتخاب شود که با طول سرپستان ها متناسب باشد، اگر لاینر کوتاه و یا بلند باشد، ماساژ ناشی از خلا در قسمت صحیح سرپستان وارد نمی شود و پستان آسیب می بیند.
تنها دو مدل پنس برای نصب پلاک های یک تکه در بازار وجود دارد:
پنس فلزی طرح زیتگ
پنس پلاستیکی زیتگ و طرح زیتگ
برای شماره گوش های یک تکه فلزی آهنی نیز تنها یک مدل پنس وجود دارد. به علت ویژگی خاص پلاک های فلزی در زمان پرچ شدن، فقط می بایست پنس مخصوص آن مورد استفاده قرار گیرد. در غیر اینصورت شماره گوش به خوبی بر روی گوش قفل نمی شود.
نوع پنس در پلاک های دو تکه به چند مورد بستگی دارد:
طول حفره مادگی
بسته یا باز بودن انتهای قسمت مادگی
قطر قسمت مادگی
شکل و ابعاد پلاک
شکل و جنس میخ نری
یک تکه ( پلاک گوش پلاستیکی و پلاک گوش فلزی)
دو تکه ( پلاک گوش پلاستیکی)
سالن انتظار دوشش می بایست به گونه ای طراحی شود که گاوها بیشتر از 60 دقیقه در هر وعده دوشش و 2.8 ساعت در روز را دور از محل استراحت خود نگذرانند.
ابعاد سالن انتظار دوشش می بایست برابر و یا بزرگتر از بیشترین گروه گاوهای موجود در یک بهاربند باشد، در ضمن می بایست آینده و رشد گله را نیز در نظر گرفت. برخی منابع علمی، فضای لازم برای هر راس گاو را به صورت میانگین 1.5 متر مربع در نظر می گیرند.
سن زیاد و یا چاقی بیش از حد تلیسه ها
تغذیه بیش از حد، درست قبل از زایمان
افزایش بیش از حد مکمل های معدنی قبل از زایش
کافی نبودن تحرک دام ها به خصوص در زمان زایمان
پارگی لیگامنت های پستان
ضربه به پستان در زمان زایمان
ادم بسیار زیاد پستان
راه رفتن غیر معمول گاوها،
وجود پستان های آویزان که در حین راه رفتن گاو با پاها برخورد میکند.
پارگی لیگامنت های جلویی پستان
زگیلها مانع اتصال کامل لاینرها می شوند. در نتیجه منجر به هوا کشیدن لاینر و ایجاد ضربات به نوک سرپستان می شوند.
زگیلها ممکن است دردناک باشند، لذا مانع از رگ کردن خوب پستان می شوند و میزان شیر باقیمانده درپستان افزایش می یابد و تولید کل کاهش می یابد.
زگیلهای موجود در اطراف کانال سرپستان می توانند گاو را مستعد ورم پستان سازند.
آسیب پوستی ناشی از زگیل می تواند دام را به بیماری های ناشی از باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس و استرپکوکوس دیس گالاکتیه مستعد کند.
عوامل مختلفی منجر به بروز بیماری های پستانی در دامداری های شیری می شوند:
عوامل محیطی و بی احتیاطی در استفاده از شوینده ها،
ضربات عمدی و غیرعمدی به دام و سیستم پستانی،
عوامل عفونی و بیماری زا،
طراحی نامناسب سازه، بهاربند و فری استال،
ایجاد محیط ناامن روانی برای دام و بروز استرس در دام های شیری،
اولین علت متفاوت بودن قیمت لاینرها، مثلا لاینر شیردوشی مخصوص دستگاه گسترش و یا وست فالیا برند و یا شرکت تولیدکننده آن می باشد.
لاینرهای اروپایی مانند میلک رایت و یا اسپجیاری بعد از لاینرهای اورجینال شرکت تولیدکننده دستگاه شیردوش، جزو گران ترین و بهترین لاینرهای تولیدشده در دنیا می باشند.
اما گاهی در بازار، قیمت هر ست لاینر میلک رایت با بسته بندی و کد مشابه تا ده هزار تومان نیز اختلاف دارد. علت چیست؟
جز در موارد معدود که واردکننده به دلایلی مانند نیاز مالی و یا سیاست فروش، اقدام به عرضه تجهیزات دامپروری خود با قیمت بسیار پایین و نزدیک به قیمت خرید می نماید، در بیشتر موارد، لاینرهای شیردوشی با برند اروپایی و قیمت پایین، تقلبی و تولید ایران و یا کشورهای دیگر می باشند که با بسته بندی مشابه کالای اصلی (مانند بسیاری دیگر از کالاهای تقلبی) فروخته میشوند.
گرچه گاهی تشخیص لاینر تقلبی از اصل توسط خریداران معمولی امکان پذیر نیست، با این حال یکی از راه های آسان تشخیص کالای تقلبی، وجود تعداد زیادی از آن کالا با قیمت پایین تر از عرف بازار می باشد.
راه های دیگری نیز جهت تشخیص لاینر تقلبی از اصل وجود دارد که گاه می بایست توسط کارشناس بررسی گردد.
گرچه کیفیت و شرکت تولیدکننده لاینر نقش بسیار مهمی در ساعات کارکرد لاینر دارند، با این حال اگر لاینرهای شما زودتر از زمان مقرر تخریب و یا پاره میشود، پیش از تماس با فروشنده از سالم بودن شل فلزی (لبه های برنده و یا وجود پلیسه که سبب پاره شدن لاینر شود) مطمئن شوید.
همچنین در صورتیکه از لاینر شوی برای شستشوی لاینر استفاده میکنید توجه داشته باشید که معمولا قسمت انتهای لاینرشوی تیز و بسیار برنده است و بی توجهی در هنگام شستشو به راحتی باعث پارگی لاینر می شود. این نوع پارگی بیشتر در قسمت بدنه لاینر به وجود می آید.
اگر لاینر از قسمت بالا و در محل اتصال به خرچنگی دچار پاره گی می شود، نیپل خرچنگی را از نظر صیقل بودن و نداشتن پلیسه بررسی کنید.
در صورت استفاده از لاینر دو تکه (وست فالیا )، گاهی پاره گی از قسمت اتصال وک استپ به لاینر ایجاد می شود که گاهی ناشی از جا انداختن ناشیانه و یا استفاده از ابزار آلاتی مانند پیچ گوشتی می باشد.
جواب " خیر " است.
ماژیک مناسب نوشتن بر روی شماره گوش، می بایست دارای جوهر دائمی و " مقاوم به اشعه ماورا بنفش " باشد.
ماژیک های موجود در لوازم تحریر فروشی ها با وجود ذکر عبارت دائمی بودن Permanent marker بر روی بدنه ماژیک، فاقد مواد ضد اشعه می باشند و اثر آنها به زودی از بین خواهد رفت و دامدار را با مشکلات جدی روبرو خواهد کرد.
بنابراین مهم است که هنگام تهیه ماژیک شماره گوش، از مقاوم به اشعه بودن آن مطمئن شوید.
اگر گوسفند و یا بز برای دوره کوتاه و جهت کشتار نگهداری می شود، می توان از میخ های پلاستیکی و برای دوره های طولانی تر از میخ های پلی آمید استفاده نمود.
اگر هدف از نگهداری دام، بره گیری است و دام برای چند سال در گله باقی خواهد ماند، بهتر است از میخ پلی اورتان استفاده شود.
میخ های پلی اورتان در دو نوع تمام پلی اورتان و با سرفلزی تولید می شوند. میخ های سرفلزی به نسبت دارای قدرت نفوذ بیشتری به بافت گوش هستند. در دام هایی مانند گاو و یا گاومیش استفاده از میخ سرفلزی راحت تر و نصب پلاک گوش سریعتر می باشد.
میخ های پلاستیکی معمولا از نوع ارزان قیمت و با ماندگاری پایین می باشند و می بایست جهت دام های پرواری استفاده شوند.
میخ های سرفلزی از جنس پلی اورتان هستند و ماندگاری بالایی (نیافتادن از گوش دام) بر روی گوش دام دارند. این نوع پلاک گوش مناسب دامهای ثبت مشخصات شده و داشتی می باشند.
آماده سازی سرپستانها قبل از دوشش:
1- سرپستان ها را با آب بشویید و یا با حوله مرطوب تمیز کنید تا هر گونه آلودگی با کود و سایر برطرف گردد.
2- هر یک از سرپستان ها را به منظور کنترل ورم پستان و آزادسازی هورمون اکسی توسین به اصطلاح رگ زنی ( یا پیش دوشش ) کنید. با این روش، شیر باقی مانده در پستان که به احتمال زیاد دارای سلول های سوماتیکی زیاد و بار میکروبی بالاست از پستان خارج می گردد. همچنین پستان را جهت اجازه خروج شیر تحریک می کند و جریان خروج شیر را سرعت می بخشد.
3- سرپستان ها را با محلول ضدعفونی کننده آغشته کنید تا جمعیت میکروب های محیطی کاهش یابد. 1/2 تا 3/4 سرپستان ها می بایست پوشش داده شوند.
4-با استفاده از حوله یا دستمال یکبار مصرف برای هر گاو، سرپستان ها را تا حد ممکن خشک کنید.
دستورالعمل دوشش توسط دستگاه شیردوش سیار:
1- دستگاه را به برق وصل کنید. اگر دستگاه شما بنزینی است این مرحله حذف می شود.
2- اطمینان حاصل کنید که در بیدون ها بسته است.
3- دستگاه را روشن کنید.
4- دکمه خرچنگی را بکشید تا درجه به نشانگر برسد.
5- خرچنگی را به صورت برعکس زیر پستان بگیرید و دکمه خرچنگی را به سمت داخل فشار دهید.
6- هر لاینر را به سرپستان وصل کنید.
7- هر زمان دوشش به پایان رسید دکمه خرچنگی را به سمت بیرون بکشید و با احتیاط لاینرها را جدا کنید. از دوشش بیش از اندازه پرهیز کنید. لطفا عکس های زیر را ببینید.
8- دستگاه شیردوش را خاموش کنید.
9- اگر دامهای بیشتری می بایست دوشیده شوند، مراحل را از شماره 3 تکرار کنید.
فیلترهای شیردوشی جهت نصب، معمولا بر روی یک فنر و سپس در داخل یک لوله (اینلاین فیلتر) قرار میگرند و در قسمت بالا توسط یک قطعه لاستیکی مهار می گردند و بر روی فنر ثابت می شوند. عملکرد فیلتر در طول زمان شیردوشی یکسان است با این وجود بیشترین بازدهی فیلتر زمانی است که جریان شیر کم اما فشار پمپ یکنواخت باشد.
با این توضیح محل قرار گیری فیلتر، بعد از پمپ شیر داخل چال شیردوشی است که شیر را از رسیور به مخزن سردکننده پمپاژ می نماید.
در برخی دامداری ها برای اطمینان بیشتر، یک عدد فیلتر به سایز سفارشی در مسیر خروج شیر از شیلنگ فنردار به داخل سردکن قرار می گیرد.
فیلتر می بایست از موادی ساخته شود که:
در زمان خیس بودن مقاومت خود را حفظ کند،
بافت متخلخل یکسان داشته باشد،
دوخت محکمی داشته باشد،
ابعاد آن در حین کار حفظ شود و
استاندارد غذایی داشته باشد.
علاوه بر موارد ذکر شده بالا، سایز فیلتر مورد استفاده می بایست به اندازه توصیه شده توسط سازنده دستگاه شیردوش باشد.
یشتر تولید کنندگان پیشنهاد میکنند که لاینر لاستیکی (رابر) برای 2500 تا 3000 بار دوشش استفاده شود و بعد از آن تعویض گردد. برخی تولیدکنندگان نیز بازه زمانی 4 تا 6 ماه را به عنوان حداکثر طول عمر لاینر پیشنهاد می دهند.
مشخص نمودن زمان تعویض لاینر:
زمانیکه لاینرها تعویض می شوند، تخمین بزنید چه زمانی 2500 بار دوشش (یا زمان پیشنهادی تولید کننده) فرا می رسد و این زمان را روی تخته و یا تقویم نشانگذاری کنید.
راهنمای تخمین تعداد روزها برای 2500 بار دوشش:
تعداد واحد دوشنده * 2500 = A
دفعات دوشش در روز * تعداد دام دوشا = B
حالا A را بر B تقسیم کنید. عدد به دست آمده بهترین زمان تعویض لاینر بر حسب روز می باشد.
برای مثال در گله ای با تعداد 120 راس گاو دوشا و دستگاه 12 واحده، در صورتی که دام ها دوبار در روز دوشیده می شوند لاینرها بهتر است پس از 125 روز تعویض شوند.
لطفا توجه داشته باشید که عواملی مانند شستشوی صحیح دستگاه شیردوش، بهداشت فضای چال شیردوشی (مگس) و استاندارد بودن مواد شیمیایی شوینده تاثیر بالایی بر طول عمر لاینر خواهند داشت.
از نظر کیفیت، بهترین نوع پلاک آن است که از پلی اورتان ساخته شده باشد.
زمانیکه این سوال برای دامدار پیش می آید نگرانی اصلی در خصوص میزان ماندگاری پلاک بر روی گوش و سپس قیمت تمام شده می باشد.
از نظر قیمت، پلاک ها با ابعاد مختلف، طراحی های متفاوت و لیزر یا ماژیک نویس بودن متفاوت می باشند.
پلاک های یک تکه به علت یک قسمتی بودن، دارای گردش مناسب بر روی گوش، انعطاف پذیری بالا و آزاد شدن سریع در زمان گیرافتادن در عوارضی مثل فنس ها و کله بند می باشند. از طرف دیگر در اثر کشش زیاد پیوستگی پلاک گوش ( یک تکه بودن) مانع از جدا شدن قطعات پلاک می گردد.
پلاک گوش های دوتکه، معمولا در وضعیت بهتری روی گوش قرار می گیرند اما مهم است که قسمت نری حتما از نوع پلی اورتان سرفلزی باشد. در صورتیکه نوع پلمپ پلاک دو تکه از نوع فلزی باشد ماندگاری و امنیت پلاک بسیار بالاتر خواهد بود.
با توضیحات بالا می توان نتیجه گرفت که انتخاب نوع یک تکه و یا دوتکه تا حدودی سلیقه ای و یا منوط به تصمیمات دولت می باشد. برای مثال به تشخیص مرکز اصلاح نژاد، کد 15 رقمی صرفا بر روی نوع خاصی از پلاک گوش " دو تکه با پلمپ فلزی " درج می شود و در غیر اینصورت مورد تایید نمی باشد.
به نظر می رسد در کشور ایران و به علت دریافت پاسخ مناسب از عملکرد محصول، دامداران تمایل بیشتری به استفاده از پلاک گوش های یک تکه دارند.
پلاک های دو تکه از دو قسمت تشکیل می شوند. قسمت ماده گی که معمولا قسمت صفحه دار پلاک می باشد و قسمت نری که عموما به صورت یک میخ می باشد.
ماندگاری پلاک به کیفیت هر دو جز به خصوص قسمت نری بسته گی دارد. برای مثال در حین حرکت گوسفند، پلاک بین دو سنگ گیر میکند و دام با کشیدن سر، خود را آزاد می کند. در صورتیکه قسمت نری پلاک از نوع پلاستیکی و دارای توان کمی باشد و یا در اثر تابش خورشید و یا گرد و خاک استحکام خود را از دست داده باشد، در اثر این فشار دو قسمت پلاک از هم جدا و دام بدون پلاک می شود.
بنابراین توصیه می شود در صورتیکه پلاک گذاری در دام دارای اهمیت می باشد و دام برای مدت طولانی در گله باقی خواهد ماند، از میخ های پلی اورتان که دارای توان بالایی در برابر کشیدگی و ضربه می باشند استفاده شود.
میخ های پلی آمید نیز دارای استحکام بالایی می باشند و از نظر عملکرد بین مدل های پلی اورتان و پلاستیکی قرار می گیرند.
با توجه به نقش پلاک و اهمیت آن در شناسایی دامهای پرورشی، یک پلاک خوب می بایست دارای ماندگاری بسیار بالا ( تا ده سال) بر روی گوش، حفظ کیفیت بافت پلاک در طول سال ها و حفظ سلامت پوست دام باشد.
پلی اورتان دارای مقاومت بالایی در تمامی شرایط دمایی نگهداری دام می باشد و در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید، کیفیت خود را حفظ خواهد نمود. این ماده به علت باندهای شیمیای خاص خود، مقاومت زیادی در برابر خورندگی شوینده ها دارد و تاثیر کود و ادرار دام بر روی نوشته ها و کیفیت شماره گوش بسیار ناچیز است.
تحمل فشارهای محیطی مانند کشیدگی و برخورد پلاک گوش با اجسام سخت به خصوص در مراتع نقش پلی اورتان را به عنوان مواد تشکیل دهنده پلاک پر رنگ تر می سازد.
به علت ویژگی خاص پلی اورتان و نامناسب بودن آن جهت رشد باکتری، قارچ و سایرعوامل بیماری زا، زخم روی گوش ناشی از شماره زنی سریعتر بهبود می یابد. همچنین به علت خاصیت خم پذیری پلی اورتان، شکاندن قسمت نری و تویض عمدی پلاک گوش (در زمان سرقت دام) به راحتی امکان پذیر نمی باشد و در نتیجه امنیت بالایی به خصوص در شماره گوش های دوتکه ایجاد خواهد شد.
عواملی مانند اندازه دام، ابعاد گوش، محل نگهداری (مرتع و یا فضای بسته) و ماندگاری دام در گله در انتخاب نوع پلاک گوش تاثیرگذار می باشد.
برای مثال، پلاک گوش پیشنهادی برای دامی که بعد از شش ماه قصابی می شود، از نوع ارزان قیمت و با دوام پایین و پلاکی که برای همان دام در شرایط پرورش به صورت مولد توصیه می گردد از نوع پلی اورتان و گاهی الکترونیکی یا RFID می باشد که در این حالت ماندگاری پلاک بر روی گوش دائمی خواهد بود.
بنابراین پیش از تهیه و سفارش شماره گوش می بایست هدف از پلاک گذاری مشخص باشد.