ساختمان یاتاقان

ساختمان یاتاقان

معمولا یاتاقان از دوقسمت اصلی تشکیل شده:

    پوسته

 آلیاژ نرمی که به روشهای مختلف به پوسته داخلی چسبانده میشود

آلیاژنرم داخلی: دارای انواع مختلفی میباشد که طراح و سازنده ، ترکیب شیمیایی و پارامترهای ابعادی آن را بادر نظرگرفتن محل استفاده ، فشار و بار اعمالی ، تعداد دور، دمای کارکرد ، و نیز اولویت بندی خواص مکانیکی مورد انتظار تعیین میکند .

شرایط کاری یاتاقانها و  تناسب آن با بابيت

میزان و چگونگی روانکاری و خنک کاری یاتاقان برجنس بابیت مورد استفاده تاثیر میگذارد.درهنگامی که فشار روغن پایین و روانکاری ضعیف باشد آلیاژهای با قابلیت انطباق و درگیری بیشتر مناسب می باشند.

دما، سرعت گردش ، میزان فشار بر واحد سطح، و حتی فرایند ساخت یاتاقان درانتخاب نوع بابیت موثر میباشد. علاوه بر این طراحی یاتاقان و میزان چسبندگی بابیت نیز در انتخاب جنس بابیت موثر میباشد

یاتاقان  لغزشی (Slide Bearing) :
این یاتاقان ها بیشتر در اندازه های بزرگ ساخته می شوند. محور گردان در داخل دو نیم استوانه  که قشر داخلی آن ها از یک لایه نرم به نام  Babbitt  پوشیده شده می چرخد.

سختی بابیت به مراتب کمتر از سختی محور گردان است. این نرمی بابیت جهت جلوگیری از خراب شدن محور در مواقعی که ذرات خارجی همراه روغن است می باشد. در ضمن اگر درجه حرارت بالا برود قبل از اینکه شفت و یا قسمت اصلی یاتاقان صدمه ببیند بابیت از بین      می رود.

در یاتاقان های با لایه بابیتی ضخیم، وجود مکانیزمی برای ایجاد چسبندگی مکانیکی بین بابیت و زمینه  لازم است. همچنین باید از بابیت با انعطاف پذیری خوب در دمای محیط استفاده کرد. بابیتهای پایه قلع که انعطاف پذیری مناسبی در دمای محیط دارند برای این شرایط و کاربردهای با بار اعمالی متوسط و بالا مناسب میباشند  .

فلز آلياژی نرم بابيت ، آشغالهای موجود در روغن را جذب نميكند . بابيت در بستر داخلي طوقهاي پهن ياتاقان ريخته شده است و با سايش همه جانبه و يكسان خود در لحظات آب بندی اوليه ، شكل مناسب را در تمام جهات براي تطبيق  با انگشتی ميل لنگ گرفته و درصورت بروز مشكل،  فدای انگشتيهای ميل لنگ ميشود.

ياتاقان لغزشی به علت عدم تحرك قطعات آن ( هر ياتاقان دو قطعه ميباشد) به نسبت ياتاقانهای غلتشی ( برينگهای ساچمه ايی) عمر بيشتر و وزن و قيمت كمتری دارند ياتاقانهای لغزشی براي موتورهای سبك ولی با دور زياد مناسب نميباشد.

برای یاتاقانهایی که درآنها انطباق با محور به سختی صورت میگیرد و احتمال برخورد موضعی بین یاتاقان و محور درلحظات اولیه کارکرد و قبل از تشکیل فیلم روغن وجود دارد،ازآلیاژهای پایه سرب که دارای انعطاف پذیری و انطباق پذیری خوبی هستند استفاده میشود.البته استفاده ازاین نوع آلیاژها محدود به بار و دورمتوسط میباشد .

از طرفی وقتی لایه بابیت نازک و ریخته گری دقیق مورد نیاز است آلیاژهای خاصی با پایه سرب حدود 1 درصدقلع قابل استفاده است. درصورت طراحی مناسب و ریخته گری خوب ، این نوع بابیت علاوه بر اینکه بازدهی بابیت پایه قلع را خواهد داشت از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه خواهد بود.

این یاتاقانها مقاومت خستگی خوبی دارند که لازمه نوع کاربرد آنها میباشد.این آلیازها انعطاف پذیری بابیت سرب – آنتیموان – قلع را ندارند که البته انعطاف پذیری در یاتاقانهای با لایه نازک بابیت از کمترین درجه اهمیت برخوردار است.