تغذیه کرم خاکی:
تغذیه کرم خاکی:
غذای اصلی کرمهای خاکی بقایای مرده و پوسیده گیاهی به انضمام بقایای ریشهی گیاهان و نیز کود دامی است. کرمهای قرمز بارانی بیشتر مواد زائد آشپزخانه را نیز خواهند خورد ضایعات سبزیجاتی که در حین تهیه غذا بوجود میآید برای کرمها قابل استفاده میباشد. مانند پوست سیبزمینی، هویج، کاهو، کلم، کرفس، سیب، پوست موز، گریپ فروت و پوست پرتقال، برگ چای، چای کیسهای، تفاله قهوه، کاغذ و مقوا. بعضی از ضایعات زودتر از سایر مواد به کود تبدیل میشوند. پوست موز حدود یک هفته طول میکشد در حالی که پوست پرتقال حدود یکماه طول خواهد کشید تا کاملاً تجزیه گردد. روزنامههای سیاه و سفید معمولی نیز میتوانند کمپوست شوند هر چند نیتروژن آنها پایین است و در نتیجه سرعت تجزیه را کاهش میدهند. اگر کاغذ کمپوست شود نباید بیش از ۱۵ درصد وزن کل مواد توده کمپوست باشد. زائدات کشاورزی از قبیل باقیمانده محصولات، زائدات سبزیجات، تفاله نیشکر و… فضولات احشام (فضولات گاو، گوسفند و…، زائدات شهری (زباله شهری)، زبالههای صنعتی، زائدات گیاهان از قبیل برگ، خاک اره (برای هر صد کیلوگرم خاک اره به یک کیلو نیتروژن نیاز است) و… قابل تغذیه توسط کرمها میباشند. کیفیت محصول تولید شده با بکار بردن کود آلی افزایش مییابد، اغلب مواد آلی زائد قابل تجزیه بیولوژیکی میتوانند به کود تبدیل شوند، حدود ۵ تا ۱۰ درصد موادی که توسط کرم بلعیده میشوند در بافتهای بدن کرم بمنظور رشد و فعالیتهای متابولیکی جذب و بقیه بصورت کودهای گرانولی دفع میشوند. در مجموع هر کرم قادر است در روز معادل وزن خود تا ۲ برابر تغذیه کند و %۶۰ آنرا به کود ورمیکمپوست تبدیل کرده و دفعکند. به هنگام دادن زبالهها در صورت امکان آنها را به تکههای کوچکتر تقسیم کنید تا انجام فرآیند تولید کرم پوسال (ورمیکمپوست) برای کرمها آسانتر باشد. زبالهها را به مدت چند روز در داخل یک مخزن قرار دهید تا باکتریها شروع به شکلگیری کنند چون کرمها بسیار به باکتری علاقه دارند. همچنین از مرطوب بودن مخلوط نهایی اطمینان حاصل نمایید که مانند یک کیک اسفنجی باشد. اضافه کردن کمی ماسه ریز به توده ماده آلی به هضم غذا در سنگدان کرم کمک مینماید. تغذیه گونه آیزنیا فوتیدا از بستری شامل مواد نیمه پوسیده کود گاوی، کود اسبی (کودها باید خشک باشند) کاه وکلش غلات و برخی زایدات و بقایای گیاهی میباشد، در داخل این بستر اصلی میتوان مواد تازهای چون زایدات سبزیجات و میوه جات، مواد آلی و قابل تجزیه، زبالههای خانگی، پسماندهای کارخانجات غذایی و حتی لجن و فاضلاب (بجز فاضلاب صنعتی) اضافه نمود. کود مرغی تازه به علت میزان زیاد اوره برای کرمها سمی است و باید بعد از پوسانیدن با سایر مواد مخلوط گردد تا قابل استفاده شود، حتی کود گاوی تازه برای کرمها مناسب نمیباشد و باید شستشو شده و یا بصورت پوسیده مصرف گردد. باید توجه داشت که مخلوط کود حیوانی و بقایای گیاهی که پوسیده نباشند در صورت تامین رطوبت مراحل پوسیدگی را خواهند گذراند و به علت فعالیت میکروارگانیزمها دمای آن تا ۸۰ درجه سلسیوس (سانتیگراد) بالا میرود که برای کرمها قابل تحمل نیست و لذا باید از کود حیوانی و بقایای گیاهی تنها در صورتی استفاده کرد که به حالت پوسیده یا نیمه پوسیده باشند و مرحله کمپوست شدن را گذرانیده باشند. کرمها در خارج از سفره غذایی حرکت نمیکنند و به همین علت جمعیت آنها بسته به دسترسی به مواد غذایی رشد کرده و تثبیت میشود. رطوبت مناسب بستر، هوادهی، تغذیه، جلوگیری از سفت شدن بستر و نگهداری ph در حد ۷-۸ از نکات کلیدی در تولید کرم پوسال (ورمیکمپوست) است.دستگاههایی در ایران در حال طراحی و ساخت است که با بستهشدن پشت تراکتور فرایند هوادهی را با سرعت و هزینه کمتر انجام می¬دهد و امکان تولید در حجمهای انبوه را فراهم می¬کند. این دستگاه حدود یک میلیون تومان قیمت دارد. از نظر اقتصادی کشت و پرورش کرم خاکی وقتی مقرون به صرفه است که بتوان از موادی که دارای هیچگونه هزینهای نباشد استفاده کرد. مثل پسماندهای رستورانها، آشپزخانهها، اماکن میوه و تره بار، مواد زائد کارخانههای تهیه مواد غذایی (کارخانه آردسازی و روغنکشی سویا). تغذیه کرمها باید بطور مرتب و معمولا یک بار در هفته صورت گیرد. انباشتن بیش از حد مواد غذایی در بستر، سبب ایجاد بوی نامطبوع و ترکیبات سمی میگردد. بهترین روش برای تهیه برنامه و میزان تغذیه، تعیین میزان مصرف کرم از آخرین تغذیه و همچنین شرایط موجود کرمها میباشد. زمانی که آخرین موادغذایی تغذیه شده تقریبا در حال تمام شدن است زمان تغذیه مجدد میباشد. اگر بنظر برسد که رشد کرمها متوقف شده و یا زاد و ولد آنها کاهش یافته احتیاج به اضافه نمودن پروتئین بیشتری در مواد غذایی میباشد. مرکز تهیه کرم خاکی در فیلیپین توصیه میکند که بهترین ترکیب غذایی برای کرم خاکی مخلوطی از ۵۵ درصد خاک اره، ۳۵ درصد پوسته برنج و ۱۰ درصد سبوس برنج میباشد. این مخلوط باید به مدت ۳ هفته تخمیر شود تا حرارت آن بین ۵/۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد برسد. پس از تخمیر کافی و کنترل دما این محیط تاثیر بسترهای مختلف بر روی تعداد کرمها: بستر حاصل از تفاله سیب موجب کمترین میزان رشد و نمو کرمها میشود و حتی سبب از بین رفتن کرمهای اولیه میگردد زیرا در اثر تخمیر در بستر کشت محیط کاملا اسیدی شده و مانع از رشد و فعالیت کرمها میشود. بستر تهیه شده از سیب زمینی از بستر سیب بهتر است اما بدلیل نشاسته بالا خیلی سریع کپک زده و محیط را برای کرمها نامطلوب مینماید شاید بتوان از پوست سیبزمینی برای تهیه کرم پوسال (ورمیکمپوست) استفاده نمود به شرط اینکه به نسبت بیشتری آنها را با خاک مخلوط نمود تا طی مرور زمان بقایای سیبزمینی تجزیه شوند و کپک نزنند. در بستر کود گاوی که کمی سیاه تیره شده کرمها بخوبی رشد مینمایند و خیلی سریع تکثیر مییابند. کود اسبی از میان بسترها بهترین بستر تهیه کرم پوسال (ورمیکمپوست) شناخته میشود و کرمها بخوبی در آن رشد نموده و خیلی سریع تکثیر مییابند که این سرعت رشد نشانه مطلوبیت بستر است. بیشترین تکثیر تعداد کرمها در بستر کود اسبی با ۳۳۵ کرم و کمترین تکثیر مربوط به تفاله سیب با ۶/. است که از تعداد کرمها با گذشت زمان کاسته شده است. پروارکردن کرمهای خاکی: این امکان وجود دارد که کرمهای خاکی را بطور مصنوعی پروار کرد تا در نتیجه هم از لحاظ وزنی و هم از لحاظ قطر افزایش یابند. برای این منظور میتوان تعداد زیادی بستر جدید فقط با ۱۵ سانتیمتر مواد بستر آماده کرده و تا زمانی که تقریبا خیس شوند، آنها را آبیاری کنیم. سپس کرمها را از بسترهای معمولی برداشت کرده و آنها را در بسترهای فوق جایگزین کنیم. در این حالت معمولا از مالت و بلغور برای تغذیه کرمها استفاده میشود. اگر کرمها بسیار فعال باشند (موردی که باید در یک یا دو روز انتقال به بسترهای جدید دیده شوند) تغذیه باید روزانه دو بار انجام شود. بدین ترتیب پس از ۷ تا ۱۰ روز کرمها برای استفاده و فروش آماده خواهند بود. روشهای جداسازی کرمهای خاکی: جداسازی کرمهای خاکی با دو هدف اصلی انجام میشود، اول جداسازی کرمها بمنظور فروش کرم، دوم جداسازی کرمها از بستر بمنظور سرند کردن بستر و فروش کرم پوسال (ورمیکمپوست)؛ بنابراین با توجه به هدف مورد نظر و امکانات موجود یکی از شیوههای زیر برای جداسازی کرمهای خاکی مورد استفاده قرار میگیرد. الف – روش شیمیایی: از مواد شیمایی مختلف که به صورت محلول در آمدهاند جهت بالا آمدن کرمهای خاکی از خاک استفاده میشود. بعنوان مثال محلول کلرید جیوه، فرمالین، آب نمک، پرمنگنات پتاسیم و… اما اگر کرمها را جهت پرورش و نگهداری بخواهیم باید بلافاصله آنها را بوسیله آب شستشو دهیم و اثر مواد شیمیایی را از بدنشان پاک نماییم. مناسبترین و بیضررترین روش جهت بالا آمدن کرمهای خاکی استفاده از آب نمک غلیظ (در حد اشباع) میباشد. در این روش کرمهای خاکی بدست آمده آسیب ندیده و میتوان در کلیه اهداف نمونهبرداری از آن استفاده نمود. بدیهی است در این حالت بستر قابلیت استفاده خود را از دست میدهد و باید کاملا شستشو شود و به علت خیس شدن بستر و عدم امکان سرندکردن آن از این روش برای جداسازی کرم پوسال (ورمیکمپوست) استفاده نمیشود. ج – جمعآوری بوسیله نور: بستر را در معرض نور شدید (نور چراغ یا نور خورشید) قرارداده تا کرمها به قسمتهای تحتانی وارد شوند و بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به اندازه ۵ سانتیمتر از خاک روی بستر را برمیدارند. اینکار را آنقدر تکرار میکنند تا هنگامیکه فقط کرمهای خاکی باقی بمانند، این روش برای هر دو منظور فروش کرم و فروش کرم پوسال (ورمیکمپوست) قابل استفاده است.