روش تولید ورمیکمپوست 1
روش تولید ورمیکمپوست:
سادهترین روش تولیدکرم ورمیکمپوست به شرح زیر است:
۱- بستر سازی: هر نوع موادی که به عنوان زیستگاه نسبتا پایدار کرم باشد بستر نامیده میشود.
بستر کرمها باید بر روی سطح صاف و شیبدار بتنی و در سالن یا پوشش گلخانهای ایجاد شود، بنابراین زمین مسطح بدون سنگ و کلوخ و خرده شیشه را مرطوب نموده و کاملا میکوبند تا سفت شود و یا آن را با بتون به ارتفاع ۱۵ سانتیمتر پوشش میدهند. یک شیب %۱ تا %۲ مطلوب است به دلیل اینکه فرایند شستشو آسانتر میشود و تهیه آب کرم یا wormwash امکانپذیر میگردد.
دلایل صاف و شیبدار بودن بستر موارد زیر است:
الف- جدا شدن آب مازاد و شیرابه یا پساب از بستر جهت جلوگیری از فاسد شدن بستر.
ب- جمعآوری شیرابه از طریق کانالهای مخصوص در مخزن (septing tanke ) و مصرف بخشی از آن ضمن مخلوط نمودن با آب و مصرف بقیه بعنوان کود مایع.
ج- خارج کردن مواد ناشی از شستشوی کودهای مرغی یا کودهای حیوانی تازه که حاوی مقدار زیادی اوره بوده و برای کرمها سمی و کشنده میباشند و یا خارج کردن سایر مواد سمی و مضر.
بستر کرم باید دارای شرایط زیر باشد:
- قابلیت جذب بالا: کرم توسط پوست تنفس میکند در نتیجه مواد بستر باید قابلیت جذب آب بالایی داشته باشند.
- دارای تخلخل مناسب باشد: کرمها به اکسیژن نیاز دارند در نتیجه اگر مواد بستر فشرده باشد نفوذ هوا کاهش یافته و تنفس کرم مختل میشود. اندازه ذرات، شکل ذرات، بافت ذرات و سختی آن بر میزان تخلخل موثر است.
- مقدار کم پروتئین و یا نیتروژن (نسبت بالای کربن به نیتروژن): مواد پروتئین سریع شکسته شده و تولید گرما و اسید مینمایند که زندگی کرم را مختل مینماید لذا بستر باید دارای نسبت بالای کربن به نیتروژن باشد.
۲- ایجاد سایبان از جنس آیرون شیت (پلیت) یا پلاستیک گلخانه با پایههای فلزی و یا از جنس حصیر و سرشاخه درخت با پایههای چوبی برای محافظت کرمها در برابر بارندگی و نور آفتاب. ارتفاع سایبان بسته به شیوه تخلیه مواد آلی، مساحت مزرعه، نوع و جنس سایبان بین ۲ تا ۳ متر قابل تغییر است.
بهتر است از پلاستیک برای پوشانیدن سطح بستر استفاده نگردد، زیرا لایه پلاستیک باعث افزایش درجه حرارت و جمع شدن گازهای مختلف در بستر میشود.
۳- ایجاد پشتهای از کود گاوی نیمه پوسیده به شکل گنبدی به عرض ۷۰ سانتیمتر، ارتفاع ۴۰ سانتیمتر و طول دلخواه و آبیاری فراوان آن بمنظور خروج شیرابه کود. بستری با ابعاد یک متر در یک متر و با ارتفاع ۴۰ سانتیمتر به ۳۰ الی ۳۵ کیلوگرم خوراک و ماده بستری نیاز دارد. این مقدار برای ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ کرم خاکی کافی است که تکثیر شده و عمل کمپوستسازی را از لایههای بالایی آغاز کند. چون کرمهای قرمز تمایل دارند که از قسمتهای سطحی بستر تغذیه نمایند، عمق بستر نباید بیش از ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر باشد. اگر بستر عمق بیشتری داشته باشد مواد آلی فشرده و بصورت غیرهوازی تجزیه شده و تولید بوی نامطبوع و مواد سمی مینماید و در نهایت منجر به مرگ کرمها میگردد.
۴- ایجاد شیار در طول خطالراس پشته به عمق ۱۵ سانتیمتر و ریختن کرمها به داخل آن و سپس بر گردانیدن کود روی کرمها.
۵- جمعیت مناسب کرم جهت تکثیر کرم ۵-۵/۲ کیلوگرم در مترمربع است و نباید بیشتر از پنج کیلوگرم باشد در جمعیتهای کمتر تولید مثل کاهش مییابد زیرا کرمها کمتر با یکدیگر تماس مییابند. جمعیت مناسب کرم جهت تولید کرم پوسال (ورمیکمپوست) ۱۰ – ۵ کیلوگرم در مترمربع میباشد. تولیدکنندگان کرم پوسال (ورمیکمپوست) معمولا پنج کیلوگرم در مترمربع استفاده میکنند و با دو برابر شدن جمعیت کرم بستر را نصف میکنند. زمان لازم برای تولید کود آلی در دمای ۲۵ درجه سلسیوس در حدود ۵/۱ تا ۲ ماه خواهد بود و تقریبا نیمی از وزن پشته تبدیل به کرم پوسال (ورمیکمپوست) خواهد شد. کرمهای قرمز تحت شرایط مطلوب میتوانند در یک روز معادل وزن خود تا دو برابر از زبالهها و بستر تغذیه کنند و %۶۰ آنرا به کود ورمیکمپوست تبدیل کرده و دفعکنند. خلاصه، هر عدد کرم بالغ قادر است در یکماه (سی روز) ۲۳ گرم کرم پوسال (ورمیکمپوست) تولید کند. اما بطور متوسط برای بازیافت هر یک کیلوگرم زباله غذایی در طول ۲۴ ساعت حدودا به ۲ کیلوگرم کرم خاکی نیاز است؛ بنابراین مدت زمان لازم برای تولید کرم پوسال (ورمیکمپوست) در بستر بستگی به میزان کرم موجود در پشتهها دارد، نگهداری کرم درون پشتهها به دو منظور صورت میپذیرد:
الف – افزایش جمعیت
ب- تولید کود آلی (کرم پوسال (ورمیکمپوست))
وزن اولیه کرمها درون پشته برای هدف اول به مراتب کمتر از هدف دوم است.