یکسال بدون بیمه شخص ثالث
چند سالی طول کشید تا سیستم حمل و نقل شهری تهران مجهز به اتوبوس های بنز دماغ دار بشود , اتوبوسهایی که اوایل دهه 30 در تهران مسافران را با 10 شاهی و یک قران جابه جا می کردند و پایانه همه آنها میدان توپخانه (امام خمینی فعلی) بود .اواخر دهه 30 یعنی سال 38 تا 39 خورشیدی که تهران شکل یک شهر کامل را به خود گرفت شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه به شیوه کنونی تأسیس شد , اتوبوسهایی که با گرفتن بلیت و نه پول مسافران را جابجا می کردند . مزیت این اتوبوسها تعداد بیش تر آنها , داشتن مسیرهای متعدد و استفاده از بلیت به جای پول بود . همین عوامل باعث شد تا همگام با رشد ابر شهر تهران استقبال از حمل و نقل اررزان اتوبوس شرکت واحد بیشتر شود .هر چه استقبال از این سیستم جدید بیش تر شد , خطا و خسارت های آن هم بیشتر شد .از آنجا که این مجموعه از همان قدم های نخست آشنا به مشکلات بسیار پیچیده حمل ونقل بود , خطر تصادف ها و صدمه به شخص ثالث را نزد تنها شرکت بیمه گر آن زمان یعنی بیمه ایران بیمه کرد .این قرارداد هر سال بین شرکت واحد و بیمه ایران تکرار می شد , اما این روند حدود یکسال پیش قطع شد و هیچ توضیح قابل قبولی نیز در این زمینه ارایه نشد . این موضوع مشکلات بسیاری را برای خسارت دیدگان و حتی رانندگان شرکت واحد به دنبال داشت . شرکت واحد حدود چهار هزار دستگاه اتوبوس دارد که حداقل سه هزار دستگاه آن در طول روز فعال هستند و بیش از سه میلیون مسافر را جابه جا می کنند .اقتصاد پویا بر آن بود تا از چند و چون و چگونگی این بیمه اطلاع پیدا کند و علت قطع قرارداد بیمه شخص ثالث اتوبوس های شرکت واحد را جویا شود , اما این تلاش به جایی نرسید .تنها نتیجه ای که پس از دو ماه پیگیری از روابط عمومی شرکت واحد به دست آمد یک برگ نمابر , بدون سر برگ شرکت واحد و دست نویس بود که در پنج یا شش خط توضیح داده بود .
شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه از طریق واحد پرداخت خسارتنسبت به تأمین خسارت زیان دیدگان اقدام می کند که شامل مسافران نیز می گردد .
- پرداخت خسارت پس از تسلیم شکایت شاکی به دادسرا و تأیید پزشکی قانونی در خصوص عو آسیب دیده دیهپرداخت می گردد .
- بیمه خودروهای شرکت واحد بر اساس 10 میلیون ریال ثالث و 30 میلیون ریال دیهقابل پرداخت می باشد .
- شرکت واحددر سال جاری هیچ قراردادی با هیچ یک از بیمهها ندارد .
- اتوبوس هایی که مسافرت خارج از شهر را دارند , از طریق بیمه البرز بیمه هستند .
البته در مورد بند آخر این دست نوشته , شرکت بیمه البرز کاملاً اظهار بی اطلاعی می کند و از اساس منکر هر گونه ارتباط با شرکت واحد اتوبوسرانی شده است .
همه این حرفها به آنجا می رسد که گویا در یکسال گذشته تمام اتوبوسهای شرکت واحد بدون بیمه شخص ثالثو یا سرنشین در خیابان های پر خطر تهران رفت و آمد داشته اند , بدون هیچ پشتوانه ای . - هر روز بدتر از دیروز
ایستگاه های اتوبوس شرکت واحد هر روز از روز پیش شلوغ تر می شود و اتوبوس ها هر روز فرسوده تر ازدیروز و راننده ها بی حوصله تر . . . بی نظمی و دیر آمدن اتوبوسها به یک طرف , فرسوده بودن اتوبوسها و اضافه شدن مشکلات راه های شهری , آن طرف دیگر ماجراست که بیش از پیش حساسیت این ناوگان را در شهر ما به اثبات می رساند .
سینا _ الف , مسیر خانه تا محل کارش را هر روز با اتوبوس طی می کند , وقتی از او می پرسیم , اگر اتوبوس ها بیمه نداشته باشند , حاضر هستی سوار اتوبوس بشوی , در جواب می گوید : . . . مگر می شود , اتوبوس های شرکت واحد بیمه نباشند ؟ ! . . .
شرکت واحد از آغاز تأسیس خود همیشه بیمه گذار شرکت بیمه ایران بوده است .یکی از مدیران بیمه ایران که تمایلی به گفتن نام خویش ندارد , در این باره می گوید : . . . بیمه ایران از ابتدای تأسیس شرکت واحد اتوبوسرانی , بیمه گر این شرکت بوده , اما از یک سال پیش به این طرف به دلایل نامعلوم (گویا تغییر و تحول در سطوح بالای مدیریتی شرکت واحد) قرارداد دوباره ای با شرکت بیمه ایران منعقد نگردید.در حال حاضر شرکت واحد حدود چهار میلیارد و 800 میلیون تومان به بیمه ایران بدهی دارد . البته بیمه ایران درصدد فشار آوردن به شرکت واحد نیست , اما از طرق قانونی سعی در بازپس گیری مطالبات خود دارد . تغییر ساختار یک شرکت در برهه های مختلف و حتی در زمان تعویض مدیران یک امر طبیعی است , اما حذف یک بخش مهم و یا تغییر قوانین کار چندانی عقلایی و آسانی نیست ! چندی پس از تمدید نشدن قرارداد شرکت واحد در این مجموعه واحد تعیین خسارت تشکیل گردید , بخشی که گویا مانند یک صندوق بیمه عمل می کند و پرداخت خسارت را بر عهده دارد .یک کارشناس بیمه در این مورد می‌گوید: با وجود حجم انبوه خسارت‌های بیمه‌ای این شرکت، بهترین راه برای جلوگیری از ضرر و زیان بیش از اندازه مجموعه، خریدن بیمه از یک "شرکت بیمه‌گر" است، چرا که یک شرکت بیمه می‌تواند با شعب زیاد و قابل دسترس و کارشناس علمی و دقیق یک پوشش کامل برای بیمه اتوبوسهای شرکت واحد ارایه دهد، کاری که به طور حتم و یقین از عهده واحد پرداخت خسارت شرکت واحد برنمی‌آید. - ضرر چند جانبه!
اما حذف قرارداد بیمه شخص ثالث تنها برای شرکت بیمه‌گر زیان آور نبوده است. الف- خ یکی از رانندگان شرکت واحد است، گرچه او در یکسال گذشته تصادفی نداشته، اما مشکل همکاران دیگرش را دیده و در این باره می‌گوید: بیمه اتوبوسهای شرکت واحد، "بیمه لحظه‌ای" هستند. یعنی اگر در اثر تصادف خسارتی به طرف مقابل وارد شود، همان لحظه پرداخت می‌کنیم، بعد اداره تعیین خسارت، مبلغ خسارت را به ما پرداخت می‌کند، البته آن هم پس از کارشناسی! در موارد زیادی هم شاهد آن بودم که بنا به دلایلی (از جمله مقصر شناخته شدن راننده حتی 10 درصد) خسارت را باید خود راننده پرداخت کند، بی آنکه فکر کنند این کار صدمه‌های جبران ناپذیری به کارکرد رانندگان و امنیت شغلی آنان وارد می‌کند.در همین باره یکی از کارشناسان "بیمه" می‌گوید:تمدید نشدن قرارداد با بیمه‌ایران مشکل نیست، نکته مهم و اساسی در این باره مربوط به نحوه کارکرد این مجموعه است. برای اینکه یک مجموعه از بیمه (هر نوع بیمه‌ای) استفاده نکند، باید یک صندوق بیمه تأسیس کند. طبق قوانین بیمه‌ای کشور، هرگونه فعالیت بیمه‌ای منوط به کسب اجازه از "بیمه مرکزی" است و تا آنجایی که ما اطلاع داریم تا این لحظه هیچ‌گونه تقاضایی مبنی بر تأسیس "صندوق بیمه" در شرکت واحد به بیمه مرکزی نرسیده است. در حقیقت با صراحت تمام باید گفت این شیوه کارکرد خلاف قانون بیمه است. نقض دوباره قانون! داشتن بیمه‌ای به نام بیمه شخص ثالث و سرنشین برای تمام دارندگان وسایل نقلیه موتوری (از جمله خودروها) الزامی است و این مورد با صراحت در ماده یک قانون بیمه اجباری مسئوولیت مدنی آمده است. (طبق ماده یک قانون بیمه اجباری مسئوولیت دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی (مصوب 26/9/1347)
ماده یک- کلیه دارندگان وسیله نقلیه موتوری زمینی و قطارهای راه‌آهن اعم از اینکه اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند، مسئول جبران خسارت بدنه ومالی هستند که در اثر حوادث وسایل نقلیه مذکور یا محمولات آنها به اشخاص ثالث وارد شود و مکلفند مسوولیت خود را از این جهت نزد شرکت سهامی "بیمه‌ایران" و یا یکی از موسسات بیمه داخلی که اکثریت سهام آنها متعلق به اطبای ایران و صلاحیت آنها به پیشنهاد وزارت اقتصاد مورد تایید دولت باشند، بیمه نمایند.
