مقایسه لامپ های جیوه ای با لامپ های led
اینها همان لامپهای رشته ای هستند که ده ها سال است مورد استفاده قرار میگیرند و در هر مغازه ای یافت میشوند. نور لامپهای رشته ای گرم و یکنواخت است و شباهت زیادی به نور طبیعی دارد. به دست آوردن میزان نور متفاوت به سادگی توسط تغییر نیروی برق (وات) امکان پذیر است.
حباب لامپهای التهابی در اندازه ها و شکلهای مختلف تولید میشود. حبابهای سفید رنگ علاوه بر ملایم کردن نور، در زمان مطالعه مانع ناراحتی چشم میشوند و حبابهای رنگین، در موارد متنوعی از جشنها و نورپردازی حیاط گرفته تا استفاده از تاریکخانه چاپ عکس و چراغ خواب مورد استفاده قرار میگیرد.
از آنجایی که رشته نازک درون لامپ- به خصوص در انواع کم نور تر آن- به سادگی گسیخته میشود لامپهای التهابی ضد لرزش، انتخاب مناسبی برای مکانهایی هستند که چراغ یا لوستر در اثر سر و صدای محیط یا حتا راه رفتن سامنان طبقات فوقانی، مدام در حال لرزش است. این لرزش ممکن است به نظر خفیف باشد اما عمر لامپ را کوتاه میکند.
● لامپ فلورسنت جیوهای کم مصرف
هرچند نور لامپهای فلورسنت(Fluorescent) به اندازه نور لامپهای التهابی خالص و خودمانی نیست، اما نوری حقیقی به شمار میرود. این لامپها از نوع رشته ای گران تر هستند اما عمر بسیار طولانی تری داشته و انرژی بسیار کمتری مصرف میکنند.
این گونه لامپ ها مصرف کمتری نسبت به لامپ های رشته ای دارند اما معایب زیادی نیز دارند
لامپهایLED
مخفف واژهLIGHT EMMTTED DIODE به معنای دیود ساطع کننده نور است. دیودهای ساطع کننده نور در واقع جزء خانوادهها دیودها هستند که دیودها نیز زیرگروه نیمه هادیها به شمار میآیند. خاصیتی کهLEDها را از سایر نیمه هادیها متمایز میسازد این است که با گذر جریان از آنها مقداری انرژی به صورت نور از آنها ساتع میشود.
تاریخچه:
سالها قبل ذرات بسیار کوچک کوانتومی ساخته شد که این ذرات کوانتومی کریستالهایی هستند که ابعادشان چند نانومتر بیشتر نیست و میتوانند از 100 تا 1000 الکترون را در خود جای دهند.این ذرات به آسانی از خود بستههای انرژی منتشر میکنند و هر قدر کوچکتر باشد بیشتر تحریک میشوند. هر ذره در مجموعه ویژه بوئرز به طور استثنایی کوچک و تنها شامل 33 یا 34 جفت اتم بود. هنگامیکه نور روی ذرات کوانتومی تابانده شده یا جریان برق به آنها وصل میشوند آنها با تولید نور از خود واکنش نشان میدهند و رنگهای متغیر و متنوعی ایجاد میکنند.
اما هنگامیکه یک پرتوی لیزری روی مجموعهای از این ذرات کوانتومی تابانده شد اتفاق غیر منتظرهای رخ داد. ناگهان نور سفیدی تمامی میز را پوشاند و انتظار میرفت که ذرات کوانتومی نور آبی منتشر کند اما این نور، نور بسیار زیبای سفیدی بود.
سپس این ذرات را با پلی اورتان شد و سطح بیرونی یک حبابت لامپLED آبی را با آن پوشاند. هر چند ظاهر این حباب زیبا نبود اما نور سفیدی مانند لامپهای معمولی منتشر میکرد که شدت آن 2 برابر و دوام آن 50 برابر یک لامپ معمولی 60 وات بود.
Ledها تا اواخر دهه گذشته فقط میتوانستند سه نور آبی، سبز و قرمز تولید کنند که به همین علت کاربردشان محدود بود.
سپسledهایی با رنگ آبی به بازار آمدند که میتوانستند نور سفید با هالهای از رنگ آبی روشن کنند.
بسیاری اعتقاد دارند لامپهایی که از دیودهای ساطع کننده نور استفاده میکنند، یا همانLED، آینده را از دست سایر رقبا خارج خواهند کرد.
LEDها که از دهههای گذشته در الکترونیک مورد استفاده قرار میگرفتند، عموماً برای نمایش خاموش یا روشن بودن نمایشگرها در لوازم مولتی مدیا مورد استفاده قرار گرفتند.
در حال حاضرLEDها به نحوی ساخته میشوند که نور را در جهت خاصی متمرکز میکند و به صورت چیپهای کوچکی هستند که معمولاً در داخل یک شیشه گنبدی شکل قرار میگیرند و دارای سایز چوب کبریت یا کمی بزرگتر هستند و به سختی میشکنند.
همانطور که گفته شد آنها در ابتدا فقط به رنگ قرمز و سبز بودند اما یک تغییر بسیار عظیم در این صنعت در دهه 90 میلادی باعث شد کهLED سفید رنگ (یا همان روشن و بدون رنگ) تولید شود. هم اکنون به آسانی با تغییر در ساختار فیزیکی و مواد تشکیلدهندههاLED نور را در رنگها و شدتهای مختلف و با طول موج مشخص میتوان با رنگ کاملاً خالص تولید کرد. به عبارت دیگر میتوان گفت منابع روشنائی دیگر دارای پرتوهای مادون قرمز و فرابنفش بوده، که چشم غیر مسلح قادر به دیدن آن نیست و تاثیری در تامین روشنایی محیط ندارند و حتی بر روی انسان اثر منفی نیز میگذارند ولیکنLEDها فاقد این پرتوهای مضر بوده و در سلامت چشم تاثیر بسزایی دارند.
LEDهای سفید قابلیت تولید همه نوع رنگ را داشته و علاوه بر آن از انرژی بسیار کمی (در مقایسه با سایر لامپها وLEDهای قدیمی) برای تولید روشنایی استفاده میکنند. به همین دلیل روز به روز ابعاد استفاده از آنها گستردهتر شد و در مواردی که احتیاج به علامت دادن و یا رقص نور (زدن فلاش وSOS) بود، استفاده شد.
اکنون بسیاری از شرکتهای بزرگ سازنده لوازم روشنایی مخصوصاً شرکتهای فعال در زمینه روشنهایی منازل بسیاری از فعالیتهای خود را بررویLEDها متمرکز کردهاند و قصد دارند روشنایی لازمه برای منازل را ازLEDها تهیه کنند که به نظر میرسد این روند تا کمتر از 5 سال آینده، باعث تغییر بسیار عمده در نوع محصولات روشنایی شود.
بکاربردهای دیگرLED:
همانطور که گفته شد، دیود منتشر کننده نور که به طور رایجLED نامیده میشود واقعاً قهرمان ناشناخته جهان الکترونیک است. آنها دو جین کار متفاوت انجام میدهند و در همه وسایل الکترونیکی یافت میشود اساساًLEDها لامپهای کم نوری هستند که به آسانی در مدارهای الکترونیکی قرار میگیرند اما برخلاف لامپهای معمولی آنها فیلامانی که بسوزد ندارند و به ویژه اینکه گرم نمیشوند آنها فقط با حرکت الکترونها در یک ماده نیمه هادی نور میدهند. آنها شمارهها را در ساعتهای دیجیتال نشان میدهند، اطلاعات را از کنترل تلویزیون میفرستند(LEDهای مادون قرمز) و نور آنها نشان میدهد که چه وقت وسایل روشن است همچنین تصاویر را روی تلویزیونهای پلاسما نشان میدهند و با توجه به مصرف بسیار پایین و شدت نور بسیار عالی در انواع رنگهای مختلف در روشنایی و چراغهای خودروها کاربرد وسیعی دارند.
در حال حاضر چراغهای راهنمایی که در تقاطعها و خیابانهای شهر تهران و دیگر نقاط کشور نصب شدهاند به وسیله لامپهای 100 واتی روشن شده و به واسطه لنز رنگی که در درون این چراغها تعبیه شده در مواقع معین به رنگ سبز، زرد و قرمز مشاهده میشوند، اما استفاده از این لامپها در چراغهای راهمنایی که اصطلاحاً به آن ”لامپهای رشتهای ترافیکی“ اطلاق میشود، مصرف بسیار زیاد برق و عمر محدودی را به همراه دارد که در همین زمینه نصب فانوسهایLED در چراغهای راهنمایی به منظور صرفهجویی در مصرف برق و کاهش خطای دید رانندگان در دستور کار قرار گرفته است.
مصرف برق به میزان یک دهم لامپهای معمولی 100 وات، عمر بالا تا 5 سال با گارانتی، بدون نیاز به تعمیر، نوردهی بسیار زیاد در مقایسه با لامپهای معمولی، جلوگیری از بروز تصادفات به دلیل خطای دید رانندگان و مهمتر از همه حذف لنز رنگی داخل چراغها را از جمله مزیتهای استفاده از فانوسLED در چراغهای راهنمایی میتوان نام برد. با استفاده از فانوسهایLED در چراغهای راهنمایی به دلیل این که صفحه اصلی چراغها کاملاً بیرنگ هستند، در هنگام خاموش بودن به رنگ سفید دیده میشوند و در زمان روشن شدن به دلیل نوردهی بالا، احتمال خطای دید رانندگان را به صفر میرساند و درصد ایمنی آنها در هنگام رانندگی افزایش مییابد به این ترتیب تشخیص روشن یا خاموش بودن چراغ سبز یا قرمز برای رانندگان کاملاً آسان و بدون طخا خواهد بود که خوشبختانه در سطح شهر تهران و اغلب شهرهای کشور فرایند تجهیز تقاطعها به این سیستم جدید در حال اجراء است.