توسعه فن‌آوری آب شیرین کن، راهی برای مبارزه با کمبود آب
محدودیت آب شیرین در جهان و افزایش جمعیت از یک‌سو و آلودگی منابع سطحی و زیرزمینی از سوی دیگر نگرانیعمده‌ای را برای دست‌اندرکاران بخش آب به‌وجود آورده است. با توجه به این‌که در آینده موقعیت منابع آب بسیار در خطر است، باید برای مقابله با کمبود آب راه کارهای اساسی را پیش‌بینی نمود.
خوشبختانه کسانی‌که در کنار دریا زندگی می‌کنند حداقل بر این باور هستند که می‌توان آب‌شور را تصفیه و از آن استفاده کرد ولی کسانی که از آب شور هم دور می‌باشند باید بیشتر از ساحل‌نشینان منتظر عواقب ناشی از کمبود آب باشند.
صحبت از شیرین کردن آب شور سال‌های سال است که نظر کارشناسان و متخصصین را به خود جلب کرده است، ولی تا امروز این حرکت به‌سختی و با هزینه‌های بسیار هنگفتی انجام شده است که برای کشورهائی که تاکنون با بحران مواجه نشده‌اند، مقرون به صرفه نبوده و در این راه کمتر تلاش کرده‌اند.
دستگاه آب شیرین‌کن به‌منظور انجام فرآیند آب شیرین‌کن (نمک‌زدائی) طراحی و ساخته می‌شود. فرآیند آب شیرین‌کن فرآیندی است که به‌منظور خالص‌سازی آب دریا برای مصارف آشامیدنی و صنعتی به‌کار می‌رود و منجر به تصفیه آب‌شور و خارج شدن نمک و املاح از آن می‌گردد. به این فرآیند همچنین نمک‌زدائی نیز گفته می‌شود. این فرآیند می‌تواند به‌طرق مختلفی صورت گیرد، اما نتایج حاصل از همگی آنان این است که آب‌شور و بدمزه و یا آب دریا تبدیل به آب خالص می‌گردد که در مصارف خانگی و عملیات ضدعفونی سازی آب مورد استفاده قرار گیرد. این شیوه یعنی شیرین‌سازی آب دریا سریعاً تبدیل به یک منبع عظیم تولید آب آشامیدنی در بسیاری از مناطق جهان گردیده است.
فناوری‌های شیرین‌سازی آب دریا
فناوری‌های شیرین سازی آب دریا را می‌توان به دو گروه کلی تبخیری و فیلتری تقسیم نمود. البته می‌توان این فناوری‌ها را بر مبنای محل تأمین انرژی مورد نیاز به گروه‌های بیشتری تقسیم کرد.
فناوری‌های تبخیری به کمک انرژی حاصل از بخار تولیدشده و واحد بویلر، آب مقطر تولید می‌شود و در مراحل بعد نیز املاح موردنیاز آب به آن اضافه می‌شود. در فرایندهای فیلتری جریان آب به کمک پمپ از میان فیلترهای ویژه عبور می‌کند تا املاح زائد همراه آب گرفته شود و در نهایت با تنظیم املاح، آب آشامیدنی تولید می‌گردد. ملاحظه می‌شود که این دو گروه روش به دو منبع انرژی مختلف نیاز دارند. آب شیرین‌کن‌های تبخیری به انرژی‌های فسیلی و واحدهای فیلتری به انرژی الکتریکی. دقیقاً متناسب با همین موضوع رفتار کشورها در استفاده از این فناوری تغییر می‌کند. کشورهایی که انرژی الکتریکی ارزان‌تر و ساده‌تر تأمین می‌شود از واحدهای فیلتری (ایالات متحده) و کشورهایی که منابع انرژی فسیلی ارزان و فراوان دارند از روش‌های تبخیری استفاده می‌کنند. (اماارت متحده عربی)
تجربه‌های موفق بین‌المللی:
بزرگترین واحد شیرین سازی آب دریا در راس الخیر عربستان سعودی که در سال 2013 راه اندازی شد قرار دارد، که دارای ظرفیت یک میلیون مترمکعب در روز است. این واحد شیرین سازی، آب پایتخت ریاض و چند شهر مرکزی عربستان را تامین می کند.و بزرگترین واحد فیلتری جهان با ظرفیت 300000 مترمکعب در روز در سرزمین‌های اشغالی فلسطین نصب شده.
اگر در فرانسه با استفاده از منابع زیرزمینی و سطحی برای مسئله آب، راه حل وجود دارد، در بعضی از مناطق کره زمین نظیر ساحل غربی ایالات متحده و اسرائیل که چنین منابعی وجود ندارد، وضع، متفاوت است. به این دلیل، در این کشورها ، برای برطرف کردن نیازهای آبی ، آب اقیانوسها پس از نمک‌زدایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، در بعضی مناطق، آب بعضی از چاهها را به‌علت دارا بودن نمک زیاد نمی‌توان مستقیما مورد استفاده قرار داد. برای مثال، آب چاههای عمیق صحرای آفریقا که از سفره آلبین به عمق 1500 تا 2000 متر استخراج می‌شود، نیمه شور است.
مشکلات تغذیه آبی جمعیت‌ها ممکن است در چند دهه آینده با ازدیاد جمعیت و افزایش نیازها در همه گسترش یابد. برای جلوگیری از کم شدن آب سفره‌ها در بعضی مناطق فرانسه (شمال، پادوکاها)، تامین آب کارخانه‌های پُر مصرف و تغذیه آبی جزایری که به‌علت دور بودن نمی‌توانند به‌راحتی از آب تاسیسات خشکی استفاده کنند، راههایی وجود دارد که در این مقاله شرح داده می‌شود.
قابل شرب شدن آب دریا در تگزاس
در مسافتی حدود یک هکتار در حاشیه دریا جایی که قایق‌های صید میگو کناره گرفته‌اند با انواع لوله‌ها و ماشین‌های مکنده آب به ارزش دو میلیون دلار روبه‌رو هستیم. تگزاس قصد دارد برای جبران کمبود آب آشامیدنی آب دریا را برای قابل شرب شدن به آب شیرین تبدیل کند. جوئل دل ریو پس از آنکه پیچ یک لوله بزرگ را پیچاند، لیوان پلاستیکی بزرگش را پر از آب کرد و آن را به یکباره نوشید. او بیان داشت که مزه این آب با آب‌هایی که در بازار به فروش می‌رسند هیچ فرقی ندارد. او می گوید: «آب دریا هیچ گاه به پایان نمی‌رسد و مشکل کم آبی به زودی در این کشور حل خواهد شد.» نمک زدایی از آب دریا بسیار پر هزینه است زیرا انرژی مورد نیاز برای این کار سر به فلک می‌کشد. هزینه فعلی برای تهیه 326 هزار بطری آب شیرین از آب دریا حدود 650 دلار در هر هکتار است. این رقم در برابر هزینه تصفیه آب چشمه‌ها معادل 200 دلار بسیار چشمگیر است. با این وجود دولت و سرمایه گذاران خصوصی عزم خود را برای تهیه آب از دریا جزم کرده‌اند تا برای نقاطی که دسترسی به آب تصفیه شده ندارند این ماده حیات را تامین کنند.
