تجهيزات و راه اندازي يك فروشگاه
تجهيزات و راه اندازي يك فروشگاه
جهت راه اندازي يك فروشگاه مثلا يك هايپرماركت بايد موارد زير را مد نظر ئقرار دهيم تا از ابتداي كار با ديد باز وآگاهانه كار را پيش ببريم اين عمل باعث مي شود بدانيم از كجا شروع كنيم
ومراحل كار چيست تا از هدر رفتن سرمايه و وقت جلو گيري نمايم
در ابتداي كار طبق مراحل مكانيابي بايد محل مورد نظر را شناسايي كرده و بر اساس كشش منطقه نوع فروشگاه را مشخص نمايم در اين طرح با توجه به شاخصهاي فروشگاهي وطرح اقتصادي پروژه يك هايپر ماركت را در نظر ميگيريم
در ابتداي مرحله بايد جهت اخذ مجوز هاي لازم همراه با طرح به اداره بازرگاني مراجعه كنيم وموافقت اداره فوق را اخذ نمايم سپس با مراجعه به اداره اماكن نيز بايد نظر مساعد آنها رانيز جلب نمايم مرحله بعدي ايجاد منابع مالي مي باشد يكي از اين منابع بانكها است كه با موافقت اصولي ومجوزمربوطه وطرح اقتصادي ميتوان جهت استفاده از تسهيلات اقدام نمود
منبع مالي ديگري كه مي توان از آن بهره برد پيش فروش تعدادي از مغازه هاي جانبي طرح است مي دانيد كه فروشگاههاي مركزي با وسعت زياد داراي مغازه هاي جانبي مي باشند كه با پيش فروش آنها مي توان به منابع مالي خوبي دست يافت
بعد از تامين منابع مالي نوبت به طراحي مي رسد كه موارد زير را بايد در آن مدنظر قرار داد
يك فروشگاه داراي قسمتهاي عمده زير مي باشد
پاركينگ
بار انداز
انبار
تاسيسات
سطح فروش
قسمت اداري
محوطه سازي پاركينگ بايد طوري باشد كه دسترسي اتومبيل در آن به سهولت انجام پذيردو
داراي نور مناسب ومحل پارك موتورسيكلت نيز درآن در نظر گرفته شود
همچنين پاركينگ بايد داراي فضاي مناسب جهت پارك خودرو مخصوص معلولين باشد وبراحتي بتوان كالاهاي خريدشده را با ترولي هاي فروشگاهي به آنجا برد
اگر پاركينگ در محل روباز قرار دارد مي توان از درختچه وبوته هاي گل جهت زيباسازي استفاده نمود ودر آن از پيچ جهت اطلاع رساني و ايجاد محيط مطلوب بهره برد
اگر پاركينگ در محيط بسته بود بايد تهويه هوا در آن مد نظر قرار گيرد
همچنين ايجاد دستشويي وتوالت در محوطه پاركينگ لازم به نظر مي رسدو وجود كپسولهاي
اطفاي حريق الزامي است
محيط پاركينگ بايد با علامتهاي مخصوص محل خروج ودرب ورودي فروشگاه را به مراجعه كنندگان نشان دهدوشماره گذاري محل پارك جهت سهولت پيدانمودن اتومبيل مورد نظر الزامي مي باشد
در پاركينگهاي رو باز نماي فروشگاه كه از پاركينگ ديد دارد بايد شكيل و زيبا باشد وسايه بان جهت پارك موتورسيكلتها الزامي است همچنين مي توان از صندلي جهت نشستن مردم همراه باسايه بان استفاده نمود
قسمت بار انداز بايد بوسيله درختان از محيط پاركينگ جا شود و با شيب طراحي شده اي به بارانداز منتهي شود
در قسمت بار انداز وجود سكوي بار گيري و تخليه بار الزامي است همچنين اين محيط بايد داراي باسكول /سيستمهاي اعلام حريق واطفاي حريق وتلفن وپيچ ودوربين مدار بسته باشد
محيط بارانداز بايد داراي درب فلزي محكم باشد تا در مواقعي كه از ان استفاده نمي شود بسته باشد
بار انداز توسط يك درب به انبار مربوط مشود كه در مواقعي كه كالا تحويل انبار مي شود باز مي گردد
انبار
وسعت انبار بستگي به بزرگي سطح فروش و دور بودن از انبار مركزي دارد
معمولا در فروشگاه ها انبار 2/1تا3/1سطح فروش در نظر گرفته مي شود انبار داراي قسمتهاي زير مي باشد
محيط انبار كه با قفسه هاي مخصوص انبار وپالتهاي مخصوص انبارقفسه بندي وپالت بندي شده است
سرد خانه ها در دو شكل بالاي صفر و زير صفر همراه با قفسه بندي و پالت بندي در آن
انبار بايد داراي تجهيزات زير باشد
قفسه هاي انباري /پالتهاي انبار/باسكول/انواع چرخهاي انباري/محلي براي باز سازي كالا/محلي براي انفورماتيك انبار/ محلي براي انبار دار وبايگاني اسناد/سيستمهاي اعلام حريق /اطفاي حريق /دوربين مدار بسته/ شبكه انفورماتيك/پيچ/تلفن/كپسولهاي آتشنشاني مختلف/شلنگ آب/جك پالت در صورت بزرگ بودن انبار ليف تراك / سبدهاي مخصوص كالا /محلي براي ضايعات احتمالي
كف انبار بهتر است از بتن همراه با روكش رزين صنعتي باشد
تهويه مطبوع بايد جهت انبار در نظر گرفته شود
گردش كار در انبار
در ابتدا كالا در بارانداز توسط بار شمار وحفاظت انبار با نظارت انبار دار تحويل گرفته مي شود
بايد در نظر داشت كالاهايي كه وارد فروشگاه مي شود بايد همگي داراي باركد روي ليبل كالا داشته باشند تا جهت تحويل به سطح فروش ومراحل فروش دچار مشكل نشويم اگر چنانچه كالايي بدون باركد بود بايد واتوسط واحد انفورماتيك براي آن باركد داخلي ايجاد شود وبعد از چاپ روي ليبل چسبانده شود اين كار بايد توسط تحويل دهنده كالا انجام پذيرد سپس انبار مجاز است كالا را تحويل بگيرد بايد متذكر شوم در ابتداي خريد توسط بخش بازرگاني بهتر آن است تا درج باركد روي ليبل كالا اجباري باشد تا توليد كنندگاني كه هنوز براي كد ملي اقدام ننموده اند بصورت اجبار اقدام نمايند اين عمل از بروز اشتباه ومعطلي وهرج ومرج در انبار يا بارانداز جلوگيري مي نمايد واختصاص باركد داخلي صرفا براي غرفه داران انجام پذيرد
در هنگام تحويل كالا بار شمار بايد به تعداد كالا درج در فاكتور وباركد آن هم در فاكتور وهم در روي كالا وتهداد در جعبه ودرج باركد مشابه در دوكالا وسايز كالا وباركد آنها را در نظر بگيرد.مثلا اتفاق افتاده است كه يك كالا در دو سايز بايك كد براي فروشگاه فرستاده شده است اين اتفاق مي تواند ايجاد مغايرت در فاكتور ورسيد نمايد واگر انبار دار متوجه آن نشود وكالا به سطح فروش راه يابد هر دوسايز به يك قيمت به فروش مي رسدواين باعث مغايرت در فاكتور فروشنده ومالي فروشگاه مي شود. همچنين انبار دار از پذيرش كالاهايي بدون فاكتور بايد اكيدا معذور باشد زيرا اين عمل باعث دپوي كالاهايي مي شود كه در انبار وجود دارد اما صاحب آن مشخص نيست ونمي توان آن را به سطح فروش ارسال نمود. همچنين انبار دار بايد در موقع تحويل كالا از فروشنده به انبار ضايعات ومرجوعيات از سطح فروش به انبار سر زده واگر كالاي از آن سازنده در آنجا باشد در همان موقع تعويض يا مرجوع نمايد
انبار دار بايد موارد زير را در نظر داشته باشد
چك نمودن باركد كالا با ليبل واندازه كالا
تعداد در جعبه وتعداد در فاكتور
مشخص نمودن تعداد اشانتيون وجدا رسيد كردن آن در محل رسيد اشانتيونها در رسيد انبار كامپيوتري
جهت كالاهاي وزني بايد وزن جعبه و يا كارتن را در نظر بگيرد و از كل بار كسر نمايد
انبار دار بايد كالاهاي مرجوعي را در هنگام تحويل كالا مد نظر قرار دهد تا به موقع نسبت به تعويض آنها اقدام نمايد
محل كالاها در انبار بايد كاملا تفكيك شده باشد يعني انبار بايد به انبار پوشاك / لوازم خانگي / مواد غذايي / شوينده
بهداشتي / سردخانه زير صفر / سرذخانه بالاي صفر/ محل ضايعات/ محل بازسازي
همچنين كالاهاي هر گروه بايد بصورت تفكيك شده در انبار خود قرار گيرد مثلا گروه ترشي جات از چاي بايد كاملا مجزا باشد زيرا تاثير بويايي روي هم دارندوغيره
انبار بايد كاملا قفسه بندي شده باشد وكالاها بر اساس تاريخ انقضا چيدمان شود تا از تاريخ گذشته شدن كالا ها جلوگيري شود همچنين نقطه سفارش كالا بايد در سيستم انفورماتيك بايد تعريف شده باشد تا از ايجاد دپوي كالا در انبار جلوگيري گردد. هر چه دوره گردش زماني كالا در انبار كمتر باشد آن فروشگاه موفق تر خواهد بود البته اين بدان معني نيست كه انقدر كالا را كم سفارش دهيم كه سطح فروش خالي از كالا شود. براي اين كار بايد مدت زماني كه طول مي كشد تا شركت سازنده كالاي جديد را به انبار ميرساند مد نظر قرار داد همچنين روند فروش كالا در سطح فروش را بايد مد نظر قرار داد وبر آن اساس نقطه سفارش در سيستم را تعريف نمود
جهت كالاهاي كه داراي وزن سنگين هستند ويا بصورت گوني مي باشند وجود پالتهاي پلاستيكي الزامي است مزيت پالت پلاستيكي نسبت به پلات چوبي در آن است كه از تجمع حشرات موذي در درزها جلوگيري بعمل مي اورد واز لحاظ بهداشتي بسيار بهتر از نوع چوبي مي باشد. وجود اين پالتها در سردخانه ها نيز الزامي است
بايد در نظر داشت محيط انبار از سطح فروش كاملا جدا باشد وارسال كالا به سطح فروش با تقاضاي مدير سطح فروش انجام پذيرد وارسال بايد بصورت حواله انبار به سطح فروش صورت پذيرد در واقع انبار به صورت فروشنده كالا وسطح فروش به صورت خريدار عمل مي نمايند اين عمل از لحاظ تعدادي مد نظر مي باشد و ارزش گذاري هر دو مكان از لحاظ ريالي كار حسابداري مي باشد. ارسال از سطح فروش به انبار نيز بايد طي سند مرجوعي داخلي از سطح فروش به انبار انجام پذيرد اين عمل راه هر گونه اختلاف سطح فروش و انبار را سد مي كند چون بايد دانست كه كسري در انبار بي معني مي باشد مگر كالاهايي كه بصورت كيلوگرمي باشد واز لحاظ وزني افت پيدا كرده باشد مثل برنج/ مرغ /گوشت پنير باز /ماهي تازه ويا منجمد بايد در نظر داشت مقدار كسريهاي اقلام فوق بايد منطقي باشد
صدور سند در انبار بسته به نوع قرارداد با تامين كننده كالا دارد كه در بخش ديگري به آن مي پردازيم
سطح فروش
سطح فروش فروشگاه محلی است که در آن کالاها با نظم ولیات خاص وبه تفکیک قسمت چیدمان شده است ومحل نمایش وخرید می باشد این قسمت باید دارای استاندارد خاصی باشد که هدف از آن راحتی انتخاب برای مشتری وآرامش روحی وروانی واطمینان از خریدش را برای او به همراه داشته باشد. جهت ایجاد انگیزه واطمینان در مشتری عوامل زیادی دخیل میباشد مهمترین عامل فضای داخلی فروشگاه یا همان سطح فروش می باشد که در این بخش به اختصار درباره آن شرح می دهیمهر فروشگاه باید دارای درب ورود و خروج مجزا داشته باشد که معمولا جهت تسریح و راحتی مشتری درب خروج بزرگتر از درب ورود در نظر گرفته می شود در فروشگاههایی که درب ورود وخروج یکی می باشد باید این دو قسمت بوسیله لوله های هدایت مشتری از یکدیگر جدا گردند تا تداخلی در تردد مشتریان بوجود نیاید همچنین این عمل باعث می گردد تا مشتری برای رسیدن به محل پرداخت پول کالای خوداز قسمتهای بیشتر فروشگاه دیدن نماید وکنترلی برای پرداخت نیز باشدر کنار درب ورود وجود یک کانتر اطلاعات ضروری می باشد کار این قسمت دادن اطلاعات به مشتریان وکنترل اجناس همراه مشتریان می باشد چنانچه اگر اجناس نو ویا کالایی همراه مشتری بود آن را در کیف مخصوصی گذاشته وپلمپ نماید ودر اختیار مشتری قرار دهد این عمل باعث می گردد تا تداخلی بین کنترلر درب خروج ومشتری بوجود نیایید
وجود سیستم پیچ وتلفن سانترال در این قسمت در فروشگاههای بزرگ ضروری است در این قسمت باید از نیروی ماهر وآموزش دیده با روابط عمومی بسیار قوی که اطلاع جامع و کافی
از فروشگاه داشته باشد استفاده نمود. همچنین میتوان کارتهای اعتباری و یا کاتالوگ های فروشگاه را در این محل عرضه نمود
باید در نظر داشت محل ورود باید توسط کانتر عبور یکطرفه ویا گردون ورودی فقط بسمت داخل سطح فروش بسته باشد و برای خروج مشتری صرفا باید از محل خروج استفاده نماید دراین محل استفاده از دربهای اتوماتیک بسیار عالی می باشد البته باید تنظیمات یکطرفه شدن روی آن توسط نصاب انجام پذیرد وجود این دربها علاوه بر نظم دادن به تردد از هدر رفتن انرژی نیز جلوگیری می نماید پیشنهاد می گردد از وجود پرده هوا در بالای دربهای اتوماتیک بهره برد این عمل علاوه بر ذخیره انرژی باعث ایجاد حالت مطبوع در مشتری هنگام ورود می گردد باید در نظر داشته باشید که پرده هوا استفاده شده دارای هر دوحالت سرد وگرم باشد که در فصل سرما از باد گرم و در فصل گرما از باد سرد آن بهره برد نصب برچسب و یا تابلو راهنمای ورود روی شیشه درب از بیرون و داخل ضروری می باشد بهتر است در مدخل ورودی از استفاده قفسه و یا استندهای بلند که دید و نمای داخلی فروشگاه را کور می کند پرهیز نمود تا در هنگام ورود مشتری دید فراخ نسبت به کل مجموعه داشته باشد پیشنهاد می گرددتاکف فروشگاه از سنگ ساخته شود البته باید در نظر داشت که نوع سنگ مصرفی بهتر است آهکی نباشد زیرا سنگهای آهکی دارای خرندگی بالای هیسند و خیلی سریع در اثر شکسته شدن کالاهای اسیدی مثل ترشیجات لک افتاده وبه سادگی آن لک از بین نمی رود همچنین میتوان از وجود سرامیک نیز بهره برد ولی مزیت سنگ بخاطر جذب روطوبت وآسان پاکیزه شدن آن به سرامیک ارجع می باشد در هر صورت رنگ پیشنهادی برای استفاده از سنگ ویا سرامیک رنگ روشن می باشد و مهمترین دلیل آن رفلکس نور وروشن تر بودن محیط است
برای اجرای کف باید ابتدا نقشه لیات فروشگاهی را داشت زیرا قبل از اجرا باید محلهای ابریزو کانالهای برق در کف وجانمایی صندوقها و تجهیزات برقی در روی نقشه مشخص گردد تا پس از اجرای کف به مشگل برخورد نکنیم همچنین محلهای عبور لوله های رفت و برگشت یخچالها و فریزرها و درین آنها در کف باید جانمایی گردد در کف سازی باید به زیر سازی اهمیت داد زیرا اگر زیرسازی در فروشگاه خوب نباشد ممکن است در محلهای نصب هدایتهای مشتری و یا در محلهای نصب تجهیزات موجب نشست کف باشیم
ارتفاع کف فروشگاه تا سقف در فروشگاههای بزرگ بین 6 تا 7 متر میباشد و تجهیزات جانبی روی آن جانمایی میگردد
ارتفاع دکوراسیون در این فروشگاهها 3/5 تا4 متر می باشد که می تواند شامل انواع قفسه دکورهای خاص همراه با تابلوهای تبلیغاتی است دکوراسیون داخلی بنا به کاربری هر قسمت طراحی شده و از استاندارد خاصی پیروی میکند
باید در نظر داشت فروشگاه هایی که ارتفاع سقف در آنها بیش از 8 متر می باشد با ید در طراحی سقف آن از طراحی استفاده نمود که در نور پردازی و انتقال حرارت ویا برودت توسط کانالهای هوابهترین حالت ممکنه را برای ما ایجاد نماید که در این خصوص در مبحث تاسیسات و نور پردازی به آن اشاره خواهیم کرد
هر فروشگاه بسته به وسعت آن محلهای زیر را جهت امور جاری احتیاج دارد
اتاق مدیریت جهت استقرار مدیر فروشگاه
اتاق بازرگانی محل خرید کالا جهت فروش درفروشگاه
اتاق انفورماتیک جهت استقرار مدیر انفور ماتیک ونصب سرورها وتجهیزات مربوطه
اتاق خزانه داری جهت مراودات مالی با صندوق داران که دارای گاو صندوق می باشد
اتاق امور مالی که محل مراودات مالی فروشگاه میباشد
اتاق انتضامات که محل ساماندهی این بخش است
اتاق اداری که محل رسیدگی به امور جاری می باشد
اتاق غذا خوری پرسنل و استراحت
اتاق رخت کن پرسنل
سرویس بهداشتی کارکنان
نماز خانه