آشنائی با مگس خانگی و راههای مبارزه با آن
مگس ها خانگی
ناقلین بیماری های اسهالی و عفونت های پوستی و چشمی
مگس خانگی معمولی، موسکا دومستیکا در ارتباط بسیار نزدیک با انسان زندگی می کند و در تمام دنیا انشار دارد. این حشرات با تغذیه از روی مواد غذایی و مواد دفعی ، عوامل مختلف بیماری را منتقل می کنند. ععلاوه بر مگس خانگی، تعدادی از گونه های دیگر از مگس نیز با محل زندگی انسانها سازگاری یافته و همان مشکلات را ایجاد می کنند. در مناطقی که آب و هوا گرم است، مگس فضولات، موسکا سوربنز، به طور دقیق همان نقش مگس خانگی را ایفا می کند. این مگس با مگس خانگی ارتباط نزدیک داشته و اهمیت قابل ملاحظه ای در انتقال بیماری ها دارد. مگس های گوشت (کالیفوریده) و سایر مگس ها با انتقال عفونت های دستگاه گوارش ارتباط داده می شوند. لاوه بر مگس خانگی، تعدادی از گونه های دیگر از مگس نیز با محل زندگی انسانها سازگاری یافته و همان مشکلات را ایجاد می کنند. در مناطقی که آب و هوا گرم است، مگس فضولات، موسکا سوربنز، به طور دقیق همان نقش مگس خانگی را ایفا می کند. این مگس با مگس خانگی ارتباط نزدیک داشته و اهمیت قابل ملاحظه ای در انتقال بیماری ها دارد. مگس های گوشت (کالیفوریده) و سایر مگس ها با انتقال عفونت های دستگاه گوارش ارتباط داده می شوند.
چرخه زیست مگسها
تخمها
تخمها سفید و بین 1 تا 2 میلیمتر طول دارند و یكی یكی در گروههای كوچك گذشته میشوند هر مگس ماده روزانه 2 تا 4 بار تخم میگذارد، كه حاصل آن 500 عدد تخم میشود. چگونگی تغذیه مگس ماده در دوره زندگی لاروی، تأثیر زیادی در كیفیت و تعداد تخمها دارد. وجود رطوبت مناسب و درجه حرارت 20 تا 30 درجه سانتیگراد در سالم ماندن تخمها مؤثر است. نوزاد بدون پا ظرف مدت 20 ساعت در هوای گرم از تخم خارج میشوند و به سرعت از موادی كه مادر برای تسهیل فرایند تخمگذاری از آنها استفاده نمودهاست، تغذیه میكنند.
لاروها
در روزهای آغازین لاروها هركدام 3 تا 9 میلیمتر طول داشته و به رنگ كرم روشن میباشد. آنها بیضیشكل و استوانهای بوده و به صورت مخروطی، شكل گرفتهاند. سر شامل یك دسته قلابهای سیاه است و رشد از ناحیه سوراخهای عقبی آغاز میشود. دهان حفرهایشكل همراه با شكافهای سینوسی كه با حاشیه سیاه بادامكی شكل احاطه شدهاند، از دیگر ویژگیهای لارو است.
فاصله دوران لاروی تا مگس بالغ جمعا6 روز به طول میانجامد.
مگس بالغ (بزرگسال)
مگس خانگی 6 تا 7 میلیمتر طول دارد. طول جنس مؤنث، از طول جنس مذكر بیشتر است. مگس ماده را میتوان با توجه به فاصله بین چشمانش، از جنس نر كه چشمانی نزدیك به هم دارد تشخیص داد. جنس نر دارای چشمانی قرمز و دماغی اسفنجی شكل است. در ناحیه سینه چهار خط مشكی قوسدار به سمت بالا وجود دارد. شكم دارای رنگ خاكستری یا زرد با خطوط میانی درهم و تیره است كه از كنارهها هم مشخص میباشد.
اهمیت پزشکی و مبارزه با مگس ها
مگس ها در تعداد زیاد، مزاحمین مهمی برای زمان فراغت و کار انسان ها هستند. این حشرات با مدفوع خود داخل و خارج اماکن را آلوده می کنند. به علت این که وجود آنها نشانه شرایط غیر بهداشتی است ممکن است اثرات روانی منفی داشته باشند.
مگس ها قادر هستند بیماری ها را انتشار دهند، زیرا آزادانه روی مواد غذایی انسان و همین طور کثافت ها رفت و آمد می کنند. مگس هنگام حرکت و تغذیه عوامل بیماری زا از منبع آلوده بر می دارد. بیماری هایی که ممکن است مگس ها به انسان ها منتقل کنند، عبارتند از : عفونت های دستگاه گوارش ( مانند دیسانتری، اسهال، تیفوئید، وبا و عفونت های کرمی خاص)، عفونت های چشمی مانند ( تراخم و همه گیری ورم ملتحمه)، فلج اطفال و عفونت های پوستی خاص ( مانند یاز ، دیفتیری جلدی ، بعضی از قارچها و جذام)
اقدامات کنترل
مگس ها ممکن است به طور مستقیم توسط حشره کش ها یا وسایل فیزیکی مانند ، تله ها ، نوار های چسبنده، مگس کش و ابزار الکتریکی کشته شوند، به هر حال باید ترجیحا آنها را از طریق بهسازی محیط و رعایت مسائل بهداشتی کنترل کرد.
سطوحی را که مگس ها در آنجا استراحت می کنند می توان با حشره کش های طولانی اثر سمپاشی کرد. این روش علاوه بر تاثیر سریع در طولانی مدت نیز موثر است که مدت تاثیر آن از چند روز تا چند هفته بوده و به نوع حشره کش ، مواد سازنده دیوار ، حرارت ، رطوبت ، و سطح مقاومت در مگس ها بستگی دارد. شناسایی محل هایی که مگس ها بیشتر اوقات شب را در آنجا به سر می برند.حائز اهمیت است. فقط باید سطوحی را سمپاشی کرد که به طور عینی بعنوان محل استراحت مگس ها شناسایی شده اند. به طور عمده در شیرینی پزی ها ، رستورانها ، منازل و مجتمع ها از سمپاشی ابقایی استفاده می شود.
مطمئن ترین و پاکیزه ترین روش برای دور کردن مگس و در امان بودن از مشکلات ناشی از این حشره میتواند استفاده مدام از دستگاههای التراسونیک باشد که با تولید امواج صوتی باعث دور شدن این حشره میشود شایان ذکر است امواجی که این دستگاهها تولید میکنند صوتی بوده و در محدوده شنوائی انسان نیست و هیچ گونه ضرری برای انسان ندارد .
گرد آورنده : واحد پژوهشی شرکت پارس الکترونیک (دفتر مرکزی )
021-22134014