مراحل تولید ورمی کمپوست

کف:

آماده سازي كف

كوبيدن خاك كف با غلتك به جهت فرار كرم ها جزو شرايط نامناسب محسوب مي شود همچنين آسفالت نيز به جهت بوي بد ناشي از مواد نفتي جزو گزينه هاي نامناسب مي باشد. در صورتي كه از لحاظ اقتصادي استفاده از آجر و سيمان مقرون به صرفه نباشد،‌استفاده از توري هاي فلزي با ابعاد مناسب ، توصيه مي گردد.

دو شاخصه ی اصلی برای کف باید در نظر گرفته شود اول اینکه جنس کف چه چیزی باشد که کرم­ها قدرت نفوذ به آن را نداشته باشند و دوم آب در زیر تل­ها تجمع نیافته که این امر موجب غرقاب شدن محیط و از بین رفتن کرم­ها می­گردد.

باید مد نظر داشت از سیمان نیز می­توان به عنوان جنس کف استفاده نمود ولی معایب خاص خود را دارا می­باشد که یکی نسبت رسانایی بیش­تری است که در مقابل آجر دارد و­ مخصوصاً در تابستان­ها گرما را از عمق زمین به ­بالا منتقل می­کند که ­در نتیجه تبخیر در پشته‌های کود افزایش می­یابد و مجبوریم برای برآورده کردن رطوبت مورد نیاز دفعات آبیاری را افزایش دهیم (هزینه­ی تسهیلات انرژی) افزایش می­یابد و دلیل دیگر مشکل غرقاب شدن محیط می­باشد بدین شکل که اگر در سامانه شیاربندی جایی مشکلی پيدا کند به دلیل تجمع آب و غرقاب شدن محیط تلفات کرم را در پی خواهیم داشت.

قابل ذکر است که گاهی از مواقع ممکن است از نظر مالی به صرفه نباشد که ما بخواهیم کف را آجر و یا سیمان بکنیم و یا در محیط سرپوشیده که برای مدت زمان معین اجاره کرده­ایم بخواهیم کف را ترمیم و یا شیب مناسب اعمال کنیم و یا اجازه شیاربندی را به ما ندهند، در این هنگام ما با همفکری فراوان به این روش در کشور عزیزمان دست یافتیم که مي­توان از تورهایی به ابعاد مربع cm25 و پهنای cm90 استفاده نمود. در این روش با آجرهایی cm20 تورها را از زمین ارتفاع داده و آن گاه یک توری بسیار ریز بر روی آن قرار خواهیم داد. در این روش نه تنها مشکل زهکشی به خوبی حل خواهد شد بلکه به دلیل تهویه­ی خوبی که از کف می­گردد، راندمان تولید کرم نیز به طرز باور نکردنی افزایش می­یابد.

ابتدا ما 8 عدد آجر cm 20 را بر روی زمین به­طوری که با یکدیگر تقارن داشته باشند گذاشته آنگاه تورهایی به ابعاد مربع cm25 و پهنای cm90 و طول m3 بر روی آن قرار داده و سپس توری بسیار ریز را بر روی آن قرار می‌دهیم و به نحوی که در ادامه بیان می‌گردد تل‌بندی و سایر مراحل را انجام می‌دهیم.

تل‌بندی:

به پشته­های کود در این سامانه تل گفته می­شود و هدف ما در تل‌بندی بر این شکل می­باشد که از حداقل فضا حداکثر استفاده گردد.در منابع مختلف عرض و ارتفاع تل به صورت‌های متفاوتی ذکر گردیده است ولی ما با استفاده از منابع معتبر و آزمایشات متعددی که انجام داده­ایم بهترین عرض و ارتفاع تل را به شرح زیر در نظر می­گیریم: cm90 پهنای تل و ارتفاع cm50 که البته به خاطر افت کود بعد از آبیاری ما ارتفاع را هم پیشنهاد می­کنیم عزیزان cm55 در نظر بگیرند.

در این طول و ارتفاع هم رطوبت را می­توان به خوبی تأمین و pH به راحتی تحت اختیار و تهویه به خوبی اعمال می­شود و راندمان کار بالا می­رود.زیرا از یک طرف به دلیل افزایش سطح تماس با هوا راندمان کاری افزایش می­یابد و از طرف دیگر اگر احیاناً به هر دلیل مشکلی در یکی از تل­ها پیش آمد ضرر کمتری را تولید کننده متحمل می­گردد.

با توجه به عبور و مرور کارگر باید ابتدا کنار دیوار را یک متر خالی گذاشت و همچنین شایان ذکر است در بین هر دو تل cm10 فاصله قرار دهیم، به خاطر اینکه هم توانسته باشیم از حداقل فضا حداکثر استفاده را کرده و همچنین تهویه به خوبی انجام گرفته و مشکلی از این بابت رخ ندهد.

توجه: در روش استفاده از مش پهنای تل را تا cm120 نیز می‌توان به راحتی افزایش داد.

قرار دادن پشته هاي كود بر روي توري ها با ارتفاع مناسب و با فاصله مناسب براي عبور كارگر از بين تل ها.

(نحوه تل بندي : مواد مورد استفاده مثل پسماند - كاه و كلش را كف تل ريخته و با ارتفاع مناسب كود حيواني بر روي آن مي ريزيم. براي افزايش تهويه در ارتفاع مناسب مي توان از ساقه هاي ذرت استفاده نمود. براي جلوگيري از مرگ و مير كرم ها بايستي ابتدا تلها لجن كشي شده و شرايط مناسب براي تزريق كرم آماده گردد.)

ايجاد پشته‌اي از کود گاوي نيمه پوسيده به شکل گنبدي به عرض 70 سانتيمتر، ارتفاع 40 سانتيمتر و طول دلخواه و آبياري فراوان آن بمنظور خروج شيرابه کود. بستري با ابعاد يک متر در يک متر و با ارتفاع 40 سانتيمتر به 30 الي 35 کيلوگرم خوراک و ماده بستري نياز دارد. اين مقدار براي 1000 تا 1500 کرم خاکي کافي است که تکثير شده و عمل کمپوست‌سازي را از لايه‌هاي بالايي آغاز کند. چون کرمهاي قرمز تمايل دارند که از قسمت‌هاي سطحي بستر تغذيه نمايند، عمق بستر نبايد بيش از 30 تا 40 سانتيمتر باشد. اگر بستر عمق بيشتري داشته باشد مواد آلي فشرده و بصورت غيرهوازي تجزيه شده و توليد بوي نامطبوع و مواد سمي مي‌نمايد و در نهايت منجر به مرگ کرمها مي‌گردد.

شیاربندی:

در روش استفاده از مش احتیاج به سامانه شیارکشی نداریم و خیلی راحت لجن حاصله و تجمع یافته را با یک لجن کش پس از هر آبیاری می­توان از محیط به بیرون از محیط منتقل کرد. اما در روش­های روباز و سربسته ابتدا می­باید در راستای طول در یک طرف در جهت شیب یک شیار سرتاسری کشید تا آب از این طریق به بیرون منتقل گردد و لجن در بیرون مثلاً در یک چاه جمع‌آوری گردد.(ضمناً شیب باید به گونه­ای باشد که آب بر روی زمین تجمع پیدا نکند.)

همان طور که مستحضر می­باشید بین دو تل cm10 فاصله می‌باشد که باید بینابین cm10، یعنی cm5 از هر تل فاصله داشته باشد، شیاری عمود به جوی اصلی درآورده و مقداری آن را اُریب درآورده تا جریان آب بهتر صورت گیرد.

این شیارک­ها به این خاطر می­باشند که احیاناً اگر جایی محیط غرقاب پیش آمد آب در شیارک­ها افتاده و به جوی اصلی انتقال یابد.ضمناً شیب محیط بستگی به طول تل­ها دارد. هر چه طول تل بیش­تر به طور حتم شیب نیز بیش­تر می­باشد و اصل کلی که باید مدنظر گرفت آب بر روی زمین جمع نشود.

در روش هاي روباز و سربسته بايستي در راستاي طول به يك سمت شيب كشيده شود تا آب به بيرون منتقل و مثلا در يك كانال يا حوضچه جمع آوري گردد. شيارها بايد با فاصله هاي مناسب در نظر گرفته شوند.

تذكر:‌در هنگام آبياري نبايد سرآب پاش را مستقيم به تل ها گرفت كه باعث شستشوي برخي عناصر مفيد مي شود. (آب فشان ساده پيشنهاد ميشود)

نحوه­ی تل‌بندی:

بعد از اتمام کف سازی و شیاربندی ما می­خواهیم زباله یا هر چیز دیگر که قبلاً مواد مجاز شرح داده شده را به کود كرم‌پوسال تبدیل نماییم و اگر قرار است بر روی آشغال کار کنیم مقداری کاه و کلش در کف تل ریخته آن گاه تا cm10 کود حیوانی ریخته و آن گاه آشغال را می­توان به تنهایی یا با کود حیوانی قاطی کرد و بر روی آن ریخته و تل را کامل کنیم.

لجن کشي و آماده کردن برای تزریق:

متأسفانه در خیلی از فارم­های تازه تولید، کرم را بعد از تل‌بندی فوری تزریق می­کنند که این کار خطرات زیادی برای کرم­ها در پی خواهد داشت و حتی منجر به مرگ و میر اکثر آنها می­شود.

ما ابتدا باید تل­ها را لجن کشی کنیم و شرایط را به اپتیمم نزدیک و زمانی که محیط آماده تزریق شود با احتیاط تزریق انجام گیرد، همچنین کارگر در این مدت شیوه­ی صحیح آب دادن را فرا می­گیرد. شرایط مطلوب و بهینه برای رشد برابر با دمای 22 درجه سانتی گراد می­باشد که می­تواند با یک دماسنج به راحتی اندازه­گیری گردد و همیشه مدنظر داشته باشید که دمای تل به این عرض و ارتفاع تقریباً یک تا دو درجه از دمای محیط (روش سربسته) بالاتر می­باشد.

رطوبت: در خیلی از منابع رطوبت ایده­آل را 70 تا 80 درصد در نظر می­گیرند ولی ما آن را 60 تا 70 درصد معرفی می­کنیم و راه و شناخت درست آن به شیوه­ی تجربی و کم خرج به شرح زیر می­باشد: مقداری از بستر را در دست گرفته و دست خود را مشت کرده و فشار می­دهیم، زمانی که فشار می­دهیم باید آب از لابه­لای انگشتانمان بیرون بیاید و شیوه­ی چکیدن آب از دست شما نه به صورت شُرشُر باشد و نه به صورت قطره قطره، یک حالت مابین این دو حالت باشد.

pH: pH مناسب برای تزریق را در حدود 5/7-7 در نظر می­گیرند برای اندازه­گیری pH از pHهای ساده­ی کاغذی می­توان استفاده نمود.

تزریق کرم:

ابتدا به صورت قرینه در دو طرف تل‌ها شیار‌هایی با عمق 20 – 25 سانتیمتر با بیلچه­های پلاستیکی تولید می­کنیم و آنگاه مقداری آب بر روی آن ریخته تا براقی ناشی از آبرا در ته تله مشاهده کنیم و آنگاه کرمها را همراه با بسته­های خود در داخل تله می‌ریزیم