خلع ید و تخلیه ید

برای این که مطلب به صورت ساده تری عنوان شود در شروع مثالی میزنیم فرض کنید ملکی را با تنظیم قرارداد اجاره به شخصی که همان مستاجر است اجاره داده اید و در تاریخ مشخص شده در قرارداد، مهلت اجاره به پایان میرسد. در بهترین حالت مستاجر بعد از اتمام قرارداد دو کار میتواند انجام بدهد:

• با توافق مالک قرارداد اجاره را تمدید کند و مجددا از ملک اجاره شده استفاده کند.
• و یا ملک را در موعد مشخص تخلیه خواهد کرد.

در صورتی که مستاجر هیچ کدام از اقدامات بالا را انجام نخواهد داد و قصد دیگری دارد و یعنی ملک را در تاریخ مقرر و بعد از تمام شدن قرارداد تخلیه نمیکند.  طبق قوانین، به دلیل نداشتن قرارداد اجاره و یا تمدید آن و تخلیه نکردن ملک در زمان مشخص در حکم غصب محسوب میگردد و مقررات مربوط به غصب درباره آن شخص اجرا میگردد.

برای حل این مشکل مالک باید دعوای تخلیه ید را مطرح کند و دادخواست خلع ید به دلیل اینکه قرارداد اجاره بین ملک و مستاجر قبلا تنظیم شده است رد خواهد شد. در واقع در مواردی که هیچ قراردادی بین مالک و فردی که ملک را تصرف کرده است نباشد دادخواست خلع ید مطرح میگردد و دیگر دعوای تخلیه معنایی نخواهد داشت. در ابتدا جهت تنظیم دادخواست خلع ید مالک باید مالکیت خود را اثبات کند در گام بعدی باید تصرف ملک توسط فرد را ثابت کند در واقع حتما باید فرد بدون اجازه مالک، ملک را تصرف و غصب کرده باشد.

خلع ید به لحاظ حقوقی عنوان دعوایی است که مالک یک مال غیر منقول اعم از خانه مغازه و یا زمین بطرفیت متصرف غیر قانونی مال خود آن دعوا را  اقامه می نماید و از دادگاه (که البته امروزه در صلاحیت  شورای حل اختلاف است) می خواهد که به روند تصرف غیر مجاز متصرف پایان بخشیده و ملک وی را از تصرف او خارج کرده و  به وی تحویل نماید.

دعوای خلع ید به معنای اعم از آن، به 3 دسته از دعاوی تقسیم میشود:

• خلع ید به معنای اخص یا همان دعوای مالکیت که طی آن مالک ملک رفع تصرف دیگری را از ملک خود خواستار است
• دعوای تخلیه ید که در آن عدم مالکیت خوانده بر ملک مورد نزاع و در مقابل، قانونی بودن تصرف خوانده بر آن مورد قبول طرفین دعوا بوده و خواهان ادعا دارد که ادامه تصرفات خوانده بر آن ملک، خلاف قرارداد یا قانون است و باید از آن رفع تصرف شود. بنابراین در دعوای خلع ید مبنای قراردادی بین خواهان و خوانده وجود دارد.
• دعاوی تصرف که خود شامل دعاوی تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق بوده و ممکن است به صورت کیفری یا حقوقی مطرح شوند.

لازم به ذکر است اکثر مردم در بیان طرح دعوای خلع ید، دستور تخلیه و تصرف عدوانی اشتباه میکنند و این باعث میشود به هیچ نتیجه ای نرسند و دعوای آنها رد شود بهتر است با وکیل متخصص در امور ملکی در این زمینه مشورت نمایید.

در صورتی که دادخواست خلع ید و تخلیه توسط وکیل صورت پذیرد شامل مزایای ذیل خواهد بود:

• در مدت زمان کمتری دستور تخلیه گرفته خواهد شد.
• برای اجرای حکم تخلیه نیازی به حضور مالک نخواهد بود.
• جهت اخذ دستور تخلیه از طریق شورا نیازی به حضور مالک نخواهد بود.
• وکیل میتواند خسارت و اجرت المثل ایام تصرف را از متصرف و یا مستاجر بگیرد.
• بعد از محکومیت متصرف برای مطالبه ضرر و زیان وکیل میتواند اموال او را توقیف کند.

در صورتی که ملک دارای چند مالک میباشد، تمامی مالکین میتوانند یک وکیل برای انجام امور مربوط به خلع ید و تخلیه اقدام کند.

جهت انجام تخلیه ملک توسط وکیل مدارک مورد نیاز به شرح ذیل است:

• مدارک شناسایی از قبیل شناسنامه و کارت ملی
• ارائه قرارداد اجاره برای تخلیه و سند مالکیت برای خلع ید الزامی است

جهت دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه خلع ید میتوانید با مشاوران حقوقی موسسه تماس حاصل نمایید.